From the History of Teaching Polish Language to the Poles in the USA: A Survey of the Handbooks (19th Century and the First Half of the 20th Century)

  • Jolanta Klimek-Grądzka The John Paul II Catholic University of Lublin, Faculty of Humanities
Keywords: teaching; Polish language abroad; handbooks; the Polonia

Abstract

The article is devoted to the history of teaching Polish language in the USA before 1939. The author presents the oldest Polish handbooks (primers and reading collections), discusses their structure, their language and stylistic qualities such as the dominant thematic fields (learning, family, religion) as well as the lexical, lexicographic and stylistic manifestations of education in the Catholic and patriotic spirit (axiology, didactic character).

References

Burzyńska-Kamieniecka A., Dąbrowska A., 2014, Tradycje nauczania języka polskiego jako obcego we Wrocławiu, w: 40 lat wrocławskiej glottodydaktyki polonistycznej. Teoria i praktyka, red. A. Dąbrowska, U. Dobesz, Wrocław, s. 343-371.

Carr J.F. (oprac.), 1912, Przewodnik po Stanach Zjednoczonych do użytku polskich imigrantów, b.m.w., online: https://polona.pl/item/1765815/1/ [dostęp 15.12.2016].

Dąbrowska A., 2016, Wokabularz, enchiridion, donat, summarsz, goniec, manualik… – tytuły dawnych książek do nauczania cudzoziemców języka polskiego, w: Lingua et gaudium. Księga jubileuszowa ofiarowana profesorowi Janowi Miodkowi, red. M. Zaśko-Zielińska, M. Misiak, J. Kamieniecki, T. Piekot, Wrocław, s. 231-246.

Dąbrowska A., Kto, gdzie, kiedy i dlaczego uczył (się) dawniej języka polskiego jako obcego?, online: http://www.rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1368 [dostęp 15.12.2016].

Elementarze polonijne w zbiorach polskich i zagranicznych wg krajów, online: http://elementarze.eu/ele_polo/polonia_w_zbiorach.htm [dostęp 15.12.2016].

Kołpak M., 2014, Czego uczą się z elementarzy Polacy za granicą?, online: http://dziennikzwiazkowy.com/kultura/czego-ucza-sie-z-elementarzy-polacy-za-granica/ [dostęp 15.12.2016].

Kruszka W., 1905., Historya Polska w Ameryce, t. 1-2, Milwaukee, online: http://liturgicalcenter.org/media/parish_docs/p2.pdf, http://liturgicalcenter.org/media/pdfy/Polonia/Polonia/POL_1.pdf [dostęp 15.12.2016]

Miodunka W.T., Historia polszczyzny jako języka obcego. O potrzebie i koncepcji opisu, w: Symbolae grammaticae in honorem Boguslai Dunaj, red. R. Przybylski, J. Kąś, K. Sikora Kraków 2010, s. 119-131.

Miodunka W., Między etniczno-politycznym a kulturowym rozumieniem narodu. O potrzebie historycznojęzykowych badań polszczyzny jako języka obcego i drugiego, „LingVaria” 2011, 1, s. 179-204.

Sibiga Z., Kształcenie polonistyczne dzieci i młodzieży w szkołach polonijnych Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Rzeszów 1994.

SWar – Słownik języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, t. 1-8, wWarszawa 1900-1927.

Wskazówki dla wychodźców do Francji, Warszawa 1928. https://polona.pl/item/3401746/31/.

Wskazówki dla wychodźców do Kanady, Warszawa 1929. https://polona.pl/item/35770217/61/.

Zarzeczny G., 2013, Struktura globalna podręczników do nauczania języka polskiego jako obcego (ujęcie diachroniczne), w: Grenzüberschreitungen – Polnische, tschechische und deutsche Sprache, Literatur und Kultur. Beiträge zur VIII. Internationalen Westslawistischen interFaces-Konferenz in Leipzig, red. J. Nesswetha, Z. Czerwonka, K. Rysová, Hildesheim, s. 353-362.

Published
2019-10-23
Section
Articles