Beautiful or Literal: A Few Words about Polish Translations of Gaius’ Institutions (2nd Century)

  • Marzena Dyjakowska The John Paul II Catholic University of Lublin, Faculty of Law, Canon Law and Administration
Keywords: legal terminology; Roman law; Gaius’ Institutions; translation

Abstract

The subject of this paper is to present the ways in which the authors of translations of the Gaius’ Institutions into Polish reflect the Latin legal terms. On the basis of various solutions adopted by translators, the author attempts to answer the question whether Latin legal terms, appearing in source texts of Roman law, should be left in the original form or their Polish counterparts should be found.

References

Berger Adolf, 1953, Encyclopedic Dictionary of Roman Law, Transaction of the American Philosophical Society, 43, cz. 2.

Dydyński Teodor, 1965, «O Gaju i jego pismach» [in:] Instytucye Gaja przepolszczył, uwagami opatrzył i pierwotwór dodał Dr. Teodor Dydyński, Warszawa, Księgarnia H. Natansona, V-IX.

Dydyński Teodor, 1887, «Instytucye Gaja i jego osobistość» [in:] Przegląd Literacki. Dodatek do Kraju, Petersburg, nr 52, 52-53.

Honore Anthony Maurice, 1962, Gaius. A Biography, Oxford, Clarendon Press.

Kodrębski Jan, 1968, «Teodor Dydyński (1836-1921)» [in:] Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, Nauki Humanistyczno-Społeczne, Seria I, z. 59, 135-149.

Kodrębski Jan, 1974, Sabinianie i prokulianie. Szkoły prawa w Rzymie wczesnego cesarstwa, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Kodrębski Jan, 1976, «Gaius i Pomponius jako nauczyciele prawa rzymskiego» [in:] Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, Nauki Humanistyczno-Społeczne, Seria I, z. 108, Łódź, 15-28.

Kodrębski Jan, 1990, Prawo rzymskie w Polsce XIX wieku, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Kokourek Albert, 1935, «Qui erat Gaius?» [in:] Atti del congresso internazionale di diritto romano (Bologna e Roma 17-27 aprile 1933), Roma, t. 2, 495-526.

Kolańczyk Kazimierz, 2001, Prawo rzymskie, zaktualizował Jan Kodrębski, Warszawa, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, wyd. V zmienione.

Koschembahr-Łyskowski Ignacy, 1921, «Teodor Dydyński» [in:] Przegląd Prawa i Administracji, 46, 242-249.

Kupiszewski Henryk, 1981, «Regula iuris (u źródeł pojęcia)» [in:] Przegląd Humanistyczny, 25, z. 7-9, 53-68.

Mayer-Maly Theo, 1963, «Gaius noster» [in:] Roczniki Teologiczno-Kanoniczne, 10, z. 4, 55-63.

Mommsen Theodor, 1905, «Gaius ein Provinzialjurist» [in:] tegoż, Gesammelte Schriften, t. 2, Berlin, Weidmannsche Buchhandlung, 26-38.

Rezler Jan, 1982, «Wstęp. II. Zasady ustalenia i opracowania tekstu łacińskiego oraz realizacji przekładu Instytucji Gaiusa» [in:] Gaius, Instytucje, z języka łacińskiego przełożył i wstępem opatrzył Cezary Kunderewicz, opracował Jan Rezler, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 19-23.

Rozwadowski Władysław, 1986, «Mancipatio» [in:] Prawo rzymskie. Słownik encyklopedyczny, [éds.] Wołodkiewicz W., Warszawa, Wiedza Powszechna, 98-99.

Rozwadowski Władysław, 2003, «Gaius i jego dzieło» [in:] Gai Institutiones. Instytucje Gaiusa. Tekst i przekład, z języka łacińskiego przełożył, wstępem i uwagami opatrzył Władysław Rozwadowski, Poznań, Ars boni et aequi, XI-XVIII.

Samter Richard, 1908, «War Gaius das männliche Pseudonym einer Frau?» [in:] Deutsche Juriszeitung, 13, 1386-1387.

Schulz Fritz, 1953, History of Roman Legal Science, Oxford, Clarendon Press.

Sondel Janusz, l986, «Gaius, Instytucje, z języka łacińskiego przełożył i wstępem opatrzył Cezary Kunderewicz, opracował Jan Rezler, PWN, Warszawa 1982, ss. 479» [in:] Czasopismo Prawno-Historyczne, 38, z. 1, 210-215.

Wenger Leopold, 1953, Die Quellen des römischen Rechs, Wien, A. Holzhausen.

Wołodkiewicz Witold, 1978, Rzymskie korzenie współczesnego prawa cywilnego, Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Wycisk Franciszek, 2006, «Uwagi na marginesie tłumaczenia ‘Gai Institutiones’. Instytucje Gaiusa. Tekst i przekład. Z języka łacińskiego przełożył, wstępem i uwagami opatrzył Władysław Rozwadowski, Ars boni et aequi, Poznań 2003, ss. XXI, 207» [in:] Zeszyty Prawnicze UKSW, 6, z. 2, 327-349.

Zoll Fryderyk, 1865, «Instytucye Gaja przepolszczył, uwagami opatrzył i pierwotwór dodał Dr. Teodor Dydyński. Zeszyt I, Warszawa 1865 (XIV.70)» [in:] Czasopismo Poświęcone Prawu i Umiejętnościom Politycznym, 3, z. 6, 356-363; z. 7, 412-421.

Published
2019-10-23
Section
Articles