Church Structures of the Western Crown After the First Partition in the Light of Charles Perthées’ Sketches
Abstract
The Sketches of Charles Perthées were for him the basis for the preparation of the maps of the western Crown after the First Partition of Poland at the end of the 18th century. The information in Sketches came from parish questionnaires prepared by parsons. The Sketches include information about the territorial structures of the Catholic Church. Due to their indirect church provenience, we can assume that they can be used to study the territorial structures of the Church. Evaluation of the information from the Sketches, however, shows that the source is unequal in this matter. Only information about parishes and their affiliation to deaneries always come from Perthées, and information about higher administrative units often from the person who developed Sketches after Perthées’ death, however, this person lacked competence. Information about more than 2050 parishes can be considered credible, and those about higher units should be confronted with other sources.
References
Buczek, Karol. „Kartograf króla Stanisława Augusta życie i dzieła”. [Przypisami opatrzył i opracował do druku Henryk Rutkowski] Karol Perthées (1739-1815) fizjograf pierwszej Rzeczypospolitej: życie oraz działalność kartograficzna i entomologiczna, red. Jerzy Pawłowski, Retro-Art, 2003, ss. 21-134.
Buczek, Karol. „Prace kartografów pruskich w Polsce za czasów króla Stanisława Augusta na tle współczesnej kartografji polskiej”. Prace Komisji Atlasu Historycznego Polski, t. 3, 1935, ss. 115-322.
Buczek, Karol. The History of Polish Cartography from 15th to the 18th Century. Zakład Narodowy im. Ossolińskich,Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1966.
Ch., St. „Dobroń”. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2. Nakładem Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1881, ss. 75-76.
Ertman, Aldona. „O «Memoriale» królewskiego kartografa Karola Perthéesa”. Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki, t. 15, nr 1-2, 2006, ss. 243-254.
Geograficzno-statystyczne opisanie parafiów Królestwa Polskiego z roku 1796 przez K. Perthesa geografa króla Stanisława Augusta. Biblioteka Ukraińskiej Akademii Nauk im. Władimira Wernadskiego, sygn. I 5975, t. 1-12.
Góralski, Wojciech. „Organizacja sieci dekanalnej w diecezji płockiej”. Studia Płockie, t. 42, 2014, ss. 147-178.
Iwaszkiewicz, Janusz. „Chreptowicz Adam”. Polski słownik biograficzny, T. 3, Polska Akademia Umiejętności, 1937, s. 440.
Iwaszkiewicz, Janusz. „Chreptowicz Joachim Litawor”. Polski słownik biograficzny, T. 3, Polska Akademia Umiejętności, 1937, ss. 440-443.
Krawczyk, Adam. „Carol Perthées ‘Descriptions of parishes’ – a source for the historical geography and economic history of central eastern Poland in the late XVIIIth century (introductory information)”. Zeszyty Naukowe UJ. Prace Geograficzne, t. 43, 1976, ss. 191-196.
Kumor, Bolesław. „Chełmska diecezja”. Encyklopedia katolicka, T. 3, Towarzystwo Naukowe KUL, 1989, ss. 127-132.
Kumor, Bolesław. „Relacja o stanie archidiecezji gnieźnieńskiej prymasa Michała Jerzego Poniatowskiego z 1789 roku”. 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej, red. Jerzy Strzelczyk, Janusz Górny, Gaudentinum, 2000, ss. 293-323.
Łoziński, Jerzy, i Barbara Wolff-Lozińska, red. Powiat opatowski. Państwowy Instytut Sztuki, 1959.
Müller, Wiesław. „Diecezja płocka od drugiej połowy XVI wieku do rozbiorów”. Studia Płockie, t. 3, 1975, ss. 153-226.
Nowacki, Józef. Dzieje archidiecezji poznańskiej. Archidiecezja poznańska w granicach historycznych i jej ustrój. Księgarnia św. Wojciecha, 1964.
Olszewicz, Bolesław. Polska kartografja wojskowa (zarys historyczny). Główna Księgarnia Wojskowa, 1921.
Pawłowski, Jerzy. „Suplement do biografii Karola Perthéesa”. Karol Perthées (1739-1815) fizjograf pierwszej Rzeczypospolitej: życie oraz działalność kartograficzna i entomologiczna, red. Jerzy Pawłowski, Retro-Art, 2003, ss. 135-163.
Rozrządzenia y pisma pasterskie za rządów [...] Michała Jerzego Poniatowskiego biskupa płockiego etc.etc. do dyecezyi płockiey wydane. Dla wygody teyże dyecezyi zebrane, i do druku podane. T. 4, Drukarnia Nadw. J.K.Mci i Prześw. Komissyi Edukacyi Narodowey, 1785.
Rutkowski, Henryk. „Mapy Perthéesa”. Fundamenta Historiae, red. Marek Słoń, Michał Zbieranowski, Fabryka Druku, 2014, ss. 269-282.
Rutkowski, Henryk. „Okres Stanisława Augusta w badaniach Karola Buczka nad kartografią dawnej Rzeczypospolitej”. Karol Buczek (1902-1983). Człowiek i uczony, red. Dariusz Karczewski, Jacek Maciejewski, Zbigniew Zyglewski, Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, 2004, ss. 57-103.
Rutkowski, Henryk. „Źródła kartograficzne”. Mazowsze w drugiej połowie XVI w. (Atlas Historyczny Polski: Mapy szczegółowe XVI w.), red. Władysław Pałucki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, ss. 23-26.
Rybarski, Roman. Skarbowość Polski w dobie rozbiorów. Polska Akademia Umiejętności, 1937.
Szady, Bogumił. „Działalność Michała Jerzego Poniatowskiego na rzecz rozwoju kartografii polskiej”. Kamienie milowe w kartografii, red. Jerzy Ostrowski, Paweł E. Weszpiński, Instytut Historii PAN, 2013, ss. 183-192.
Szady, Bogumił. Kościół i społeczeństwo Małopolski w II połowie XVIII w.: materiały źródłowe. Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 2010.
Szady, Bogumił, edytor. Religie i wyznania w Koronie w II połowie XVIII w. 2016, atlasfontium.pl/? page_id=2164. Dostęp 27.10.2021.
Wernerowa, Wiesława. „Ocena «ankiet parafialnych» jako źródła wiedzy Karola Perthéesa o fizjografii Rzeczpospolitej przedrozbiorowej”. Karol Perthées (1739-1815) fizjograf pierwszej Rzeczypospolitej: życie oraz działalność kartograficzna i entomologiczna, red. Jerzy Pawłowski, Retro-Art, 2003, ss. 165-192.
Wernerowa, Wiesława, edytor. Rękopiśmienne opisy parafii litewskich z 1784 roku: dekanat grodzieński. Wydawnictwo Instytutu Historii Nauki PAN, 1994.
Wernerowa, Wiesława, edytor. Rękopiśmienne opisy parafii litewskich z 1784 roku: dekanat knyszyński i dekanat augustowski. Wydawnictwo Instytutu Historii Nauki PAN, 1996.
Wieteska, Józef. „Materiały do atlasu historycznego Polski XVIII wieku: archidiakonat pułtuski w ankiecie Michała Poniatowskiego z r. 1778”. Przegląd Historyczny, t. 43, nr 2, 1952, ss. 338-346.
Copyright (c) 2022 Roczniki Humanistyczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
