Organs in the Churches of the Opatów Deanery, the Sandomierz Diocese: Non-Preserved Instruments in Light of Archival Sources

Keywords: organ, Opatów deanery, Sandomierz diocese

Abstract

This article is based on the eighteenth, nineteenth and twentieth-century sources stored in the archives in Kraków, Sandomierz and Radom. The analysis of the data obtained led to the following conclusions: in the Deanery of Opatów twenty-two non-preserved instruments in eleven churches were found. They were small organs, with six to ten voices, the vast majority with a single manual. The exception was the 24-voice instrument in the Opatów collegiate church, with two manuals and a pedal. Some organs were equipped with additional devices – a tympanum and bells. They were all located in the music gallery. They served not only a musical function, but, painted and decorated with carvings, they were also an important element of the decoration of the temples. We know the names of the builders of six instruments: Jugiewicz, Kiehl, Homan (2), Szrejbert, and Kołodziejski.

References

Chwałek, Jan. Budowa organów. Ministerstwo Kultury i Sztuki, 1971.

Gołos, Jerzy. Polskie organy i muzyka organowa. Instytut Wydawniczy PAX, 1972.

Kozera, Marek. „Kościoły dekanatu opatowskiego i ich wyposażenie w świetle wizytacji biskupa Załuskiego z 1748 r.”. Studia Sandomierskie, t. 22, 2015, ss. 15-32.

Lipa, Patryk. „Niezabytkowe organy na terenie województwa świętokrzyskiego”. Organy i ludzie II. Katalogi, opracowania, refleksje, red. Małgorzata Trzaskalik-Wyrwa, Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina, 2020, ss. 261-340.

Rocznik Diecezji Sandomierskiej, red. Krzysztof Kida, Wydawnictwo Diecezjalne Sandomierz, 2010.

Słownik terminologiczny zabytków, z. 3, Instrumenty muzyczne, opr. Jerzy Gołos, Olga Siejna-Bernady, Maria Zeyland-Korytek, Ośrodek Dokumentacji Zabytków – Wydawnictwa, 1995.

Smulikowska, Ewa. Prospekty organowe w dawnej Polsce. Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1989.

Staniek, Tomasz. Organy w Kolegiacie p.w. Św. Marcina w Opatowie. Studium historyczno-instrumentoznawcze. Archiwum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2000. Niepublikowana praca magisterska.

Staniek, Tomasz, „Organy Władysława Kołodziejskiego z roku 1890 w kościele parafialnym pw. Stanisława Biskupa w Ruszkowie”. Muzyka i śpiew kościelny. Kształcenie organistów, red. Jan Zimny, Wydawnictwo Diecezjalne Sandomierz, 2004, ss. 142-155.

Szymanowicz, Maria. „Organy w kościołach dekanatu ożarowskiego diecezji sandomierskiej (cz. I). Instrumenty niezachowane w świetle źródeł archiwalnych”. Roczniki Teologiczne, t. 64, z. 13, 2017, ss. 117-135.

Szymanowicz, Maria. „Organy w kościołach dekanatu zawichojskiego diecezji sandomierskiej. Instrumenty niezachowane w świetle źródeł archiwalnych”. Roczniki Humanistyczne, t. 67, z. 12, 2019, ss. 115-130.

Szymanowicz, Maria. Organy w kościołach diecezji radomskiej. Historia i stan obecny. Wydawnictwo Polihymnia, 2006.

Szymanowicz, Maria. „Zarys biografii i działalności organmistrzowskiej Józefa Wójcika z Garbatki (1904-1979)”. Studia Sandomierskie, t. 8, 2001, ss. 85-104.

Śmierciak, Julian Mieczysław. Organy w kościołach bernardyńskich na terenie Polski. Studium historyczno-instrumentoznawcze. Archiwum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2008. Niepublikowana praca doktorska.

Wiśniewski, Jan. Dekanat opatowski. Druk. i Lit. „Jan Kanty Trzebiński”, 1907.

Published
2021-12-09
Section
Articles