Ukraiński jako język mniejszości narodowej w podstawie programowej MEiN. Cele i wyzwania kształcenia ukrainistycznego w Polsce

Słowa kluczowe: język ukraiński, mniejszość narodowa, ukraiński w Polsce, kształcenie językowe, kształcenie literacko-kulturowe, podstawa programowa, Informator o egzaminie maturalnym

Abstrakt

W artykule poddano analizie status języka ukraińskiego jako języka mniejszości narodowej w Polsce oraz aktualne podejście do kształcenia w obszarze języka, literatury i kultury ukraińskiej w polskiej szkole. Obejmuje ono wiedzę o języku, znajomość lektur i szeroko rozumianych tekstów kultury ukraińskiej. Autorki poszukują odpowiedzi na zasadnicze kwestie związane z podstawą programową i założeniami, jakie winna spełniać, doborem zagadnień pomagających uczniowi poznać i pielęgnować dziedzictwo narodowe, a także zakresem i formami egzaminów.

Bibliografia

Bakuła, Kordian. „Literatura i kultura w podstawie programowej języka polskiego z 2009 roku”. Pamiętnik Literacki, t. 101, z. 3, 2010, ss. 225-40.

Dołowy-Rybińska, Nicole. „Influences of the Discourse on Language Endangerment and Multilingualism on Young European Language Minorities Members”. Adeptus, nr 11, 2018, ss. 1-24.

Dołowy-Rybińska, Nicole. „Jakiej wielokulturowości Polacy potrzebują?”. Sploty kultury, red. Nicole Dołowy-Rybińska, i in., Wydawnictwa UW, 2010, ss. 510-31.

Dołowy-Rybińska, Nicole. Języki i kultury mniejszości w Europie: Bretończycy, Łużyczanie, Kaszubi. Wydawnictwa UW, 2011.

Duć-Fajfer, Helena. Pomiędzy bukwą a literą. Współczesna literatura mniejszości białoruskiej, ukraińskiej i łemkowskiej w Polsce. Wydawnictwo UJ, 2012.

Flores Farfán, José Antonio, i Justyna Olko. „Types of Communities and Speakers in Language Revitalization”. Revitalizing Endangered Languages: A Practical Guide, ed. Justyna Olko, Julia Sallabank, Cambridge University Press, 2021, ss. 87-88.

Grygajtis, Krzysztof. „Etos sąsiedztwa: mniejszości narodowe w III Rzeczypospolitej (Ukraińcy, Łemkowie, Niemcy, Białorusini, Litwini)”. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pedagogika, z. 13, 2004, ss. 139-82.

Jakubowska-Krawczyk, Katarzyna, i in. „Urahuvannâ kul’turoznavčogonaprâmu pri ukladennì pìdručnikìv ìz ukraïnsʹkoï movi âk ìnozemnoï”. Mova: klasične – moderne – postmoderne, nr 6, 2020, ss. 171-86. [Якубовська-Кравчик Катажина, i Світлана Романюк, Марта Замбжицька. „Урахування культурознавчого напряму при укладенні підручників із української мови як іноземної”. Мова: класичне – модерне – постмодерне, nr 6, 2020, ss. 171-86.]

Kajtoch, Wojciech. „Języki mniejszości narodowych w Polsce”. Polszczyzna 2000, red. Walery Pisarek, Ośrodek Badań Prasoznawczych, 1999, ss. 279-305.

Krasowska, Helena. Języki mniejszości: status, prestiż, dwujęzyczność, wielojęzyczność. Studium Europy Wschodniej–Uniwersytet Warszawski, 2020.

Kurcz, Zbigniew. Mniejszość niemiecka w Polsce. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1995.

Lewandowska, Izabela. „Mniejszość ukraińska w opiniach i postawach licealistów z Warmii i Mazur”. Studia Angerburgica, t. 8, 2003-2004, ss. 37-50.

Łodziński, Sławomir. Równość i różnica. Mniejszości narodowe w porządku demokratycznym w Polsce po 1989 roku. Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2005.

Mezhov, Oleksandr; Navalna, Maryna; Kostusiak, Nataliia. „Invective Vocabulary in Media Discourse of the Beginning of the XXI Century: A Psycholinguistic Aspect”. East European Journal of Psycholinguistics, t. 7, nr. 1, 2020, ss. 97-110.

Misiak, Małgorzata. Łemkowie. W kręgu badań nad mniejszościami etnolingwistycznymi w Europie. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2006.

Mniejszości narodowe i etniczne w procesach transformacji oraz integracji. red. Elżbieta Michalik i Henryk Chałupczak, Wydawnictwo UMCS, 2006.

Mniejszość polska na Ukrainie, mniejszość ukraińska w Polsce po 1989 roku, red. Agnieszka Kasińska-Metryka i Michał Gołoś, Wyższa Szkoła Stosunków Międzynarodowych i Komunikacji Społecznej, 2009.

Mniejszość ukraińska w trosce o swoją identyczność: jubileusz 50-lecia wspólnoty greckokatolickiej w Wałczu, red. Jarosław Moskałyk, Wydział Teologioczny UAM. Redakcja Wydawnictw, 2010.

Navalna, Maryna. „Pejoratives in Language of Ukrainian Periodicals”. Psycholinguistics, 2017, t. 22, ss. 85-97.

Navalna, Maryna. „The Newest Functionality of Gargons in Ukrainian Periodicals at the Beginning of the XXI-st Century”. Psycholinguistics, t. 18, z. 1, 2015, ss. 79-88.

Navalna, Maryna, redaktor. Leksika ukraïns’kih masmedìa. Vidavnictvo KSV, 2019. [Навальна, Марина. Лексика українських масмедіа. Видавництво КСВ, 2019.]

Nikitorowicz, Andrzej. „Mniejszość ukraińska w warunkach przeobrażeń ze szczególnym uwzględnieniem narodu kulturowego”. Pogranicze. Studia Społeczne, t. 19, 2012, ss. 73-95.

Pomierska, Justyna, i Monika Mazurek. „Znaczenie literatury mniejszości etnicznej dla budowania tożsamości zbiorowej (przykład kaszubski)”. Media i Społeczeństwo, t. 11, 2019, ss. 21-34.

Revitalizing Endangered Languages: A Practical Guide, red. Justyna Olko i Julia Sallabank, Cambridge University Press, 2021.

Rieger, Janusz, redaktor. Język mniejszości w otoczeniu obcym. Semper, 2002.

Romaniuk, Svitlana. Ukraiński dyskurs polityczny w latach 2010-2014. Analiza lingwistyczna. Katedra Ukrainistyki UW, 2016.

Romaniuk, Switłana, i Marta Saniewska. „Rzadko nauczany język sąsiada”. Języki Obce w Szkole, nr 4, 2014, ss. 43-47.

Sadowski, Andrzej. Pogranicze polsko-białoruskie. Tożsamość mieszkańców, Wydawnictwo Trans Humana, 1995.

Skorupska-Raczyńska, Elżbieta. „Językowy obraz mniejszości i większości w polszczyźnie ogólnej”. Język. Religia. Tożsamość, t. 2, 2008, ss. 21-29.

Stępka, Stanisław. „Mniejszość ukraińska: problem powrotu do rodzinnych stron (1947-1959)”. Przegląd Humanistyczny, nr 1, 2006, ss. 99-112.

Ukraïns’kij pravopis z komentarâmi ta primìtkami do novoï redakcìï. Ranok, 2020 [Український правопис з коментарями та примітками до нової редакції. Ранок, 2020].

Urbanik, Amadeusz. „Prasa jako narzędzie wyrażania swojej tożsamości przez mniejszość ukraińską w Polsce”. Edukacja Humanistyczna, nr 1 (42), 2020, ss. 139-54.

Wrocławska, Elżbieta, i Jadwiga Zieniukowa, redaktorzy. Języki mniejszościowe i języki regionalne. Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 2003.

Wysoczański, Włodzimierz. „Ekologia języka ukraińskiego w Polsce”. Studia Linguistica, t. 17, 1996, ss. 57-79.

Znaniecki, Florian. Socjologia wychowania. PWN, 1973.

Opublikowane
2022-12-16
Dział
Artykuły