Linguistic Patriotism from Becanus to Grotius
Abstract
In this study the linguistic ideas of Goropius Becanus (1519-1573) and his followers Hendrik Laurensz Spieghel (1549-1612), Simon Stevin (1548-1620) and Hugo Grotius (1583-1645) are studied. Goropius Becanus has a poor reputation for his fantastic etymologies, which have been ridiculed by, for example, Leibniz. However, Becanus’ ideas about the position and value of his Dutch mother tongue have been influential for more than a century, as is demonstrated. He was not only held in high esteem in the Low Countries but also in Germany, where a similar linguistic patriotism flourished in the 17th century. Goropius Becanus and his supporters should be appreciated as linguistic patriots who fought for equal rights for their language.
References
Aalders, H. Wzn. Gerhard Jean Daniël. Historische Periodisering in de Oudheid. Noord Hollandsche Uitgeversmaatschappij, 1986.
Baker, David Weil. “Etymology, Antiquarianism, and Unchanging Languages in Johannes Goropius Becanus’s Origines Antwerpianae and William Camden’s Britannia.” Renaissance Quarterly, 72, 2019, pp. 1326-1361.
Berkel, Klaas van. In het voetspoor van Stevin. Geschiedenis van de natuurwetenschap in Nederland. Boom, 1985.
Blom, Frans R.E. “Constantijn Huygens en de ontwikkeling van de poëzie in de landstaal in het eerste kwart van de zeventiende eeuw.” De Hollandse jaren van Hugo de Groot (1583-1621), onder redactie van Henk J.M. Nellen en J. (Hans) Trapman, Verloren, 1996, pp. 97 111 .
Bostoen, Karel J. “Kaars en bril: de oudste Nederlandse grammatica.” Archief van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, 1984, pp. 1-47.
Brink, Daniel. “The Linguistics Theories of Simon Stevin.” Journal of Germanic Linguistics, 1, 1989, pp. 133-152.
Caron Willem J.H., editor. Hendrik Laurensz. Spiegel, Twe-spraack, Ruygh-bewerp, Rederijck-kunst. Wolters, 1962.
Dam, Harm-Jan van. “Filoloog en dichter in Leiden.” De Hollandse jaren van Hugo de Groot (1583-1621), onder redactie van Henk J.M. Nellen en J. (Hans) Trapman, Verloren, 1996, pp. 67-86.
Damsteegt, Cees. “Simon Stevin: taalspiegeling en taaldaad.” Tussen intuïtie en weten, onder redactie van Max Wildiers et al., Coutinho, 1982, pp. 27-46.
Davidse, Ad (z.j.) Stevin en Taal. adcs.home.xs4all.nl/stevin/begin/taalparels.html. Geraadpleegd 14.01.2020.
Davidse, Ad (z.j.2). Stevin en Hugo Grotius. adcs.home.xs4all.nl/stevin/varia/grotius.html. Geraadpleegd 13.05.2020.
Dereire, Tom en Toon van Hal. Lipsius tegen Becanus. Over het Nederlands als Oertaal. Amersfoort, Florivallis, 2006.
Dibbets, Geert R.W. Twe-spraack vande Nederduitsche letterkunst (1584). Van Gorcum, 1985.
Duijvestijn, Bob. Johannes Goropius Becanus, geneesheer en taalkundige. 2017. www.brabant serfgoed.nl/personen/g/goropius-becanus-johannes. Geraadpleegd 30.12. 2020.
Eyffinger, Arthur. “Hugo Grotius’ Parallelon rerumpublicarum.” De Hollandse jaren van Hugo de Groot (1583-1621), onder redactie van Henk J.M. Nellen en J. (Hans) Trapman, Verloren, 1996, pp. 87-95.
Frederickx, Eddy, en Toon van Hal. Johannes Goropius Becanus (1519-1573). Brabants arts en taalfanaat. Verloren, 2015.
Groot, Hugo de. Hugonis Grotii Batavi, Parallelon Rerum Publicarum Liber Tertius. De Moribus Ingenioque Populorum Atheniensium Romanorum Batavorum. Vergelijking der Gemeenbesten door Hugo de Groot. Derde Boek. Over de Zeden en den Inborst der Athenienseren, Romeinen en Hollanderen. Uitgegeven, vertaald en van commentaar voorzien door Johan Meerman, Haarlem, A. Loosjes, 1801-1802.
Groot, Hugo de. Inleidinge tot de Hollandsche Rechts-geleerdheid. Met aantekeningen van Sybrandus J. Fockema Andreæ, Gouda, Quint, 1985.
Goropius Becanus, Johannes. Van Adam tot Antwerpen: een bloemlezing uit de ‘Origines Antwerpianae’en de ‘Opera’. Vertaald en ingeleid door Nico de Glas. Verloren, 2014.
Haar, Alisa van der. The Golden Mean of Language: Forging Dutch and French in the Early Modern Low Countries (1540-1620). Brill, 2019.
Hagen, Anton M. De Lof der Nederlandse Taal. Katholieke Universiteit Nijmegen, 1999.
Hal, Toon van. “De belangstelling voor taalwetenschap in de Lage Landen.” Portret van een Woordenaar. Cornelis Kiliaan en het woorden boek in de Nederlanden, onder redactie van Stijn van Rossem. Provincie Antwerpen, Departement Cultuur, 2007, pp. 47-57.
Hal, Toon van. ‘Moedertalen en taalmoeders’. Het vroegmoderne taalvergelijkende onderzoek in de Lage Landen. Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Kunsten en Wetenschappen, 2010.
Kiedroń, Stefan. “Taalkundige opvattingen van Simon Stevin en hun weerspiegeling in de Ausführliche Arbeit von der Teutschen HaubtSprache von Justus Georg Schottelius.” Neerlandica Wratislaviensia, vol. 2, 1985, pp. 241-271.
Kiedroń, Stefan. Niederländische Einflüsse auf die Sprachttheorie von Justus Georg Schottelius. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1991.
Klijnsmit, Anthony J. “Schottel and the Dutch – The Dutch and Schottel.” ‘Das unsichtbare Band der Sprache’. Studies in German Language and Linguistic History in Memory of Leslie Seiffert, onder redactie van John L. Flood, Paul Salmon, Olive Sayce & Christopher Wells, Stuttgart, Verlag Hans-Dieter Heinz, 1933, pp. 215-235.
Levine, David A. “Frans Hals and the Vernacular.” Vernacular Expression in Early Modern Arts. onder redactie van Joost Keizer & Todd Richardson, Brill, 2011, pp. 179-203.
McLelland, Nicola. J.G. Schottelius’s Ausführliche Arbeit von der Teutschen HaubtSprache (1663) and its place in early modern European vernacular language study. Wiley-Blackwell, 2011.
Nellen, Henk. Hugo de Groot: een leven in strijd om de vrede 1583-1645. Balans, 2007, 2e druk.
Peeters, Leopold. “Auteurschap en tekst van ‘Spiegels’ ’Twe-spraack’ (1584).” Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en letterkunde, vol. 98, 1982, pp. 117-129.
Statenvertaling 1637/1657. statenvertaling.nl/. Geraadpleegd 14.01.2020.
Stevin, Simon. The Principal Works Simon Stevin, onder redactie van Ernst Crone, Eduard J. Dijksterhuis, Robert J. Forbes e.a., 5 vols., Swets & Zeitlinger, 1955-1966.
Swiggers, Pierre. “Van t’begin der eerster volken van Europen (1614): Kelten en Scythen bij Adrianus Schrieckius.” Kelten en de Nederlanden van prehistorie tot heden, onder redactie van Lauran Toorians, Peeters, 1998, pp. 123-147.
Sijs, Nicoline van der. “Kiliaan als lexicografische vernieuwer.” Portret van een Woordenaar. Cornelis Kiliaan en het woorden boek in de Nederlanden, onder redactie van Stijn van Rossem, Provincie Antwerpen, Departement Cultuur, 2007, pp. 19-30.
Sijs, Nicoline van der. 15 Eeuwen Nederlandse Taal. Gorredijk, Sterk & De Vreese, 2019.
Van den Branden, Lode. Het streven naar verheerlijking, zuivering en opbouw van het Nederlands in de 16e eeuw. Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde, KANTL, 1956.
Vries, Jan W de, Roland Willemijns en Peter Burger. Het verhaal van een taal. Prometheus, 1993.
Vos, Andries L. Tradition and Innovation in Petrus Montanus ‘The Art of Speech’. Unpubl. PhD diss. University of Edinburgh, 1962.
Wal, Marijke J. van der. “Verrotens taalbeschouwing, een onbekend voorbeeld van Stevinrecèptie.” Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, vol. 109, 1933, pp. 328-347.
Wal, Marijke J. van der. “Logic, linguistics and Simon Stevin in the context of the 16th and 17th centuries.” History of Linguistics 1993: papers from the Sixth International Conference of the Language Sciences (ICHoLS VI), onder redactie van Kurt R. Jankowsky. John Benjamins, 1995, pp. 147-156.
Wal, Marijke J. van der. De moedertaal centraal. Standaardisatie-aspecten in de Nederlanden omstreeks 1650. SDU, 1995.
Williams, Edwin. “On the notions ‘lexically related’ and ‘head of a word’.” Linguistic Inquiry, vol. 12, 1981, pp. 245-274.
Copyright (c) 2021 Roczniki Humanistyczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
