The Monastery of the Canons Regular of the Lateran in Kraków as a Patron of Musical Culture (1668-1676)
Abstract
In the archives of the Corpus Christi Church in Kraków there is a ledger (Expensa pecuniae) which was maintained by its sacristans during the years 1616-1676. This article, which complements previous works, concerns the entries for the year 1668 because it was in that year that the sacristans recorded the first use of the positive organ in liturgical ceremonies. The author has analysed these notes concerning music-related expenses. The monks paid singers and instrumentalists to enhance the music of the liturgy, but the notes about the instrumental music themselves are deserving of special attention. The use of the positive organ during the procession to the local parish fair, in the opinion of the author, confirms the fact that modern music was being performed in the concertante style, confirming the reception of Western compositional achievements in Poland. The entire document is proof of the high-level of musical culture which was cultivated in this Kraków monastery.
References
Bartynowski, Marian, i Augustyn Błachut. Klasztor Bożego Ciała na Kazimierzu w Krakowie. Zakon Kanoników Regularnych Laterańskich, 1905.
Ćwiękała, Wojciech. „Kultura duchowa i umysłowa błogosławionego Stanisława Kazimierczyka”. Święty Stanisław Kazimierczyk CRL (1433-1489). Postać – środowisko – kultura – dziedzictwo, red. Kazimierz Łatak, Instytut Studiów nad Dziejami i Kulturą Zakonu Kanoników Regularnych w Polsce, 2010, ss. 299-308.
Erdman, Jerzy. Organy. Poradnik dla użytkowników. Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, [1992].
Expensa pecuniae thesaurii sacrarii Ecclesiae S[anciti]S[simi] Corporis Christi per me P[atrem] Joannem Gelasium Sacristianum adnotata, 1616-1676. Archiwum Klasztoru Bożego Ciała w Krakowie, ms. b.s.
Gołos, Jerzy. „Organy jako przedmiot badań historii kultury materialnej”. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, t. XVII, nr 3, 1969, ss. 465-471.
Gołos, Jerzy. Polskie organy i muzyka organowa. Instytut Wydawniczy Pax, 1972.
Gorczyński, Akwilin Michał. Joannis De Nigra Valle, Ord[inis] Præmonstratensis, S. R. E. Bibliothecarius… Kraków 1707. Kraków, Biblioteka Jagiellońska, BJ St. Dr. 15526 III.
Grajewski, Czesław. „Kanonik Jan z Lublina i jego tabulatura”. Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, nr 108, 2017, ss. 111-121.
Grajewski, Czesław. „Wydatki zakrystii krakowskiego kościoła Bożego Ciała (I połowie XVII w.) jako świadectwo kultury muzycznej Kanoników Regularnych Laterańskich”. Roczniki Teologiczne, t. 65, nr 13, 2018, ss. 217-237.
Grajewski, Czesław. „Muzyka liturgiczna w krakowskim kościele Bożego Ciała w II połowie XVII wieku w świetle księgi wydatków zakrystii (1616-1668)”. Roczniki Humanistyczne, t. 67, nr 12, 2019, ss. 57-65.
Hinz, Edward. „Muzyka kościelna w Chełmnie”. Studia Pelplińskie, nr 18, 1987, ss. 267-298.
Jagosz, Michał. „Przedrozbiorowe procesje wawelskie ku czci św. Stanisława Biskupa i Męczennika”. Studia Claramontana, nr 17, 1997, ss. 39-126.
Jarosławiecka-[Gąsiorowska], Maria. „Przyczynek do dziejów snycerstwa w Krakowie w pierwszej połowie XVII wieku”. Prace Komisji Historii Sztuki, t. V, 1933-1934, ss. XVII-XXXI.
Kątny, Łukasz. Kultura muzyczna Kanoników Regularnych Laterańskich Prepozytury Bożego Ciała i wybranych klasztorów kongregacji krakowskiej w latach 1405-1795. Warszawa, 2016 (mps pracy doktorskiej w archiwum UKSW).
Kobus, Zenon. „Materiały piszczałkowe w zabytkowych organach”. Ochrona zabytków, nr 98, 1972, ss. 220-224.
Krukowski, Jan. Szkolnictwo parafialne Krakowa w XVII wieku. Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej w Krakowie, 2001.
Księgi radzieckie kazimierskie 1369-1381 i 1385-1402. Acta consularia casimieriensia 1369-1381 et 1385-1402. Wyd. Adam Chmiel, Archiwum Aktów Dawnych Miasta Krakowa, 1932.
Łatak, Kazimierz, i Małgorzata Pęgier. Kronika Stefana Ranatowicza. Wydawnictwo LTW, 2017.
Łatak, Kazimierz. „Szkoły parafialne kanoników regularnych laterańskich w Małopolsce w czasach staropolskich”. Nasza Przeszłość, nr 117, 2012, ss. 351-380.
Raczek, Jarosław. „Organy w Bazylice Bożego Ciała w Krakowie u Kanoników Regularnych Laterańskich – AD 2008”. Przemijanie i trwanie. Kanonicy Regularni Laterańscy w dawnej i współczesnej Polsce, red. Kazimierz Łatak i Irena Makarczyk, Zakon Kanoników Regularnych Laterańskich, 2008, ss. 481-489.
Rajman, Jerzy. „Organy, organmistrzowie i organiści w średniowiecznym Krakowie”. Cracovia – Polonia – Europa. Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane Jerzemu Wyrozumskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej, red. Krzysztof Baczkowski i Waldemar Bukowski, Wydawnictwo i Drukarnia „Secesja”, 1995, ss. 147-157.
Ranatowicz, Stefan. „Casimiriae civitas”. Biblioteka Jagiellońska, ms. 3742/III.
Stolot, Franciszek. „Nie wykorzystane źródło do dziejów sztuki Krakowa w XVII i XVIII wieku. Księga wydatków kościoła Bożego Ciała”. Rocznik Krakowski, nr 44, 1973, ss. 63-96.
Walter-Mazur, Magdalena. „Muzyka jako element klasztornych uroczystości w świetle XVIII-wiecznych archiwaliów benedyktynek kongregacji chełmińskiej”. Hereditas Monasteriorum, nr 2, 2013, ss. 57-80.
Zaremska, Hanna. Bractwa w średniowiecznym Krakowie. Studium form społecznych życia religijnego. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1977.
Copyright (c) 2020 Roczniki Humanistyczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
