Działalność Związku Katolicko-Społecznego w odniesieniu do emigracji i opieki nad wychodźcami w diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego
Article Sidebar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Main Article Content
Abstrakt
W drugiej połowie XIX wieku w Galicji zaznaczyła się masowa emigracja zarobkowa. Na zjawisko to zareagować musiał Kościół, ponieważ wychodźstwo było przyczyną zmian w postępowaniu wiernych, czasem kryzysów wiary, załamania się religijności, odrzucania zasad moralnych. W diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego twórcą duszpasterstwa emigracyjnego był bp Józef Sebastian Pelczar. Problem wychodźstwa poruszany był na szczeblach parafii, dekanatów i diecezji. Wśród licznych zabiegów Kościoła przemyskiego o zapewnienie emigrantom opieki duszpasterskiej oraz zapobieganie negatywnym skutkom emigracji wskazać należy działalność Związku Katolicko-Społecznego. Organizacja ta miała kierować całokształtem pracy społecznej Kościoła. W wielu parafiach w oddziałach Związku powstały osobne sekcje do spraw emigracji. Temat wychodźstwa był poruszany podczas odczytów i pogadanek. Samych emigrantów wspierano organizacyjnie, materialnie i moralnie. Związek Katolicko-Społeczny starał się też dbać o ich formację duchową. Bardzo rzadko z kolei podejmowano starania o ograniczenie emigracji.
Article Details
Bibliografia
Krzywiński S., Działalność duszpasterska św. Józefa Sebastiana Pelczara biskupa przemyskiego w latach 1899-1924, Przemyśl: Wydawnictwo Archidiecezji Przemyskiej 2003.
Praszałowicz D., Makowski K.A., Zięba A.J., Mechanizmy zamorskich migracji łańcuchowych w XIX wieku: Polacy, Niemcy, Żydzi, Rusini. Zarys problemu, Kraków: Księgarnia Akademicka 2004.
Tarnawski J., Emigracja i duszpasterstwo wychodźców z diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego w latach 1900-1914, [w:] Studia i materiały z dziejów społecznych Polski południowo-wschodniej, t. 1, red. Z. Budzyński, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2003, s. 63-71.
Walicki B., Emigracja z ziemi sokołowskiej na kontynent amerykański do roku 1939, [w:] Emigracja. Galicyjski sen o Ameryce, red. E. Dudek-Młynarska, Ł. Ożóg, D. Drąg, Rzeszów: Muzeum Okręgowe w Rzeszowie 2012, s. 8-12.
Walicki B., Emigracja w dekanacie sokołowskim przed II wojną światową, „Studia Polonijne” 33(2012), s. 57-78.
Walicki B., Związek Katolicko-Społeczny w dekanacie głogowskim, „Rocznik Kolbuszowski” 12(2012), s. 327-366.
Walicki B., Związek Katolicko-Społeczny w dekanacie leżajskim, „Rocznik Sokołowski” 12(2015), s. 169-227.
Zych S., Walicki B., Emigracja i opieka duszpasterska nad emigrantami w łacińskiej diecezji przemyskiej za rządów biskupa Józefa Sebastiana Pelczara, [w:] Bogurodzica na ludzkich drogach życia, red. B. Walicki, Sokołów Małopolski: Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna 2010, s. 107-150.
Zych S., Opieka duszpasterska nad emigrantami z Galicji do Ameryki na przełomie XIX i XX w., w: Emigracja. Galicyjski sen o Ameryce, red. E. Dudek-Młynarska, Ł. Ożóg, D. Drąg, Rzeszów: Muzeum Okręgowe w Rzeszowie 2012, s. 13-17.