Początki Polskiego Domu Emigracyjnego w Nowym Jorku na łamach „Dziennika Chicagoskiego” pod koniec XIX wieku (1891-1897)
Article Sidebar
Opublikowane:
lis 24, 2021
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Słowa kluczowe:
Polski Dom Emigracyjny św. Józefa w Nowym Jorku, duszpasterstwo polskie w USA, Polacy w Ameryce
Main Article Content
Abstrakt
Sprawa opieki nad emigracją z ziem polskich w Nowym Jorku była m.in. przedmiotem troski kapłanów polskich pełniących posługę duszpasterską za oceanem, co znalazło swoje odzwierciedlenie na łamach „Dziennika Chicagoskiego”. Zainteresowanie opieką nad rodakami ujawniło się już w styczniu 1886 r., kiedy zawiązało się w Nowym Jorku towarzystwo, które przybrało nazwę „Komitet centralny dobroczynności związku narodowego polskiego”, mając na celu wspieranie emigrantów polskich tak pod względem materialnym, jak i moralnym.
Powyższą inicjatywę podjęli kapłani polscy i litewscy zgromadzeni na początku marca 1891 r. z okazji 40-godzinnego nabożeństwa w polskiej parafii w Filadelfii, postanawiając utworzyć Polski Dom Emigracyjny św. Józefa. Początkowo mieścił się on w Brooklynie, a od 1 maja 1892 r. w Nowym Jorku. Utrzymanie domu było nie lada wyzwaniem dla prawie dwumilionowej Polonii (kapłanów, wspólnot parafialnych, organizacji, towarzystw). Opracowanie egzemplifikuje determinację wielu kapłanów w początkowym okresie tworzenia Domu Emigracyjnego, ich zaangażowanie, skalę trudności, aż do przejęcia go przez siostry felicjanki.
Article Details
Numer
Dział
Artykuły
Bibliografia
Barzyński Wincenty, ks., Szukalski Zygmunt F., ks., Odezwa Księży Polskich należących do Zjednoczenia Rzymsko Katolickiego Pol. p. o B. J. S., „Dziennik Chicagoski” nr 226, 26 września 1892, s. 2.
Bolek F., „Who’s Who in Polish America”, New York: Harbinger House 1943.
Bronikowski Wincenty, X., Sprawozdanie Urzędowe. Z drugiego posiedzenia Kapłanów polskich w sprawie Domu Emigracyjnego Polskiego w Brooklynie, N.Y., „Dziennik Chicagoski” nr 129, 2 czerwca 1891, s. 2.
Brożek A., Polonia amerykańska: 1854-1939, Warszawa: Interpress 1977.
„Dom Emigracyjny” odżyje na nowo, „Dziennik Chicagoski” nr 268, 18 listopada 1895, s. 2.
„Dom Emigracyjny” w New Yorku nie istnieje, „Dziennik Chicagoski” nr 70, 23 marca 1893, s. 2.
Emigracja polska w Stanach Zjedn. Północnej Ameryki, „Kurjer Lwowski” nr 231, 19 sierpnia 1892, s. 2-3.
Felicyanki w Polskim Domu Emigracyjnym, „Dziennik Chicagoski” nr 218, 22 września 1897, s. 2.
Haiman M., Zjednoczenie Polskie Rzymsko-Katolickie w Ameryce, Chicago 1948.
Historia polskich parafij w archidiecezji filadelfijskiej czyli chronologiczno-historyczny opis działalności polskich księży archidiec. Filadelfijskiej. Opracowanie i nakład Filadelfijskiej Grupy VIII Zjednoczenia Kapłanów Polskich w Ameryce, Philadelphia, PA. 1940.
Jeszcze o domu emigracyjnym, „Dziennik Chicagoski” nr 295, 20 grudnia 1895, s. 2.
Jubileusz ks. W. Świnarskiego, „Dziennik Chicagoski” nr 57, 9 marca 1905, s. 2.
Kruszka W., Historya polska w Ameryce. Początek, wzrost i rozwój dziejowy osad polskich w Północnej Ameryce (w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie), t. I, t. III, t. VIII, t. XII, t. XIII, Milwaukee, Wis.: Drukiem Spółki Wydawniczej Kuryera, 1905-1908.
Ks. Aleksander Szmigiel. (Wspomnienie pośmiertne), „Dziennik Chicagoski” nr 174, 26 lipca 1901, s. 2.
Ks. Domagalski, b. redaktor „Wiary i Ojczyzny”, „Dziennik Chicagoski” nr 225, 24 września 1892, s. 3.
Ks. Prałat Majer umarł, „Dziennik Chicagoski” nr 61, 14 marca 1911, s. 5.
Ks. Prałat Strzelecki w Nowym Yorku w żałobie z powodu zgonu swej matki w Warszawie, „Dziennik Chicagoski” nr 18, 22 stycznia 1917, s. 2.
Nanticoke, „Dziennik Chicagoski” nr 184, 7 sierpnia 1899, s. 2.
Odezwa (Korespondencya „Kuryera”), „Kuryer Polski” [Milwaukee, Wis.] nr 51, 2 marca 1891, s. 1.
Odezwa. My niżej podpisani, „Dziennik Chicagoski” nr 52, 3 marca 1891, s. 2.
Ofiara na „Dom Emigracyjny”, „Dziennik Chicagoski” nr 90, 17 kwietnia 1893, s. 2.
Pitoń J. CM, Księża polscy w Brazylii 1848-1984, [w:] Zmagania polonijne w Brazylii, t. IV: Owocująca przeszłość, red. T. Dworecki SVD, Warszawa: ATK 1987.
Polacy w Ameryce. Ś.p. Ks. Hieronim Klonowski, „Dziennik Chicagoski” nr 48, 25 lutego 1893, s. 2.
Polacy w Ameryce. Z Milwaukee, Wis., „Dziennik Chicagoski” nr 271, 20 listopada 1901, s. 2.
Polacy w Londynie, „Dziennik Chicagoski” nr 1, 2 stycznia 1894, s. 7.
Polski Dom Emigracyjny, „Dziennik Chicagoski” nr 54, 6 marca 1897, s. 2.
Położenie i potrzeby Kościoła katolickiego w Stanach Zjednoczonych Północnej Ameryki a w szczególności zamieszkałych tam Polaków przez ks. J. C. b. prof. Seminaryum polskiego w Detroit Mich. i proboszcza parafii polskiej w Trenton N.J., Kraków 1896.
Sejm – Unii Polskiej w Ameryce w St. Paul, Min. Nasze własne sprawozdanie, „Dziennik Chicagoski” nr 220, 19 września 1893, s. 2.
Spis księży, którzy pracowali i obecnie pracują w parafii św. Wojciecha, „Dziennik Chicagoski” nr 154, 29 czerwca 1912, s. 11.
Sprawa Domu Emigracyjnego w New Yorku, „Dziennik Chicagoski” nr 230, 4 października 1894, s. 2.
Sprawozdanie Sekretarza z obrad Księży polskich rzym-katolickich na Zjeździe 18-19 listopada t. r. w South Bend (Indiana). (Ciąg dalszy.), „Dziennik Chicagoski” nr 291, 12 grudnia 1891, s. 2.
Sprawozdanie z rocznego posiedzenia Towarzystwa Św. Józefa, opieki nad Emigrantami z dnia 11go Marca 1897. (Nadesłane.), „Dziennik Chicagoski” nr 98, 28 kwietnia 1897, s. 2.
Srebrnolecie kapłaństwa ks. J. H. Strzeleckiego, „Dziennik Chicagoski” nr 159, 10 lipca 1916, s. 2.
Szymański J., ks., Duszpasterze Polonii i Polaków za granicą. Słownik biograficzny, t. III, Rzeszów: Bonus Liber 2020.
Szymański J., ks., Parafie i duchowieństwo polskie w USA w walce o niepodległość Polski, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2018, t. 110, s. 395-414.
Szymański J., ks., Początki polskojęzycznej prasy katolickiej w Stanach Zjednoczonych (do roku 1890), „Scripta Historica” 22(2016), s. 47-61.
Ś.p. ks. B. Gramlewicz, „Dziennik Chicagoski” nr 135, 11 czerwca 1910, s. 8.
Ś.p. ks. Floryan Klonowski, Shamokin, Pa., 5 grudnia, „Dziennik Chicagoski” nr 282, 7 grudnia 1893, s. 2.
Ś.p. Ks. Konstanty Domagalski, „Dziennik Chicagoski” nr 267, 16 listopada 1898, s. 2.
Ś.p. X. Walenty Świnarski, „Dziennik Chicagoski” nr 306, 31 grudnia 1913, s. 8.
Walter J., Wychodźstwo polskie w USA w latach 1850-1917: zbiór dokumentów i materiałów historycznych New York–Chicago 1957, t. I, Warszawa: Comandor 2003.
Wiadomości – tyczące się – „Domu Emigracyjnego”, „Dziennik Chicagoski” nr 276, 29 listopada 1893, s. 2.
Wiel. ks. K. Domagalski, „Dziennik Chicagoski” nr 216, 14 września 1892, s. 3.
W sprawie „Domu Emigr. Polskiego” w New Yorku, „Dziennik Chicagoski” nr 185, 10 sierpnia 1893, s. 2.
W sprawie domu emigracyjnego, „Dziennik Chicagoski” nr 81, 7 kwietnia 1897, s. 2.
W sprawie Domu Emigracyjnego Polskiego w New Yorku, „Dziennik Chicagoski” nr 73, 27 marca 1893, s. 2.
W sprawie domu emigracyjnego. Z Harleton, „Dziennik Chicagoski” nr 303, 31 grudnia 1895, s. 2.
W sprawie emigracji, „Dziennik Chicagoski” nr 125, 28 maja 1891, s. 1.
Złotorzyński Józef G., ks., W sprawie Domu emigracyjnego Polskiego w Nowym Yorku, „Dziennik Chicagoski” nr 54, 4 marca 1892, s. 2.
Z życia Polaków w Ameryce. Z Wilkesbarre, Pa., „Dziennik Chicagoski” nr 29, 4 lutego 1910, s. 6.
18-ty Sejm Zjednoczenia P. R. K. P. O. B. S. P. J. w A. (Ciąg dalszy), „Dziennik Chicagoski” nr 239, 10 października 1891, s. 2.
Bolek F., „Who’s Who in Polish America”, New York: Harbinger House 1943.
Bronikowski Wincenty, X., Sprawozdanie Urzędowe. Z drugiego posiedzenia Kapłanów polskich w sprawie Domu Emigracyjnego Polskiego w Brooklynie, N.Y., „Dziennik Chicagoski” nr 129, 2 czerwca 1891, s. 2.
Brożek A., Polonia amerykańska: 1854-1939, Warszawa: Interpress 1977.
„Dom Emigracyjny” odżyje na nowo, „Dziennik Chicagoski” nr 268, 18 listopada 1895, s. 2.
„Dom Emigracyjny” w New Yorku nie istnieje, „Dziennik Chicagoski” nr 70, 23 marca 1893, s. 2.
Emigracja polska w Stanach Zjedn. Północnej Ameryki, „Kurjer Lwowski” nr 231, 19 sierpnia 1892, s. 2-3.
Felicyanki w Polskim Domu Emigracyjnym, „Dziennik Chicagoski” nr 218, 22 września 1897, s. 2.
Haiman M., Zjednoczenie Polskie Rzymsko-Katolickie w Ameryce, Chicago 1948.
Historia polskich parafij w archidiecezji filadelfijskiej czyli chronologiczno-historyczny opis działalności polskich księży archidiec. Filadelfijskiej. Opracowanie i nakład Filadelfijskiej Grupy VIII Zjednoczenia Kapłanów Polskich w Ameryce, Philadelphia, PA. 1940.
Jeszcze o domu emigracyjnym, „Dziennik Chicagoski” nr 295, 20 grudnia 1895, s. 2.
Jubileusz ks. W. Świnarskiego, „Dziennik Chicagoski” nr 57, 9 marca 1905, s. 2.
Kruszka W., Historya polska w Ameryce. Początek, wzrost i rozwój dziejowy osad polskich w Północnej Ameryce (w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie), t. I, t. III, t. VIII, t. XII, t. XIII, Milwaukee, Wis.: Drukiem Spółki Wydawniczej Kuryera, 1905-1908.
Ks. Aleksander Szmigiel. (Wspomnienie pośmiertne), „Dziennik Chicagoski” nr 174, 26 lipca 1901, s. 2.
Ks. Domagalski, b. redaktor „Wiary i Ojczyzny”, „Dziennik Chicagoski” nr 225, 24 września 1892, s. 3.
Ks. Prałat Majer umarł, „Dziennik Chicagoski” nr 61, 14 marca 1911, s. 5.
Ks. Prałat Strzelecki w Nowym Yorku w żałobie z powodu zgonu swej matki w Warszawie, „Dziennik Chicagoski” nr 18, 22 stycznia 1917, s. 2.
Nanticoke, „Dziennik Chicagoski” nr 184, 7 sierpnia 1899, s. 2.
Odezwa (Korespondencya „Kuryera”), „Kuryer Polski” [Milwaukee, Wis.] nr 51, 2 marca 1891, s. 1.
Odezwa. My niżej podpisani, „Dziennik Chicagoski” nr 52, 3 marca 1891, s. 2.
Ofiara na „Dom Emigracyjny”, „Dziennik Chicagoski” nr 90, 17 kwietnia 1893, s. 2.
Pitoń J. CM, Księża polscy w Brazylii 1848-1984, [w:] Zmagania polonijne w Brazylii, t. IV: Owocująca przeszłość, red. T. Dworecki SVD, Warszawa: ATK 1987.
Polacy w Ameryce. Ś.p. Ks. Hieronim Klonowski, „Dziennik Chicagoski” nr 48, 25 lutego 1893, s. 2.
Polacy w Ameryce. Z Milwaukee, Wis., „Dziennik Chicagoski” nr 271, 20 listopada 1901, s. 2.
Polacy w Londynie, „Dziennik Chicagoski” nr 1, 2 stycznia 1894, s. 7.
Polski Dom Emigracyjny, „Dziennik Chicagoski” nr 54, 6 marca 1897, s. 2.
Położenie i potrzeby Kościoła katolickiego w Stanach Zjednoczonych Północnej Ameryki a w szczególności zamieszkałych tam Polaków przez ks. J. C. b. prof. Seminaryum polskiego w Detroit Mich. i proboszcza parafii polskiej w Trenton N.J., Kraków 1896.
Sejm – Unii Polskiej w Ameryce w St. Paul, Min. Nasze własne sprawozdanie, „Dziennik Chicagoski” nr 220, 19 września 1893, s. 2.
Spis księży, którzy pracowali i obecnie pracują w parafii św. Wojciecha, „Dziennik Chicagoski” nr 154, 29 czerwca 1912, s. 11.
Sprawa Domu Emigracyjnego w New Yorku, „Dziennik Chicagoski” nr 230, 4 października 1894, s. 2.
Sprawozdanie Sekretarza z obrad Księży polskich rzym-katolickich na Zjeździe 18-19 listopada t. r. w South Bend (Indiana). (Ciąg dalszy.), „Dziennik Chicagoski” nr 291, 12 grudnia 1891, s. 2.
Sprawozdanie z rocznego posiedzenia Towarzystwa Św. Józefa, opieki nad Emigrantami z dnia 11go Marca 1897. (Nadesłane.), „Dziennik Chicagoski” nr 98, 28 kwietnia 1897, s. 2.
Srebrnolecie kapłaństwa ks. J. H. Strzeleckiego, „Dziennik Chicagoski” nr 159, 10 lipca 1916, s. 2.
Szymański J., ks., Duszpasterze Polonii i Polaków za granicą. Słownik biograficzny, t. III, Rzeszów: Bonus Liber 2020.
Szymański J., ks., Parafie i duchowieństwo polskie w USA w walce o niepodległość Polski, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2018, t. 110, s. 395-414.
Szymański J., ks., Początki polskojęzycznej prasy katolickiej w Stanach Zjednoczonych (do roku 1890), „Scripta Historica” 22(2016), s. 47-61.
Ś.p. ks. B. Gramlewicz, „Dziennik Chicagoski” nr 135, 11 czerwca 1910, s. 8.
Ś.p. ks. Floryan Klonowski, Shamokin, Pa., 5 grudnia, „Dziennik Chicagoski” nr 282, 7 grudnia 1893, s. 2.
Ś.p. Ks. Konstanty Domagalski, „Dziennik Chicagoski” nr 267, 16 listopada 1898, s. 2.
Ś.p. X. Walenty Świnarski, „Dziennik Chicagoski” nr 306, 31 grudnia 1913, s. 8.
Walter J., Wychodźstwo polskie w USA w latach 1850-1917: zbiór dokumentów i materiałów historycznych New York–Chicago 1957, t. I, Warszawa: Comandor 2003.
Wiadomości – tyczące się – „Domu Emigracyjnego”, „Dziennik Chicagoski” nr 276, 29 listopada 1893, s. 2.
Wiel. ks. K. Domagalski, „Dziennik Chicagoski” nr 216, 14 września 1892, s. 3.
W sprawie „Domu Emigr. Polskiego” w New Yorku, „Dziennik Chicagoski” nr 185, 10 sierpnia 1893, s. 2.
W sprawie domu emigracyjnego, „Dziennik Chicagoski” nr 81, 7 kwietnia 1897, s. 2.
W sprawie Domu Emigracyjnego Polskiego w New Yorku, „Dziennik Chicagoski” nr 73, 27 marca 1893, s. 2.
W sprawie domu emigracyjnego. Z Harleton, „Dziennik Chicagoski” nr 303, 31 grudnia 1895, s. 2.
W sprawie emigracji, „Dziennik Chicagoski” nr 125, 28 maja 1891, s. 1.
Złotorzyński Józef G., ks., W sprawie Domu emigracyjnego Polskiego w Nowym Yorku, „Dziennik Chicagoski” nr 54, 4 marca 1892, s. 2.
Z życia Polaków w Ameryce. Z Wilkesbarre, Pa., „Dziennik Chicagoski” nr 29, 4 lutego 1910, s. 6.
18-ty Sejm Zjednoczenia P. R. K. P. O. B. S. P. J. w A. (Ciąg dalszy), „Dziennik Chicagoski” nr 239, 10 października 1891, s. 2.