Sacred Heart Parish in New Britain and Its Pastors in “Chicago Daily News” in the Years 1894–1920

Main Article Content

Józef Szymański

Abstract

The parish in New Britain had a national and personal character, it was a community of about 7.5 thousand believers. This is how it was presented in “Chicago Daily News.” Its first parish priest, Fr. Lucjan Bójnowski, held this position for 62 years (1895–1957). At that time, a wooden church was built, after 1902 a brick one, and later a school and a nursery, the parish published a newspaper. Various religious, cultural and national societies were affiliated with the parish, and their aim was to maintain the Polish national consciousness among the emigrants, the ties with the old homeland and to deepen religious life. In addition to spiritual assistance and religious services, the Polish parish in New Britain provided the Blue Army with many recruits as well as thousands of dollars in material assistance to Poland. The Polish army in France was joined by 290 volunteers from that Polish parish. A total of 965 Poles joined the Polish and American armies; of these, 123 lost their lives.


The Polish parish played a huge role primarily in the matters of the rebirth of national feeling and the independent Polish State. The bond of Polish emigrants with the Church outside their homeland shaped the sense of religious and national identity.

Article Details

Section
Articles

References

Archiwum Archidiecezjalne w Przemyślu. Akta personalne ks. Władysława Kisielewicza.
Bielecki L., Polacy w Hamburgu, „Dziennik Chicagoski” nr 253, 27 października 1899, s. 6.
Biuletyn Armii Polskiej. Centrum No. 41 w New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 64, 16 marca 1918, s. 6.
Bójnowski L., ks., Historja parafji polskich w diecezji hartfordskiej w Stanie Connecticut w Stanach Zjednoczonych, New Britain, Conn., 1939.
Bójnowski L., ks., Poświęcenie Ochronki Polskiej w New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 119, 26 maja 1906, s. 3.
Bójnowski L., ks., Sprawozdanie z Ochronki Polskiej w New Britain Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 51, 6 marca 1906, s. 2.
Bójnowski L., ks., Z New Britain Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 33, 9 lutego 1897, s. 2.
Cichocki J., Z Albion, N.Y., „Dziennik Chicagoski” nr 19, 23 stycznia 1900, s. 2.
Co mówi zacny kapłan polski o pożyczce, „Dziennik Chicagoski” nr 124, 25 maja 1920, s. 6.
Dom Św. Józefa do Braci Rodaków i Przyjaciół Domu Polskiego Emigracyjnego w Nowym Jorku, „Dziennik Chicagoski” nr 7, 9 stycznia 1903, s. 4.
Do Polaków Katolików w Stanie Connecticut, „Dziennik Chicagoski” nr 119, 22 maja 1901, s. 5.
Fair w New Britain Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 283, 10 grudnia 1897, s. 2.
Gatesville, Mich., „Dziennik Chicagoski” nr 302, 28 grudnia 1904, s. 4.
Grzybowski M.M., ks., Duchowieństwo diecezji płockiej. Wiek XIX, t. I, cz. 2, Płock: Biblos 2008.
Grzybowski M.M., ks., Duchowieństwo diecezji płockiej. Wiek XIX, t. III, Płock: Biblos 2012.
Historia polskich rzymsko-katolickich parafij archidiecezji filadelfijskiej w Stanach Zjednoczonych Północnej Ameryki, Philadelphiae 1938.
Kanonik Mardyrosiewicz, „Kurjer Lwowski”, nr 229, 19 sierpnia 1901, s. 1-3; nr 231, 22 sierpnia 1901, s. 5; nr 234, 24 sierpnia 1901, s. 5.
Kolenkiewicz P., Z życia Polaków w Ameryce. Z Norwich, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 194, 21 sierpnia 1905, s. 2.
Ks. Mardyrosiewicz, „Dziennik Chicagoski” nr 167, 16 lipca 1904, s. 7.
Kruszka W., Historya polska w Ameryce. Początek, wzrost i rozwój dziejowy osad polskich w Północnej Ameryce (w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie), t. 7, 11, 13, Milwaukee, Wis., 1905-1908.
Która gazeta jest dobrą w Ameryce? „Dziennik Chicagoski” nr 39, 16 lutego 1909, s. 3.
Ks. Walenty Cichy naprawia zgorszenie, „Dziennik Chicagoski” nr 224, 24 września 1913, s. 4.
Kubicki P., Bojownicy kapłani za sprawę Kościoła i Ojczyzny w latach 1861-1915. Materiały z urzędowych świadectw władz rosyjskich, archiwów konsystorskich, zakonnych i prywatnych, część 1, Dawne Król. Polskie, t. II, Diecezje lubelska z podlaską i płocka, Sandomierz 1933.
Kumor B., ks., Kościelne dzieje Polonii w Connecticut 1870-1986, „Nasza Przeszłość” 73(1990).
Kumor B., ks., Z problemów ludnościowych polskiej parafii Najśw. Serca Jezusowego w New Britan, Conn. (1895-1920), „Studia Polonijne” 5(1982).
Middletown, Conn. Prymicye ks. Stanisława Błażejowskiego, „Dziennik Chicagoski” nr 184, 7 sierpnia 1915, s. 6.
Mylna wiadomość, „Dziennik Chicagoski” nr 205, 2 września 1913, s. 4.
Nadolny A., ks., Sto lat polskiego duszpasterstwa w Hamburgu, Pelplin–Hamburg 1992.
New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 102, 2 maja 1914, s. 14.
New Britain. Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 215, 14 września 1909, s. 6.
New Britain, Conn., 17-go maja 1918, „Dziennik Chicagoski” nr 120, 22 maja 1918, s. 6.
Nir R., Misicki Tomasz, w: Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii, red. K. Dopierała, t. III, Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski 2004, s. 323-324.
Nir R., Szkice z dziejów Polonii, Orchard Lake, Michigan: Wyd. Centralnego Archiwum Polonii Amerykańskiej 1990.
Notatki, „Dziennik Chicagoski” nr 42, 19 lutego 1908, s. 4.
(Od naszego specyalnego podróżującego korespondenta.) Korespondencye ze Wschodu, New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 90, 17 kwietnia 1913, s. 5.
O „niezależnym” Kamińskim, „Dziennik Chicagoski” nr 245, 21 października 1895, s. 2.
O zdobycie milionów (Z Wydziału Narodowego), „Dziennik Chicagoski” nr 300, 23 grudnia 1918, s. 10.
Polacy na obczyźnie, „Dziennik Chicagoski” nr 6, 8 stycznia 1901, s. 4.
Polacy w Ameryce, „Dziennik Chicagoski” nr 103, 3 maja 1893, s. 2.
Polacy w Ameryce, „Dziennik Chicagoski” nr 146, 25 czerwca 1895, s. 2.
Polacy w Ameryce, „Dziennik Chicagoski” nr 240, 15 października 1895, s. 4.
Polacy w Ameryce. W New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 229, 3 października 1894, s. 4.
Polacy w Ameryce. Z Clevland, O., „Dziennik Chicagoski” nr 272, 20 listopada 1899, s. 4.
Polacy w Ameryce. Z Hartford, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 236, 6 października 1902, s. 4.
Polacy w Ameryce. Z New Bedford, Mass., „Dziennik Chicagoski” nr 152, 28 czerwca 1904, s. 4.
Polacy w Ameryce. Z New Bedford, Mass., 22 lutego 1904 r., „Dziennik Chicagoski” nr 54, 4 marca 1904, s. 3.
Polacy w New Britain, „Dziennik Chicagoski” nr 90, 17 kwietnia 1913, s. 5.
Poświęcenie szkoły polskiej N. Serca Jezusowego w New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 212, 13 września 1910, s. 5.
Potrzeba nauczycielek do szkoły polskiej, „Dziennik Chicagoski” nr 175, 29 lipca 1910, s. 7.
Prośba do Szanownego Społeczeństwa, „Dziennik Chicagoski” nr 82, 7 kwietnia 1922, s. 5.
Prośba do Szanownego Społeczeństwa, „Dziennik Chicagoski” nr 298, 21 listopada 1922, s. 7.
Polacy w Ameryce. Z Shamokin, Pa., „Dziennik Chicagoski” nr 48, 28 lutego 1898, s. 2.
Poświęcenie szkoły polskiej N. Serca Jezusowego, w New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 212, 13 września 1910, s. 5.
Rosya, Japonia, Polacy i uczciwi Amerykanie, „Dziennik Chicagoski” nr 30, 6 lutego 1905, s. 2.
Seminarium w Detroit, „Dziennik Chicagoski” nr 99, 29 kwietnia 1897, s. 4.
Szkoła polska w New Britain Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 114, 15 maja 1909, s. 4.
Szymański J., ks., Parafie i duchowieństwo polskie w USA w walce o niepodległość Polski, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 110(2018).
Szymański J., ks., Parafia w Meriden i jej duszpasterze na łamach „Dziennika Chicagoskiego” w latach 1893-1920, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 114 (2020) [w druku].
Śp. ks. Józef Culkowski, „Dziennik Chicagoski” nr 208, 4 września 1909, s. 5.
Śp. ks. Tomasz Krakowiak, „Miesięcznik Pasterski Płocki” 1937, nr 12, s. 593.
Wiadomości drobne z Nowej Anglii. W Hartford, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 161, 11 lipca 1913, s. 5.
W New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 67, 21 marca 1911, s. 8.
W New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 271, 22 listopada 1911, s. 5.
W parafii polskiej św. Stanisława w Winonie, Minn., „Dziennik Chicagoski” nr 59, 10 marca 1893, s. 1.
Wspomnienie z Hamburga, „Dziennik Chicagoski” nr 162, 12 lipca 1900, s. 1.
Wspomnienie z Hamburga (Dokończenie), „Dziennik Chicagoski” nr 163, 13 lipca 1900, s. 2.
Z Baltimore Md., „Dziennik Chicagoski” nr 156, 5 lipca 1901, s. 2.
Z Clevland, O., „Dziennik Chicagoski” nr 160, 10 lipca 1900, s. 2.
Z Domu Emigracyjnego Polskiego pod opieką Tow. Św. Józefa w New Yorku, „Dziennik Chicagoski” nr 184, 7 sierpnia 1899, s. 2.
Zeznania ks. Mardyrosiewicza, „Dziennik Chicagoski” nr 210, 7 września 1901, s. 6.
Z Filadelfii, Pa., „Dziennik Chicagoski” nr 63, 20 marca 1906, s. 2.
Z Hartford, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 221, 18 września 1912, s. 2.
Z Kazimierzowa, „Dziennik Chicagoski” nr 242, 15 października 1902, s. 4.
Z Meriden, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 226, 26 września 1908, s. 5.
Z naszej prasy: „Przewodnik Katolicki”, „Dziennik Chicagoski” nr 180, 3 sierpnia 1921, s. 4.
Z New Bedford, Mass., „Dziennik Chicagoski” nr 225, 27 września 1905, s. 2.
Z New Bedford, Mass., „Dziennik Chicagoski” nr 293, 19 grudnia 1905, s. 2.
Z New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 141, 17 czerwca 1918, s. 6.
Z New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 171, 23 lipca 1913, s. 8.
Z New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 200, 27 sierpnia 1902, s. 4.
Z New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 212, 10 września 1918, s. 2.
Z New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 221, 18 września 1912, s. 4.
Z New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 240, 8 października 1913, s. 3.
Z New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 240, 13 października 1922, s. 3.
Z New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 272, 20 października 1899, s. 4.
Z New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 32, 7 lutego 1907, s. 5.
Z New Britain, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 34, 9 lutego 1912, s. 6.
Z obozu Kościuszki, „Dziennik Chicagoski” nr 297, 19 grudnia 1917, s. 10.
Z Orchard Lake, Mich., „Dziennik Chicagoski” nr 138, 13 czerwca 1913, s. 6.
Z Sejmu Zjednoczenia Kapłanów Polskich w Ameryce, „Dziennik Chicagoski” nr 47, 25 lutego 1921, s. 5.
Z życia Polaków w Ameryce. Z Norwich, Conn., „Dziennik Chicagoski” nr 194, 21 sierpnia 1905, s. 2.