Znaczenie Europy Środkowo-Wschodniej w zimnowojennych koncepcjach polskiego wychodźstwa na tle potencjału wielkich mocarstw
Article Sidebar
Opublikowane:
lis 27, 2020
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Słowa kluczowe:
Europa Środkowo-Wschodnia, środowiska emigracyjne, potencjał gospodarczo-militarny Europy
Main Article Content
Abstrakt
Kluczowe dla podjętych rozważań naukowych pozostawało pytanie o niezależność Europy Środkowo-Wschodniej z perspektywy posiadanego przez nią potencjału gospodarczo-militarnego w kontekście oczekiwań środowisk emigracyjnych związanych ze zmianami politycznymi w regionie w następstwie ewentualnego wybuchu III wojny światowej w połowie XX wieku. W świetle przywołanych przez autorów artykułu danych z różnych obszarów badawczych, małe i średnie narody tej części Starego Kontynentu nie miały ówcześnie poważnych przesłanek do obrony swojej niezależności na podstawie narodowych sił zbrojnych, gdyż ich potencjał wojenny nie pozwalał na wymaganą postępem technologicznym (broń nuklearna) ich rozbudowę i utrzymywanie na nowoczesnym poziomie, w odróżnieniu od dwóch wielkich mocarstw, Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego i związanych z nimi państw. Gwarancji podmiotowości musiałyby zatem poszukiwać w przyszłości w rozwiązaniach politycznych, w tym przede wszystkim partnerstwie z silniejszym podmiotem podzielającym ich wizję wolności, integracji oraz systemu zbiorowego bezpieczeństwa.
Article Details
Numer
Dział
Artykuły
Bibliografia
Archiwum Biblioteki Jagiellońskiej, Przyb. 104/15, L. Barański, Memorandum on the Economic Integration of Western Europe, 1950.
Archiwum Instytutu i Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie [AIPMS], sygn. A.XIX. Protokół konferencji przedstawicieli wojskowych 8 państw zza Żelaznej Kurtyny, odbytej w Paryżu w Bibliotece Polskiej w dniach od 12 do 15 marca 1952 r. 1/8, Plan tworzenie PSZ na Zachodzie ze stycznia 1953 r.
AIMPS, sygn. A.XIX. 1/49, Propozycje polskie na konferencję w dniach 26 i 30 lipca 1952 r.
AIMPS, sygn. A.XIX. 1/50, Memorandum to the Supreme Command of the Armed Forces of the Atlantic Pact in Europe, 1952.
AIMPS, sygn. A. XIX. 1/50, Joint Memorandum to the Supreme Command of the Armed Forces of the Atlantic Pact in Europe, 1952; Polish Affairs, 1952, nr 6.
Bartoszewicz H., Polityka Związku Sowieckiego wobec państw Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1944-1948, Warszawa: Książka i Wiedza 1999.
B.M., Doktryny wojenne i struktury organizacyjne sił zbrojnych Zachodu i Wschodu, „Bellona” [Londyn] 1951, z. 3.
Friszke A., Życie polityczne emigracji, Warszawa: Biblioteka „Więzi” 1999.
Grygajtis K., Polskie idee federacyjne i ich realizacja w XIX i XX wieku, Częstochowa: WSP 2001.
Gross F., Federacje i konfederacje europejskie. Rodowód i wizje, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN 1994.
Habielski R., Życie społeczne i kulturowe emigracji, Warszawa: Biblioteka Więzi 1999.
Hessell Tiltman H., Peasant Europe, London 1936.
Jezerník V., Západoslovanská Federální Unie, London–Edinburgh 1942.
Kisielewski T., Federacja środkowoeuropejska. Pertraktacje polsko-czechosłowackie 1939-1943, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1991.
Komarnicki T., Próba stworzenia związku polsko-czeskiego w okresie II wojny światowej, „Sprawy Międzynarodowe” 1(1947), nr 2-3.
Kopański S., Wspomnienia wojenne 1939-1946, Warszawa: Bellona 1990.
Kukiel M., Książę Adam, Warszawa: PAVO 1993.
Książkiewicz M., Surowce mineralne Europy Środkowej, „Biuletyn Zachodnio-Słowiański” [Edinburgh] 1942, nr 6.
L.K., Zarys gospodarczy ziem Międzymorza Bałtycko-Śródziemnomorskiego i ich potencjał wojenny, „Bellona” [Londyn] 1946, z. 9-10.
Locher K., Konfederace nebo federální unie?, „Biuletyn Zachodnio-Słowiański” [Edinburgh] 1942, nr 1.
Malik J., Economic aspects of post-war recontruction, „Biuletyn Zachodnio-Słowiański” [Edinburgh] 1942, nr 9.
Mania A., The National Security Council i amerykańska polityka wobec Europy Wschodniej w latach 1945-1960, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 1994, t. 52.
Machcewicz P., Emigracja w polityce międzynarodowej, Warszawa: Biblioteka Więzi 1999.
Michałek K., Mocarstwo, czyli historia Stanów Zjednoczonych Ameryki 1945-1992, Warszawa: Książka i Wiedza 1995.
Mochliński K., Polskie inicjatywy Federacji Europy, w: Akcja niepodległościowa na terenie międzynarodowym 1945-1990, red. T. Piesakowski, Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie 1999.
Stachowski Z., The federation of Central European nations, „Biuletyn Zachodnio-Słowiański” [Edinburgh] 1942, nr 9.
Second Report of the Secretary of Defense and the annual reports of the Secretary of the Army, Secretary of the Navy, Secretary of the Air Force for the Fiscal Year 1949, United States Government Printing Office, Washington 1950.
Stern-Rubarth E., Exit Prussia: a plan for Europe, London: Duckworth 1940.
S. R., Kilka uwag o doktrynie wojennej Stanów Zjednoczonych i Rosji sowieckiej, „Bellona” [Londyn] 1948, z. 1.
Tarka K., Konfrontacja czy współpraca? Litwa w polityce Rządu Polskiego na uchodźstwie 1939-1945, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego 1998.
Wapiński R., Historia polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, Gdańsk: Arche 1997.
Warszawa nad Tamizą, Z dziejów polskiej emigracji politycznej po drugiej wojnie światowej, red. A. Friszke, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN 1994.
Wandycz P., Frendl L., Zjednoczona Europa. Teoria i praktyka, Londyn: Polonia Book Fund 1965.
Wasiutyński A., Znaczenie potencjału gospodarczego państwa w świetle doświadczeń II wojny światowej, „Bellona” [Londyn] 1946, z. 7.
Wolański S., Europa Środkowo-Wschodnia w myśli politycznej emigracji polskiej 1945-1975, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1996.
Woźniczka Z., Trzecia wojna światowa w oczekiwaniach emigracji i podziemia w kraju w latach 1944-1953, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 1999.
Zaćmiński A., Emigracja polska w Wielkiej Brytanii wobec możliwości wybuchu III wojny światowej 1945-1954, Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego 2003.
Zapart R., Projekt Konstytucji Federacji Środkowo-Europejskiej jako wyraz integracyjnego idealizmu w budowie systemu regionalnego bezpieczeństwa w myśli politycznej polskiego wychodźstwa w XX wieku, „Studia Polonijne” 39(2018).
Zapart R., Polityczno-militarne znaczenie oddziałowych kół wojskowych z perspektywy potencjalnego światowego konfliktu w latach 50. XX wieku, w: Bezpieczeństwo Europy, bezpieczeństwo Polski, t. V: Metamorfozy bezpieczeństwa, teraźniejszość i przyszłość, red. E. Maj, W. Sokół, A. Szwed-Walczak, Ł. Jędrzejewski, Lublin: UMCS 2017.
Zauberman A., Wkład satelitów do sowieckiego potencjału wojenno-gospodarczego, „Bellona” [Londyn] 1951.
Zdziechowski J., Polish Affairs, 1952, nr 6.
Zlatoper G., Federation in the common interest, „Biuletyn Zachodnio-Słowiański” [Edinburgh] 1942, nr 9.
Znamierowska-Rakk E., Federacja Słowian Południowych w polityce Bułgarii po II wojnie światowej. Korzenie, próby realizacji, upadek, Warszawa 2005.
Z.S., Związek polityczny narodów Europy Środkowej, „Biuletyn Zachodnio-Słowiański” [Edinburgh] 1941, nr 3.
Z.S., Federacja Zachodnio-Słowiańska, „Biuletyn Zachodnio-Słowiański” [Edinburgh] 1940, nr 2.
Z.S., Federacja Zachodnio-Słowiańska, „Biuletyn Zachodnio-Słowiański” [Edinburgh] 1940, nr 1.
Archiwum Instytutu i Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie [AIPMS], sygn. A.XIX. Protokół konferencji przedstawicieli wojskowych 8 państw zza Żelaznej Kurtyny, odbytej w Paryżu w Bibliotece Polskiej w dniach od 12 do 15 marca 1952 r. 1/8, Plan tworzenie PSZ na Zachodzie ze stycznia 1953 r.
AIMPS, sygn. A.XIX. 1/49, Propozycje polskie na konferencję w dniach 26 i 30 lipca 1952 r.
AIMPS, sygn. A.XIX. 1/50, Memorandum to the Supreme Command of the Armed Forces of the Atlantic Pact in Europe, 1952.
AIMPS, sygn. A. XIX. 1/50, Joint Memorandum to the Supreme Command of the Armed Forces of the Atlantic Pact in Europe, 1952; Polish Affairs, 1952, nr 6.
Bartoszewicz H., Polityka Związku Sowieckiego wobec państw Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1944-1948, Warszawa: Książka i Wiedza 1999.
B.M., Doktryny wojenne i struktury organizacyjne sił zbrojnych Zachodu i Wschodu, „Bellona” [Londyn] 1951, z. 3.
Friszke A., Życie polityczne emigracji, Warszawa: Biblioteka „Więzi” 1999.
Grygajtis K., Polskie idee federacyjne i ich realizacja w XIX i XX wieku, Częstochowa: WSP 2001.
Gross F., Federacje i konfederacje europejskie. Rodowód i wizje, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN 1994.
Habielski R., Życie społeczne i kulturowe emigracji, Warszawa: Biblioteka Więzi 1999.
Hessell Tiltman H., Peasant Europe, London 1936.
Jezerník V., Západoslovanská Federální Unie, London–Edinburgh 1942.
Kisielewski T., Federacja środkowoeuropejska. Pertraktacje polsko-czechosłowackie 1939-1943, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1991.
Komarnicki T., Próba stworzenia związku polsko-czeskiego w okresie II wojny światowej, „Sprawy Międzynarodowe” 1(1947), nr 2-3.
Kopański S., Wspomnienia wojenne 1939-1946, Warszawa: Bellona 1990.
Kukiel M., Książę Adam, Warszawa: PAVO 1993.
Książkiewicz M., Surowce mineralne Europy Środkowej, „Biuletyn Zachodnio-Słowiański” [Edinburgh] 1942, nr 6.
L.K., Zarys gospodarczy ziem Międzymorza Bałtycko-Śródziemnomorskiego i ich potencjał wojenny, „Bellona” [Londyn] 1946, z. 9-10.
Locher K., Konfederace nebo federální unie?, „Biuletyn Zachodnio-Słowiański” [Edinburgh] 1942, nr 1.
Malik J., Economic aspects of post-war recontruction, „Biuletyn Zachodnio-Słowiański” [Edinburgh] 1942, nr 9.
Mania A., The National Security Council i amerykańska polityka wobec Europy Wschodniej w latach 1945-1960, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 1994, t. 52.
Machcewicz P., Emigracja w polityce międzynarodowej, Warszawa: Biblioteka Więzi 1999.
Michałek K., Mocarstwo, czyli historia Stanów Zjednoczonych Ameryki 1945-1992, Warszawa: Książka i Wiedza 1995.
Mochliński K., Polskie inicjatywy Federacji Europy, w: Akcja niepodległościowa na terenie międzynarodowym 1945-1990, red. T. Piesakowski, Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie 1999.
Stachowski Z., The federation of Central European nations, „Biuletyn Zachodnio-Słowiański” [Edinburgh] 1942, nr 9.
Second Report of the Secretary of Defense and the annual reports of the Secretary of the Army, Secretary of the Navy, Secretary of the Air Force for the Fiscal Year 1949, United States Government Printing Office, Washington 1950.
Stern-Rubarth E., Exit Prussia: a plan for Europe, London: Duckworth 1940.
S. R., Kilka uwag o doktrynie wojennej Stanów Zjednoczonych i Rosji sowieckiej, „Bellona” [Londyn] 1948, z. 1.
Tarka K., Konfrontacja czy współpraca? Litwa w polityce Rządu Polskiego na uchodźstwie 1939-1945, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego 1998.
Wapiński R., Historia polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, Gdańsk: Arche 1997.
Warszawa nad Tamizą, Z dziejów polskiej emigracji politycznej po drugiej wojnie światowej, red. A. Friszke, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN 1994.
Wandycz P., Frendl L., Zjednoczona Europa. Teoria i praktyka, Londyn: Polonia Book Fund 1965.
Wasiutyński A., Znaczenie potencjału gospodarczego państwa w świetle doświadczeń II wojny światowej, „Bellona” [Londyn] 1946, z. 7.
Wolański S., Europa Środkowo-Wschodnia w myśli politycznej emigracji polskiej 1945-1975, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1996.
Woźniczka Z., Trzecia wojna światowa w oczekiwaniach emigracji i podziemia w kraju w latach 1944-1953, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 1999.
Zaćmiński A., Emigracja polska w Wielkiej Brytanii wobec możliwości wybuchu III wojny światowej 1945-1954, Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego 2003.
Zapart R., Projekt Konstytucji Federacji Środkowo-Europejskiej jako wyraz integracyjnego idealizmu w budowie systemu regionalnego bezpieczeństwa w myśli politycznej polskiego wychodźstwa w XX wieku, „Studia Polonijne” 39(2018).
Zapart R., Polityczno-militarne znaczenie oddziałowych kół wojskowych z perspektywy potencjalnego światowego konfliktu w latach 50. XX wieku, w: Bezpieczeństwo Europy, bezpieczeństwo Polski, t. V: Metamorfozy bezpieczeństwa, teraźniejszość i przyszłość, red. E. Maj, W. Sokół, A. Szwed-Walczak, Ł. Jędrzejewski, Lublin: UMCS 2017.
Zauberman A., Wkład satelitów do sowieckiego potencjału wojenno-gospodarczego, „Bellona” [Londyn] 1951.
Zdziechowski J., Polish Affairs, 1952, nr 6.
Zlatoper G., Federation in the common interest, „Biuletyn Zachodnio-Słowiański” [Edinburgh] 1942, nr 9.
Znamierowska-Rakk E., Federacja Słowian Południowych w polityce Bułgarii po II wojnie światowej. Korzenie, próby realizacji, upadek, Warszawa 2005.
Z.S., Związek polityczny narodów Europy Środkowej, „Biuletyn Zachodnio-Słowiański” [Edinburgh] 1941, nr 3.
Z.S., Federacja Zachodnio-Słowiańska, „Biuletyn Zachodnio-Słowiański” [Edinburgh] 1940, nr 2.
Z.S., Federacja Zachodnio-Słowiańska, „Biuletyn Zachodnio-Słowiański” [Edinburgh] 1940, nr 1.