The Republic of Poland authorities in ехіlе on the project of Polish-Czechoslovak integration in the 1980s
Article Sidebar
Published:
Jul 29, 2019
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Keywords:
Republic of Poland authorities in exile; Poland; Czechoslovakia; integration
Main Article Content
Abstract
The causes and circumstances of making a Polish-Czechoslovak declaration by immigrant representatives of the three enslaved nations of East-Central Europe in 1986 are discussed. The declaration pointed to an interest in a detailed form of cooperation in the future. The basis for signing it was the agreement between Sikorski's and Beneš's governments of 1942, in which the will to form a confederation within a post-totalitarian order in the region was expressed. History has shown that the political scenario realized later had not been written with considerable participation of the emigration circles. Analyzing the issue from the historical and politological-legal points of view the author makes an attempt at answering the question concerning the place of this document in the process of the systemic transformation that took place in the region at the end of the 1980s and the beginning of the 1990s.
Article Details
Issue
Section
Articles
References
Apel przedstawicieli emigracyjnych władz Czechosłowacji, Rumunii, Polski i Węgier z 1 lutego 1985 r., załącznik do artykułu Zygmunta Szkopiaka, Bilateralne deklaracje współpracy Rządu RP z władzami krajów Europy Środkowo-Wschodniej na uchodźstwie, w:Akcja niepodległościowa na terenie międzynarodowym 1945-1990, red. T. Piesakowski, Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie 1999, s. 204-206.
Anders W.: Pokój to Europa cała, „Orzeł Biały” (Londyn) 1952, nr 3, s.2.
Bartoszewicz H.: Polityka Związku Sowieckiego wobec państw Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1944-1948, Warszawa: Książka i Wiedza 1999.
Biliński M.: Mazowiecki z nami, my z nim, „Orzeł Biały” (Londyn) 1990, nr 1451, s.2.
Bogusławski A.: Polacy i Sąsiedzi, „Tydzień Polski” (Londyn) 1986, nr 42, s. 5.
Borzym A., Sadowski J.: Polscy Ojcowie Europy, Warszawa: TRIO 2007.
Ćeskoslovensko-Polská jednání o vytvoření konfederace 1939-1944, Ćeskoslovenské diplomatické dokumenty, ed. Ivan Št'oviček ve spolupráci s Jaroslavem Valentou, Praha: Historický ústav Armády České republiku 1994.
Czechoslovak-Polish negotiations of the establishment of confederation and alliance, 1939-1944: Czechoslovak diplomatic documents = Ceskoslovensko − polske jednani o konfederaci a spojenectvi, 1939-1944: ceskoslovenske diplomaticke dokumenty / editors, Ivan St'ovicek and Jaroslav Valenta. Prague: Publishing House Karolinum: The Institute of History, Academy of Sciences of the Czech Republic 1995.
Dawidowicz A.: Myśl niepodległościowa, w: Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku. Wybrane nurty ideowe, red. E. Maj, A. Wójcik, Lublin: UMCS 2008, s. 16-18, 34-35.
Depesza prezydenta R. Kaczorowskiego do prezydenta-elekta L. Wałęsy, „Dziennik Polski iDziennik Żołnierza” (Londyn) 1997, nr 296, s.1.
Gross F.: Federacje i konfederacje europejskie. Rodowód i wizje, Warszawa: ISP PAN 1994.
Grygajtis K.: Polskie idee federacyjne i ich realizacji w XIX i XX wieku, Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie 2001.
Jezerník V.: Západoslovanská Federální Unie, London−Edinburgh: Západoslovanskhoé Ruchu 1942.
Jędrychowska J.: Widzieć Polskę z oddalenia, Paryż: Kantor Wydawniczy SAWW 1988.
Jirásek Z., Trapl M.: Exilová politika v letech 1948-1956: počátky politické organizovanosti ačinnosti poúnorové emigrace a vznik Rady svobodného Československa, Olomouc: Centrum pro československá exilová studia: Naklad. Moneta-FM, Filozofická fakulta Univerzity Palackého, 1996.
Jordan Z.: Przebudowa ekonomiczna Europy Środkowo-Wschodniej „Kultura” (Paryż) 1950, nr 6/32, s. 21-47.
Kisielewski T.: Federacja Środkowo-Europejska, Pertraktacje polsko-czechosłowackie 1939-1943, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1991.
Kobus A., Niezależne kontakty polsko-czechosłowackie w schyłkowej dekadzie porządku jałtańskiego, Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie przy Filii Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego 2008.
Kolendo I. T.: O idei federacji polsko-czechosłowackiej – polemicznie, „Dzieje Najnowsze” 1989, nr 2, s. 207-211.
Komarnicki T.: Próba stworzenia związku polsko-czechosłowackiego w okresie IIwojny światowej, w: Sprawy Międzynarodowe, Londyn 1949, nr 4, s. 61-63.
Komunikat Kancelarii Prezydenta RP z 14 listopada 1990 r., „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1990, nr 277, s. 1.
Korespondencja w sprawie konfederacji polsko-czechosłowackiej w latach 1940-1943, „Studia z najnowszych dziejów powszechnych”, t. IV, Warszawa: wyd. S. Stanisławska, 1963.
Kruszewski E. S.: Historyczna miska Europy, „Tydzień Polski” (Londyn) 1986, nr 2, s. 3.
Kukiel M.: Książę Adam, Warszawa: Wydawnictwo PAVO 1993.
Lampe A.: Miejsce Polski w Europie, Moskwa 1944.
Lewicki R., Markert W.: Józef Sławomir Hartman 1898-1979. Adiutant prezydenta i Ojciec Cichociemnych, Pruszków: Oficyna Wydawnicza AJAKS 2004.
Łukasiewicz S.: Dyskusje o współpracy polsko-czechosłowackiej po roku 1948, w: O nowy kształt Europy. XX-wieczne koncepcje federalistyczne w Europie Środkowo-Wschodniej iich implikacje dla dyskusji o przyszłości Europy, red. J. Kłoczowski, S.Łukasiewicz, Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej 2003, s. 228-242.
Łukasiewicz S.: Jan Wszelaki o gospodarczych aspektach federacji środkowoeuropejskicj, w: Emigracja polska wobec problemów przebudowy i sowietyzacji kraju po drugiej wojnie światowej, red. R. Sudziński, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2007, s. 105-118.
Łukasiewicz S.: Trzecia Europa. Polska myśl federalistyczna w Stanach Zjednoczonych 1940-1971, Warszawa−Lublin: IPN 2010.
Matusak P.: Polskie koncepcje integracyjne Europy Podziemnej 1939-1945, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 1999, nr 6, s.233-244.
Mochliński K.: Polskie inicjatywy Federacji Europy Środkowo-Wschodniej, w: Akcja niepodległościowa na terenie międzynarodowym 1945-1990, red. T. Piesakowski, Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie 1999, s. 143-165.
O jedność Europy. Antologia polskiej XX-wiecznej myśli europejskiej, wyb. i oprac. S.Łukasiewicz, Warszawa: Urząd Komitetu Integracji Europejskiej 2007.
Oświadczenie Rządu RP. Emigracja niepodległościowa wobec wyborów w PRL, „Orzeł Biały” (Londyn) 1989, nr 1442, s. 1.
Piszczkowski T.: Między Lizboną a Londynem, Londyn: Instytut Polski i Muzeum im. Generała Sikorskiego 1979.
Piszczkowski T.: Polska a Nowa Europa, Londyn: s.n. 1942.
Podgórski T.: Opozycja wolnościowa i postawa ludności, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1986, nr 26, s. 2.
Podgórski T.: Ortodoksyjny komunizm Husaka, (cykl: Patrząc w stronę Czechosłowacji) „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1986, nr 24, s. 2.
Polska-Czechosłowacja. Wspólna deklaracja w Londynie, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1986, nr 2, s.1, 6-8.
Przemówienia Mojmira Povolnego, Rudolfa V. Frastackiego, o. Jana Langa, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1986, nr 32, s. 2.
Przemówienie premiera E. Szczepanika wygłoszone 5 lipca 1986 r. podczas posiedzenia Rady Narodowej RP, „Tydzień Polski” (Londyn) 1986, nr 28, s.2.
Przemówienie Prezydenta RP na Uchodźstwie Edwarda Raczyńskiego z 16 stycznia „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1986, nr 32, s.2-3.
Raczyński E.: Czas wielkich zmian, Paryż: Éditions de Dialogue 1990.
Rezolucja Rady Narodowej RP z 2 grudnia 1989 r., „Tydzień Polski” (Londyn) 1989, nr 49, s.2.
Rezolucja Rady Narodowej RP z 28 lipca 1990 r., „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1990, nr 195, s. 3.
Rogaczewska K.: Niemcy w myśli politycznej polskiej opozycji w latach 1976-1989, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1998.
Sabbat K.: Polska na drodze do wolności i niepodległości. Pisma polityczne, wyb. ioprac. W. Roman, Toruń: Adam Marszaek 2009.
Sielezin J. R.: Idea federacji polsko-czechosłowackiej jako element gry politycznej wlatach 1939-1943, w: Europa Środkowo-Wschodnia w polskiej myśli politycznej, red. M.Dymarski, J. Juchnowski, Wrocław: Uniwersytet Wrocławski 2004, s.159-177.
Siemaszko Z.: Opozycja wolnościowa i postawa ludności, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1986, nr 26, s. 2.
Skodlarski J.: Epilog układu Sikorski-Beneš. Z dziejów polsko-czechosłowackich wlatach 1939-1949, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1988.
Stanowisko Rządu RP na Uchodźstwie wobec wyborów prezydenckich w Kraju z 3 grudnia 1990 r., „Tydzień Polski” (Londyn) 1990, nr 49, s.2.
Stola D.: Uwagi o powojennej emigracji polskiej, w: Warszawa nad Tamizą. Z dziejów polskiej emigracji politycznej po drugiej wojnie światowej, red. A. Friszke, Warszawa: ISP PAN, Adam Marszałek 1994, s.16-17.
Tarka K.: Emigracyjna dyplomacja: polityka zagraniczna Rządu RP na Uchodźstwie 1945-1990, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm 2003, s.256.
Uzupełnienie przemówienia premiera E. Szczepanika, „Tydzień Polski” (Londyn) 1986, nr 31, s.1.
Wandycz P., Frendl L.: Zjednoczona Europa. Teoria i praktyka, Londyn: Polonia Book Fund 1965.
Wapiński R.: Historia polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, Gdańsk: Wydawnictwo Arche 1997.
Wolański S.:, Europa Środkowo-Wschodnia w myśli politycznej emigracji polskiej 1945-1975, Wrocław: Uniwersytet Wrocławski 1996.
Wszelaki J.: Fuel and power in captive Middle Europe, New York: Council on Foreign Relations 1952.
Wszelaki J.: O wschodni „Plan Schumana”, „Kultura” (Paryż) 1953, nr6/68, s. 43-50.
Wszelaki J.: The rise of industrial Middle Europe, „Foreign Affairs”, Londyn 1951.
Wybór dokumentów do dziejów polskiego uchodźstwa niepodległościowego 1939-1991, oprac. A. Suchcitz, L. Maik, W. Rojek, Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie 1997.
Wywiad redaktora P. Hęciaka z Przewodniczącym Rady Wolnej Czechosłowacji prof. Mojmirem Povolnym, „Tydzień Polski” (Londyn) 1986, nr 9, s.1, 6.
Wywiad redaktora W. Olejnika z Prezydentem RP Edwardem Raczyńskim, „Tydzień Polski” (Londyn) 1986, nr 9, s.1, 6.
Wywiad „Tygodnia Polskiego” z Mojmirem Povolnym, „Tydzień Polski” (Londyn) 1986, nr35, s.4-5.
Wywiad „Tygodnia Polskiego” z Prezydentem RP Kazimierzem Sabbatem, „Tydzień Polski” (Londyn) 1986, nr 9, s. 1-4.
Zakrzewski S.: Handel Polski z Zachodem, „Kultura” (Paryż) 1955, nr 1/87-2/88, s.151-157.
Znamierowska - Rakk E.: Federacja Słowian południowych w polityce Bułgarii po II wojnie światowej, Warszawa: Neriton, IH PAN 2005.
Anders W.: Pokój to Europa cała, „Orzeł Biały” (Londyn) 1952, nr 3, s.2.
Bartoszewicz H.: Polityka Związku Sowieckiego wobec państw Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1944-1948, Warszawa: Książka i Wiedza 1999.
Biliński M.: Mazowiecki z nami, my z nim, „Orzeł Biały” (Londyn) 1990, nr 1451, s.2.
Bogusławski A.: Polacy i Sąsiedzi, „Tydzień Polski” (Londyn) 1986, nr 42, s. 5.
Borzym A., Sadowski J.: Polscy Ojcowie Europy, Warszawa: TRIO 2007.
Ćeskoslovensko-Polská jednání o vytvoření konfederace 1939-1944, Ćeskoslovenské diplomatické dokumenty, ed. Ivan Št'oviček ve spolupráci s Jaroslavem Valentou, Praha: Historický ústav Armády České republiku 1994.
Czechoslovak-Polish negotiations of the establishment of confederation and alliance, 1939-1944: Czechoslovak diplomatic documents = Ceskoslovensko − polske jednani o konfederaci a spojenectvi, 1939-1944: ceskoslovenske diplomaticke dokumenty / editors, Ivan St'ovicek and Jaroslav Valenta. Prague: Publishing House Karolinum: The Institute of History, Academy of Sciences of the Czech Republic 1995.
Dawidowicz A.: Myśl niepodległościowa, w: Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku. Wybrane nurty ideowe, red. E. Maj, A. Wójcik, Lublin: UMCS 2008, s. 16-18, 34-35.
Depesza prezydenta R. Kaczorowskiego do prezydenta-elekta L. Wałęsy, „Dziennik Polski iDziennik Żołnierza” (Londyn) 1997, nr 296, s.1.
Gross F.: Federacje i konfederacje europejskie. Rodowód i wizje, Warszawa: ISP PAN 1994.
Grygajtis K.: Polskie idee federacyjne i ich realizacji w XIX i XX wieku, Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie 2001.
Jezerník V.: Západoslovanská Federální Unie, London−Edinburgh: Západoslovanskhoé Ruchu 1942.
Jędrychowska J.: Widzieć Polskę z oddalenia, Paryż: Kantor Wydawniczy SAWW 1988.
Jirásek Z., Trapl M.: Exilová politika v letech 1948-1956: počátky politické organizovanosti ačinnosti poúnorové emigrace a vznik Rady svobodného Československa, Olomouc: Centrum pro československá exilová studia: Naklad. Moneta-FM, Filozofická fakulta Univerzity Palackého, 1996.
Jordan Z.: Przebudowa ekonomiczna Europy Środkowo-Wschodniej „Kultura” (Paryż) 1950, nr 6/32, s. 21-47.
Kisielewski T.: Federacja Środkowo-Europejska, Pertraktacje polsko-czechosłowackie 1939-1943, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1991.
Kobus A., Niezależne kontakty polsko-czechosłowackie w schyłkowej dekadzie porządku jałtańskiego, Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie przy Filii Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego 2008.
Kolendo I. T.: O idei federacji polsko-czechosłowackiej – polemicznie, „Dzieje Najnowsze” 1989, nr 2, s. 207-211.
Komarnicki T.: Próba stworzenia związku polsko-czechosłowackiego w okresie IIwojny światowej, w: Sprawy Międzynarodowe, Londyn 1949, nr 4, s. 61-63.
Komunikat Kancelarii Prezydenta RP z 14 listopada 1990 r., „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1990, nr 277, s. 1.
Korespondencja w sprawie konfederacji polsko-czechosłowackiej w latach 1940-1943, „Studia z najnowszych dziejów powszechnych”, t. IV, Warszawa: wyd. S. Stanisławska, 1963.
Kruszewski E. S.: Historyczna miska Europy, „Tydzień Polski” (Londyn) 1986, nr 2, s. 3.
Kukiel M.: Książę Adam, Warszawa: Wydawnictwo PAVO 1993.
Lampe A.: Miejsce Polski w Europie, Moskwa 1944.
Lewicki R., Markert W.: Józef Sławomir Hartman 1898-1979. Adiutant prezydenta i Ojciec Cichociemnych, Pruszków: Oficyna Wydawnicza AJAKS 2004.
Łukasiewicz S.: Dyskusje o współpracy polsko-czechosłowackiej po roku 1948, w: O nowy kształt Europy. XX-wieczne koncepcje federalistyczne w Europie Środkowo-Wschodniej iich implikacje dla dyskusji o przyszłości Europy, red. J. Kłoczowski, S.Łukasiewicz, Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej 2003, s. 228-242.
Łukasiewicz S.: Jan Wszelaki o gospodarczych aspektach federacji środkowoeuropejskicj, w: Emigracja polska wobec problemów przebudowy i sowietyzacji kraju po drugiej wojnie światowej, red. R. Sudziński, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2007, s. 105-118.
Łukasiewicz S.: Trzecia Europa. Polska myśl federalistyczna w Stanach Zjednoczonych 1940-1971, Warszawa−Lublin: IPN 2010.
Matusak P.: Polskie koncepcje integracyjne Europy Podziemnej 1939-1945, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 1999, nr 6, s.233-244.
Mochliński K.: Polskie inicjatywy Federacji Europy Środkowo-Wschodniej, w: Akcja niepodległościowa na terenie międzynarodowym 1945-1990, red. T. Piesakowski, Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie 1999, s. 143-165.
O jedność Europy. Antologia polskiej XX-wiecznej myśli europejskiej, wyb. i oprac. S.Łukasiewicz, Warszawa: Urząd Komitetu Integracji Europejskiej 2007.
Oświadczenie Rządu RP. Emigracja niepodległościowa wobec wyborów w PRL, „Orzeł Biały” (Londyn) 1989, nr 1442, s. 1.
Piszczkowski T.: Między Lizboną a Londynem, Londyn: Instytut Polski i Muzeum im. Generała Sikorskiego 1979.
Piszczkowski T.: Polska a Nowa Europa, Londyn: s.n. 1942.
Podgórski T.: Opozycja wolnościowa i postawa ludności, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1986, nr 26, s. 2.
Podgórski T.: Ortodoksyjny komunizm Husaka, (cykl: Patrząc w stronę Czechosłowacji) „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1986, nr 24, s. 2.
Polska-Czechosłowacja. Wspólna deklaracja w Londynie, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1986, nr 2, s.1, 6-8.
Przemówienia Mojmira Povolnego, Rudolfa V. Frastackiego, o. Jana Langa, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1986, nr 32, s. 2.
Przemówienie premiera E. Szczepanika wygłoszone 5 lipca 1986 r. podczas posiedzenia Rady Narodowej RP, „Tydzień Polski” (Londyn) 1986, nr 28, s.2.
Przemówienie Prezydenta RP na Uchodźstwie Edwarda Raczyńskiego z 16 stycznia „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1986, nr 32, s.2-3.
Raczyński E.: Czas wielkich zmian, Paryż: Éditions de Dialogue 1990.
Rezolucja Rady Narodowej RP z 2 grudnia 1989 r., „Tydzień Polski” (Londyn) 1989, nr 49, s.2.
Rezolucja Rady Narodowej RP z 28 lipca 1990 r., „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1990, nr 195, s. 3.
Rogaczewska K.: Niemcy w myśli politycznej polskiej opozycji w latach 1976-1989, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1998.
Sabbat K.: Polska na drodze do wolności i niepodległości. Pisma polityczne, wyb. ioprac. W. Roman, Toruń: Adam Marszaek 2009.
Sielezin J. R.: Idea federacji polsko-czechosłowackiej jako element gry politycznej wlatach 1939-1943, w: Europa Środkowo-Wschodnia w polskiej myśli politycznej, red. M.Dymarski, J. Juchnowski, Wrocław: Uniwersytet Wrocławski 2004, s.159-177.
Siemaszko Z.: Opozycja wolnościowa i postawa ludności, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (Londyn) 1986, nr 26, s. 2.
Skodlarski J.: Epilog układu Sikorski-Beneš. Z dziejów polsko-czechosłowackich wlatach 1939-1949, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1988.
Stanowisko Rządu RP na Uchodźstwie wobec wyborów prezydenckich w Kraju z 3 grudnia 1990 r., „Tydzień Polski” (Londyn) 1990, nr 49, s.2.
Stola D.: Uwagi o powojennej emigracji polskiej, w: Warszawa nad Tamizą. Z dziejów polskiej emigracji politycznej po drugiej wojnie światowej, red. A. Friszke, Warszawa: ISP PAN, Adam Marszałek 1994, s.16-17.
Tarka K.: Emigracyjna dyplomacja: polityka zagraniczna Rządu RP na Uchodźstwie 1945-1990, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm 2003, s.256.
Uzupełnienie przemówienia premiera E. Szczepanika, „Tydzień Polski” (Londyn) 1986, nr 31, s.1.
Wandycz P., Frendl L.: Zjednoczona Europa. Teoria i praktyka, Londyn: Polonia Book Fund 1965.
Wapiński R.: Historia polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, Gdańsk: Wydawnictwo Arche 1997.
Wolański S.:, Europa Środkowo-Wschodnia w myśli politycznej emigracji polskiej 1945-1975, Wrocław: Uniwersytet Wrocławski 1996.
Wszelaki J.: Fuel and power in captive Middle Europe, New York: Council on Foreign Relations 1952.
Wszelaki J.: O wschodni „Plan Schumana”, „Kultura” (Paryż) 1953, nr6/68, s. 43-50.
Wszelaki J.: The rise of industrial Middle Europe, „Foreign Affairs”, Londyn 1951.
Wybór dokumentów do dziejów polskiego uchodźstwa niepodległościowego 1939-1991, oprac. A. Suchcitz, L. Maik, W. Rojek, Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie 1997.
Wywiad redaktora P. Hęciaka z Przewodniczącym Rady Wolnej Czechosłowacji prof. Mojmirem Povolnym, „Tydzień Polski” (Londyn) 1986, nr 9, s.1, 6.
Wywiad redaktora W. Olejnika z Prezydentem RP Edwardem Raczyńskim, „Tydzień Polski” (Londyn) 1986, nr 9, s.1, 6.
Wywiad „Tygodnia Polskiego” z Mojmirem Povolnym, „Tydzień Polski” (Londyn) 1986, nr35, s.4-5.
Wywiad „Tygodnia Polskiego” z Prezydentem RP Kazimierzem Sabbatem, „Tydzień Polski” (Londyn) 1986, nr 9, s. 1-4.
Zakrzewski S.: Handel Polski z Zachodem, „Kultura” (Paryż) 1955, nr 1/87-2/88, s.151-157.
Znamierowska - Rakk E.: Federacja Słowian południowych w polityce Bułgarii po II wojnie światowej, Warszawa: Neriton, IH PAN 2005.