O zwielokrotnionym spektaklu w Tyrteju-Za kulisami Cypriana Norwida

Mirella Kryś

doi:10.18290/sn.2038-3

Mirella Kryś Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska

DOI: https://doi.org/10.18290/sn.2038-3

Słowa kluczowe: Cyprian Norwid, Tyrtej, Za kulisami, teatralność toposu theatrum mundi

Abstrakt

Przedmiot analizy w niniejszym artykule stanowi podwójnie rozumiana kategoria teatralności, która organizuje Norwidowską refleksję w dyptyku dramatycznym Tyrtej-Za kulisami. W tekście wskazano wpływ kontaktów Norwida ze sceną na kształtowanie teatralności w analizowanych dramatach. Swoje doświadczenia teatralne zapisywał poeta w tekstach krytycznych, utworach artystycznych, a także transponował je na obrazy i szkice. Artykuł przedstawia dwie propozycje lektury Tyrteja i Za kulisami. Pierwsza opiera się na założeniu, że przedstawione zdarzenia mają realistyczną motywację, ponieważ rozgrywają się w przestrzeniach dziewiętnastowiecznych teatrów warszawskich oraz europejskich. Druga polega na interpretacji metaforycznych i parabolicznych sensów wpisanych w dyptyk, ze szczególnym uwzględnieniem fragmentów Dedykacji.

Biogram autora

Mirella Kryś, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska

Mirella Kryś – mgr, doktorantka w Zakładzie Literatury Romantyzmu, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, rozprawę doktorską pisze pod opieką naukową prof. UAM dr hab. Aliny Borkowskiej-Rychlewskiej

Bibliografia

Borowiec A., „Album Orbis” Cypriana Norwida jako księga sztukmistrza, Gdańsk 2016.

Braun K., Cypriana Norwida teatr bez teatru, Warszawa 1971.

Braun K., Kulturowy wymiar „Za kulisami” Cypriana Norwida, „Tematy i Konteksty” 2013, nr 3, s. 302-313.

Halkiewicz-Sojak G., Liryczne ramy dramatycznego dyptyku Norwida, [w:] Liryka Cypriana Norwida, red. P. Chlebowski, W. Toruń, Lublin 2003, s. 257-276.

Horzyca W., O inscenizacji „Za kulisami” Norwida, „Teatr” 1947, nr 4-5, s. 65-76.

Kowalczykowa A., Warszawa romantyczna, Warszawa 1987.

Kracauer S., Jacques Offenbach i Paryż jego czasów, przeł. A. Sąpoliński, Warszawa 1992.

Król-Kaczorowska B., Teatry Warszawy, Warszawa 1986.

Miłkowski T., Teatr Norwida, Toruń 2013.

Norwid C., Trylogia włoska, oprac. W. Gomulicki, Warszawa 1979.

Nowicka E., Zapisane w operze. Studia z historii i estetyki opery, Poznań 2012.

Piotrowska M., Narodowe widowiska kulturowe. Uroczystości żałobne i rocznicowe w Wielkopolsce (1815-1914), Poznań 2011.

Poeta i sztukmistrz. O twórczości poetyckiej i artystycznej Norwida, red. P. Chlebowski, Lublin 2007.

Sławińska I., „Chrześcijańska drama” Norwida, „Studia Norwidiana” 3-4: 1985-1986, s. 57-74.

Sławińska I., Reżyserska ręka Norwida, Kraków 1971, s. 167-172.

Szczerba W., Koncepcja wiecznego powrotu w myśli wczesnochrześcijańskiej, Wrocław 2001.

Szwankowski E., Teatry Warszawy w latach 1765-1918, Warszawa 1979.

Świontek S., Teatr w świecie i świat w teatrze (Z problemów dramaturgii C. Norwida: „Aktor” – „Za kulisami”), „Polonistyka” 1983, nr 8, s. 712-721.

Świontek S., Teatr w teatrze, [w:] tenże, Norwidowski teatr świata, Łódź 1983, s. 89-128.

Trybuś K., Benjamin komentatorem Norwida, [w:] Wokół „Pasaży” Waltera Benjamina, red. P. Śniedziewski, K. Trybuś, M. Wilczyński, Poznań 2009, s. 195-204.

Trybuś K., Stary poeta. Studia o Norwidzie, Poznań 2000.

Wanicka A., Dramat i komedia Teatrów Warszawskich 1868-1880, Kraków 2011.

Wypych-Gawrońska A., Warszawski teatr operowy w latach 1832-1880, Częstochowa 2005.