The Czarnolas community as perceived by the third generation of the romantics: The case of Norwid and Lenartowicz
Abstract
This article offers a synthetic overview of how Jan Kochanowski's artistic legacy manifested itself in the poetry of the third-generation Romantics - Cyprian Norwid and Teofil Lenartowicz. This overview of the work of the two latter poets proves that Czarnolas was perceived by them as an invaluable model of community life in the 19th-century context. The Czarnolas community ideally matched the Romantic reflection on the sense of freedom and the grandeur of the Polish nation – living in the political subjection to the partitioners. Jan Kochanowski and his oeuvre was a vital rediscovery, which allowed the 19th-century restitution of the myth of the Old Polish epoch, with its turning back to the roots of the Polish language and its debate on the fundamental problems of the time. All these motifs feature in the poetry by Norwid and Lenartowicz, who repeatedly made reference to the topos of the Czarnolas lute to show that they credit Kochanowski with being a poet of the nation.
References
Burkot S., Lenartowicz w Krakowie, Kraków 1972.
Bujnowska A., Życie codzienne pogrobowców romantyzmu (Teofil Lenartowicz i jego korespondenci), Pułtusk 2006.
Bursztyńska H., Sądy Józefa Ignacego Kraszewskiego o Janie Kochanowskim, [w:] Jan Kochanowski. Twórczość i recepcja, t. II, red. Z.J. Nowak, Katowice 1985.
Chachulski T., Opóźnione pokolenie. O recepcji „głębokiej” Jana Kochanowskiego w poezji polskiej XVIII wieku, Warszawa 2006.
Dąbrowska D., Wykłady bolońskie Teofila Lenartowicza, „Ruch Literacki” 2000, z. 3(240).
Dokurno Z., Kompozycje utworów lirycznych C.K. Norwida (do 1852 roku), Toruń 1965.
Dopart B., Kultura polska lat 1796-1918, [w:] Historie Polski w XIX wieku, red. A. Nowak, Warszawa 2013.
Faleński F., Przez Felicyana „Treny” Jana Kochanowskiego studyami i przypisami objaśnione, Warszawa 1867.
Janion M., Gorączka romantyczna. Prace wybrane, t. I, Kraków 2000.
Lenartowicz T., O charakterze poezji polsko-słowiańskiej, wstęp i oprac. J. Nowakowski, Warszawa 1978.
Lenartowicz T., Poezje. Wybór, wybór i oprac. J. Nowakowski, Warszawa 1968.
Lenartowicz T., Wybór poezji, oprac. J. Nowakowski, Wrocław–Warszawa–Kraków 1972.
Norwid C., Dzieła wszystkie, IV: Poematy 2, oprac. S. Sawicki, P. Chlebowski, Lublin 2011.
Norwid C., Pisma wszystkie, t. I-XI, zebrał, tekst ustalił, wstępem i uwagami krytycznymi opatrzył J.W. Gomulicki, Warszawa 1971-1976.
Nowak A., Historia w wychowaniu współczesnych Polaków, [w:] Po co nam historia?, red. E. Kizik, Gdańsk 2013.
Nowak Z.J., Jan Kochanowski w sądach Kazimierza Brodzińskiego, [w:] Jan Kochanowski. Twórczość i recepcja, t. II, red. Z.J. Nowak, Katowice 1985.
Nowakowski J., Pod urokiem Czarnolasu. Jan Kochanowski Teofila Lenartowicza, [w:] Janowi Kochanowskiemu ziemia rodzinna. Księga referatów radomsko-kielecko-czarnoleskiej sesji naukowej 450-lecia urodzin poety (w dniach 29-31 maja 1980 r.), red. J. Pacławski, T. Ulewicz, Warszawa–Kraków 1981.
Nowakowski J., Teofil Lenartowicz, [w:] Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831-1863, t. II, red. M. Janion, M. Dernałowicz, M. Maciejewski, Kraków 1988.
Nowe studia o Norwidzie, red. J.W. Gomulicki, J.J. Jakubowski, Warszawa 1961.
Nowicka E., Dramat staropolski w krytyce międzypowstaniowej. Kartka z dziejów zapomnianej dyskusji, [w:] taż, Omamienie – cudowność – afekt. Dramat w kręgu dziewiętnastowiecznych wyobrażeń i pojęć, Poznań 2003.
Pigoń S., Jan Kochanowski w sądach romantyków, [w:] tenże, Studia literackie, Kraków 1951.
Piwińska M., Czy Mickiewicz zamordował Kochanowskiego? Interpretacja romantycznej interpretacji, [w:] Nasze pojedynki o romantyzm, red. D. Siwicka, M. Bieńczyk, Warszawa 1995.
Piwińska M., Wolny myśliwy. Osiem prób czytania Mickiewicza, Gdańsk 2003.
Rozjaśnianie ciemności. Studia i szkice o Norwidzie, red. B. Stelmaszczyk, J. Brzozowski, Kraków 2002.
Szmydtowa Z., Program i dyskusja literacka we wczesnych utworach Norwida, [w:] taż, Studia i portrety, Warszawa 1869.
Teofil Lenartowicz – rzeźbiarz, oprac. A. Król, Kraków 1993.
Trojanowiczowa Z., „Moje piosnki”. Próba nowej lektury, [w:] Romantyzm. Od polemiki do polityki. Interpretacje i materiały, wybór i oprac. A. Artwińska, J. Borowczyk, P. Śniedziewski, Kraków 2010.
Trojanowiczowa Z., Rzecz o młodości Norwida, Poznań 1968.
Ujejski K., Wybór poezji i prozy, oprac. K. Poklewska, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992.
Walecki W., Jan Kochanowski w literaturze i kulturze polskiej doby oświecenia, Wrocław 1979.
Wyka K., Pokolenia literackie, Kraków 1977.
Ziejka F., Złota legenda chłopów polskich, Warszawa 1984.
Ziołowicz A., Poszukiwanie wspólnoty. Estetyka dramatyczności a więź międzyludzka w literaturze polskiego romantyzmu (preliminaria), Kraków 2011.
Copyright (c) 2016 Studia Norwidiana
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
