Typy struktury sensu życia a treści celów wybieranych do realizacji
Słowa kluczowe:
sens życia; typy sensu życia; treści celów; perspektywa poznawcza; psychologia egzystencjalna
Abstrakt
Artykuł dotyczy zależności pomiędzy typami sensu życia a treściami celów podejmowanych do realizacji. Jest próbą łączenia perspektywy psychologii egzystencjalnej z poznawczą. Sens życia jest opisany przez cztery typy, określone przy jednoczesnym uwzględnieniu potrzeby i poczucia sensu. W analizie treści celów przyjęto siedem kategorii treści. Badania empiryczne przeprowadzone zostały na grupie 143 dorosłych osób. Sens życia badany był dwoma testami, opartymi na teorii Frankla – PIL Crumbaugha i Maholicka oraz SONG Crumbaugha; treści celów wskazywali badani samodzielnie, wypełniając ankietę. Zastosowano test χ2, który pozwolił określić różnice w liczebnościach celów o różnych treściach wybieranych przez osoby należące do poszczególnych typów doświadczania sensu. Wyniki badań wskazują, że osoby należące do odrębnych typów sensu życia wybierają do realizacji cele o odrębnych treściach.
Bibliografia
Cele i dążenia życiowe Polaków (2010). Komunikat z badań BS/161/2010; http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2010/K_161_10.PDF (27.02.2011).
Crumbaugh, J. C. (1977). The Seeking of Noetic Goals Test (SONG): A complementary scale to the Purpose in Life Test (PIL). Journal of Clinical Psychology, 33, 900-907.
Crumbaugh, J. C., Maholick, L. T. (1981). Manual of instruction for the Purpose in Life Test. Munster: Psychometric Affiliates.
Czapiński J., Panek T. (red.) (2009). Diagnoza społeczna 2009; http://www.diagnoza.com (27.02.2011).
Dolińska-Zygmunt, G. (1990). Psychologia wobec problematyki sensu życia. W: K. Obuchowski, B. Puszczewicz (red.), Sens życia (s. 14-20). Warszawa: Wyd. Nurt.
Frankl, V. E. (1978). Nieuświadomiony Bóg. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Frankl, V. E. (1980). Der Mensch vor der Frage nach dem Sinn. Eine Auswahl aus dem Gesamtwerk. München–Zürich.
Frankl, V. E. (1982). Der Wille zum Sinn. Ausgewählte Vorträge über Logotherapie. Bern–Stuttgart–Wien: Verlag Hans Huber.
Frankl, V. E. (1984). Homo patiens. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Gałdowa, A. (1992). Powszechność i wyjątek. Rozwój osobowości człowieka dorosłego. Kraków: Wydawnictwo Platan.
Gurycka, A. (1991). Światopogląd młodzieży. Warszawa: PTP.
Juros, A. (1984). Korelaty osobowościowe poczucia sensu życia. Roczniki Filozoficzne, 32, 4, 97-112.
Klamut, R. (1995). Potrzeba sensu życia a obraz siebie (mps pracy magisterskiej, arch. KUL).
Klamut, R. (2002). Cel – czas – sens życia. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Klamut, R. (2004). Źródło motywacji podmiotowej – potrzeba sensu życia. Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Ekonomia i Nauki Humanistyczne, 14, 49-60.
Klamut, R. (2010). Kwestionariusz Postaw Życiowych KPŻ. Podręcznik do polskiej adaptacji kwestionariusza Life Attitude Profile – Revised (LAP-R) Gary’ego T. Rekera. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Klamut, R., Sommer, H., Michalski, K. (2010). Aktywność obywatelska we współczesnym społeczeństwie demokratycznym. Wybrane zagadnienia. Kraków: Seiton.
Konarska, J. (1994). Poczucie sensu życia młodzieży z inwalidztwem wzroku. Lublin: UMCS.
Kozielecki, J. (1996). Człowiek wielowymiarowy. Warszawa: Wydawnictwo Żak.
Locke, E. (1994). Goal setting and productivity under capitalism and socialism. W: Z. Zaleski (red.), Psychology of future orientation (s. 157-170). Lublin: TN KUL.
Łaguna, M. (2010). Przekonania na własny temat i aktywność celowa. Badania nad przedsiębiorczością. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Mariański, J. (1990). W poszukiwaniu sensu życia. Szkice socjologiczno-pastoralne. Lublin: RW KUL.
Mariański, J. (1996). Postawy młodzieży polskiej wobec sensu życia. W: K. Popielski (red.), Człowiek – wartości – sens. Studia z psychologii egzystencji (s. 289-308). Lublin: RW KUL.
Mądrzycki, T. (1996). Osobowość jako system tworzący i realizujący plany. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Nęcka, E., Orzechowski, J., Szymura, B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Nuttin, J. (1980). Théorie de la motivation humaine: du besoin au projet d’action. Paris: Press Universitaires de France.
Obuchowski, K. (1995). Przez galaktykę potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich. Poznań: Zysk i S-ka.
Oleś, P. (1995). Kryzys „połowy życia” u mężczyzn. Psychologiczne badania empiryczne. Lublin: RW KUL.
Pinquart, M., Silbereisen, R. K., Fröhlich, C. (2009). Life goals and purpose in life in cancer patients. Supportive Care in Cancer, 17, 3, 253-259.
Płużek, Z. (1991). Psychologia pastoralna. Kraków: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy.
Popielski, K. (1987). Testy egzystencjalne: metody badania frustracji egzystencjalnej i nerwicy noogennej. W: K. Popielski (red.), Człowiek – pytanie otwarte (s. 237-263). Lublin: RW KUL.
Popielski, K. (1993). Noetyczny wymiar osobowości. Psychologiczna analiza poczucia sensu życia. Lublin: RW KUL.
Popielski, K. (2008). Psychologia egzystencji. Wartości w życiu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Porczyńska, A., (2006). Tendencja do podejmowania ryzyka a doświadczanie szczęścia. W: M. Goszczyńska, R. Studenski (red.), Psychologia zachowań ryzykownych. Koncepcje, badania, praktyka (s. 145-170). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Prężyna, W. (1996). Społeczno-religijne odniesienia poczucia sensu życia i psychoterapii. W: K. Popielski (red.), Człowiek – wartości – sens. Studia z psychologii egzystencji (s. 371-380). Lublin: RW KUL.
Próchniak, P. (2005). Podejmowanie ryzyka a sens życia człowieka. Słupsk: Pomorska Akademia Pedagogiczna.
Przetacznik-Gierowska, M., Tyszkowa, M. (2004) Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnienia ogólne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Reker, G. T. (1992). Life Attitude Profile – Revised (LAP-R). Manual. Peterborough, ON: Students Psychologists Press.
Reker, G. T. (2000). Theoretical perspective, dimensions, and measurement of existential meaning, W: G. T. Reker, K. Chamberlain (red.), Exploring existential meaning. Optimizing human development across the life span (s. 39-55). Thousand Oaks–London–New Delhi: Sage Publication.
Reker, G. T., Chamberlain, K. (2000). Introduction. W: G. T. Reker, K. Chamberlain (red.), Exploring existential meaning. Optimizing human development across the life span (s. 1-4). Thousand Oaks–London–New Delhi: Sage Publication.
Szarota, P., Ashton, M. C., Lee, K. (2007). Taxonomy and structure of the Polish Personality Lexicon. European Journal of Personality, 21, 823-852; http://www.interscience.wiley.com (18.03.2012).
Walesa, Cz. (1988). Psychologiczna analiza decyzji życiowo-doniosłych – empiryczne badania wybranych grup młodzieży. W: A. Biela, Z. Uchnast, T. Witkowski (red.), Wykłady z psychologii w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim 1985/86 (s. 277-350). Lublin: RW KUL.
Wieczorkowska-Siarkiewicz, G. (1992). Punktowe i przedziałowe reprezentacje celu. Uwarunkowania i konsekwencje. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Wojciszke, B. (2009). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Warszawa: Scholar.
Zaleski, Z. (1990). Cele osobiste a sens życia. W: K. Obuchowski, B. Puszczewicz (red.), Sens życia (s. 41-46). Warszawa: Wydawnictwo Nurt.
Zaleski, Z. (1991). Psychologia zachowań celowych. Warszawa: PWN.
Zalewska, A. (1997). Cele życiowe licealistów i studentów w zależności od reaktywności i płci. Psychologia Wychowawcza, 1, 12-24.
Crumbaugh, J. C. (1977). The Seeking of Noetic Goals Test (SONG): A complementary scale to the Purpose in Life Test (PIL). Journal of Clinical Psychology, 33, 900-907.
Crumbaugh, J. C., Maholick, L. T. (1981). Manual of instruction for the Purpose in Life Test. Munster: Psychometric Affiliates.
Czapiński J., Panek T. (red.) (2009). Diagnoza społeczna 2009; http://www.diagnoza.com (27.02.2011).
Dolińska-Zygmunt, G. (1990). Psychologia wobec problematyki sensu życia. W: K. Obuchowski, B. Puszczewicz (red.), Sens życia (s. 14-20). Warszawa: Wyd. Nurt.
Frankl, V. E. (1978). Nieuświadomiony Bóg. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Frankl, V. E. (1980). Der Mensch vor der Frage nach dem Sinn. Eine Auswahl aus dem Gesamtwerk. München–Zürich.
Frankl, V. E. (1982). Der Wille zum Sinn. Ausgewählte Vorträge über Logotherapie. Bern–Stuttgart–Wien: Verlag Hans Huber.
Frankl, V. E. (1984). Homo patiens. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Gałdowa, A. (1992). Powszechność i wyjątek. Rozwój osobowości człowieka dorosłego. Kraków: Wydawnictwo Platan.
Gurycka, A. (1991). Światopogląd młodzieży. Warszawa: PTP.
Juros, A. (1984). Korelaty osobowościowe poczucia sensu życia. Roczniki Filozoficzne, 32, 4, 97-112.
Klamut, R. (1995). Potrzeba sensu życia a obraz siebie (mps pracy magisterskiej, arch. KUL).
Klamut, R. (2002). Cel – czas – sens życia. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Klamut, R. (2004). Źródło motywacji podmiotowej – potrzeba sensu życia. Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Ekonomia i Nauki Humanistyczne, 14, 49-60.
Klamut, R. (2010). Kwestionariusz Postaw Życiowych KPŻ. Podręcznik do polskiej adaptacji kwestionariusza Life Attitude Profile – Revised (LAP-R) Gary’ego T. Rekera. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Klamut, R., Sommer, H., Michalski, K. (2010). Aktywność obywatelska we współczesnym społeczeństwie demokratycznym. Wybrane zagadnienia. Kraków: Seiton.
Konarska, J. (1994). Poczucie sensu życia młodzieży z inwalidztwem wzroku. Lublin: UMCS.
Kozielecki, J. (1996). Człowiek wielowymiarowy. Warszawa: Wydawnictwo Żak.
Locke, E. (1994). Goal setting and productivity under capitalism and socialism. W: Z. Zaleski (red.), Psychology of future orientation (s. 157-170). Lublin: TN KUL.
Łaguna, M. (2010). Przekonania na własny temat i aktywność celowa. Badania nad przedsiębiorczością. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Mariański, J. (1990). W poszukiwaniu sensu życia. Szkice socjologiczno-pastoralne. Lublin: RW KUL.
Mariański, J. (1996). Postawy młodzieży polskiej wobec sensu życia. W: K. Popielski (red.), Człowiek – wartości – sens. Studia z psychologii egzystencji (s. 289-308). Lublin: RW KUL.
Mądrzycki, T. (1996). Osobowość jako system tworzący i realizujący plany. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Nęcka, E., Orzechowski, J., Szymura, B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Nuttin, J. (1980). Théorie de la motivation humaine: du besoin au projet d’action. Paris: Press Universitaires de France.
Obuchowski, K. (1995). Przez galaktykę potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich. Poznań: Zysk i S-ka.
Oleś, P. (1995). Kryzys „połowy życia” u mężczyzn. Psychologiczne badania empiryczne. Lublin: RW KUL.
Pinquart, M., Silbereisen, R. K., Fröhlich, C. (2009). Life goals and purpose in life in cancer patients. Supportive Care in Cancer, 17, 3, 253-259.
Płużek, Z. (1991). Psychologia pastoralna. Kraków: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy.
Popielski, K. (1987). Testy egzystencjalne: metody badania frustracji egzystencjalnej i nerwicy noogennej. W: K. Popielski (red.), Człowiek – pytanie otwarte (s. 237-263). Lublin: RW KUL.
Popielski, K. (1993). Noetyczny wymiar osobowości. Psychologiczna analiza poczucia sensu życia. Lublin: RW KUL.
Popielski, K. (2008). Psychologia egzystencji. Wartości w życiu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Porczyńska, A., (2006). Tendencja do podejmowania ryzyka a doświadczanie szczęścia. W: M. Goszczyńska, R. Studenski (red.), Psychologia zachowań ryzykownych. Koncepcje, badania, praktyka (s. 145-170). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Prężyna, W. (1996). Społeczno-religijne odniesienia poczucia sensu życia i psychoterapii. W: K. Popielski (red.), Człowiek – wartości – sens. Studia z psychologii egzystencji (s. 371-380). Lublin: RW KUL.
Próchniak, P. (2005). Podejmowanie ryzyka a sens życia człowieka. Słupsk: Pomorska Akademia Pedagogiczna.
Przetacznik-Gierowska, M., Tyszkowa, M. (2004) Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnienia ogólne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Reker, G. T. (1992). Life Attitude Profile – Revised (LAP-R). Manual. Peterborough, ON: Students Psychologists Press.
Reker, G. T. (2000). Theoretical perspective, dimensions, and measurement of existential meaning, W: G. T. Reker, K. Chamberlain (red.), Exploring existential meaning. Optimizing human development across the life span (s. 39-55). Thousand Oaks–London–New Delhi: Sage Publication.
Reker, G. T., Chamberlain, K. (2000). Introduction. W: G. T. Reker, K. Chamberlain (red.), Exploring existential meaning. Optimizing human development across the life span (s. 1-4). Thousand Oaks–London–New Delhi: Sage Publication.
Szarota, P., Ashton, M. C., Lee, K. (2007). Taxonomy and structure of the Polish Personality Lexicon. European Journal of Personality, 21, 823-852; http://www.interscience.wiley.com (18.03.2012).
Walesa, Cz. (1988). Psychologiczna analiza decyzji życiowo-doniosłych – empiryczne badania wybranych grup młodzieży. W: A. Biela, Z. Uchnast, T. Witkowski (red.), Wykłady z psychologii w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim 1985/86 (s. 277-350). Lublin: RW KUL.
Wieczorkowska-Siarkiewicz, G. (1992). Punktowe i przedziałowe reprezentacje celu. Uwarunkowania i konsekwencje. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Wojciszke, B. (2009). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Warszawa: Scholar.
Zaleski, Z. (1990). Cele osobiste a sens życia. W: K. Obuchowski, B. Puszczewicz (red.), Sens życia (s. 41-46). Warszawa: Wydawnictwo Nurt.
Zaleski, Z. (1991). Psychologia zachowań celowych. Warszawa: PWN.
Zalewska, A. (1997). Cele życiowe licealistów i studentów w zależności od reaktywności i płci. Psychologia Wychowawcza, 1, 12-24.
Opublikowane
2019-03-28
Numer
Dział
Artykuły
Copyright (c) 2012 Roczniki Psychologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
