Cechy osobowości 10-, 13-letnich dzieci z lekką niepełnosprawnością intelektualną

Janusz Kostrzewski; Ewa Zasępa

Janusz Kostrzewski Akademia Pedagogiki Specjalnej, Warszawa
Ewa Zasępa Akademia Pedagogiki Specjalnej, Warszawa

Słowa kluczowe: cechy osobowości; niepełnosprawność intelektualna

Abstrakt

Celem badań było określenie, czy występują istotne różnice i jakiego są one rodzaju między dziećmi z lekką niepełnosprawnością intelektualną a ich rówieśnikami o prawidłowym rozwoju pod względem nasilenia cech osobowości. Zbadano 279 dzieci w wieku 10-13 lat: 92 dziewczynki z lekką niepełnosprawnością intelektualną i 87 ich rówieśniczek o prawidłowym rozwoju oraz 50 chłopców z lekką niepełnosprawnością intelektualną i 50 chłopców o prawidłowym rozwoju. Do badań zastosowano 14-czynnikowy Kwestionariusz Osobowości R. B. Portera i R. B. Cattella. Wyniki badań ujawniły, iż dzieci niepełnosprawne intelektualnie charakteryzuje mniejszy poziom integracji osobowości, bardziej obniżone samopoczucie, mniejsze poczucie przystosowania do rzeczywistości, mniejsza dojrzałość emocjonalna oraz większa wrażliwość, poszanowanie zasad moralnych i innych ludzi.

Bibliografia

Białkowski, M. (2004). Psychospołeczne uwarunkowania sukcesów szkolnych 10-, 12-letnich chłopców z lekką niepełnosprawnością intelektualną (mps pracy magisterskiej, Warszawa, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Instytut Pedagogiki im. św. Jana Bosko).
Cattell, R. B. (1950). Personality. New York: McGraw-Hill Book Comp.
Cattell, R. B. (1967). The scientific analysis of personality. Baltimore, Md: Pengin Books, Inc.
Chlewiński, Z. (1964). Elementy Cattellowskiej teorii osobowości. Roczniki Filozoficzne, 12, 4, 49-57.
Chlewiński, Z. (1987). Postawy a cechy osobowości. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Chmielewska, H. (2000). Postawy wobec kłamstwa a cechy osobowości 12-, 13-letnich dziewcząt upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim oraz rówieśniczek o prawidłowym rozwoju intelektualnym (mps pracy magisterskiej, Warszawa, Archiwum Biblioteki SIWCH).
Dąbrowska, J. (1982). Tempo uczenia się wzrokowo-słuchowego a niektóre cechy osobowości i powodzenie szkolne 11-, 12-letnich dzieci lekko upośledzonych umysłowo (mps pracy magisterskiej, Warszawa, Archiwum Biblioteki Głównej APS).
Hall, C., Lindzey, G., Campbell, J. (2004). Teorie osobowości. Warszawa: PWN.
Kostrzewski, J. (1964). Czynnikowe kwestionariusze R. B. Cattella do badania osobowości dzieci i ich wartość diagnostyczna. Roczniki Filozoficzne, 12, 4, 59-79.
Kostrzewski, J. (1967). Rzetelność i trafność polskiego przekładu 14-czynnikowego kwestionariusza do badania osobowości dzieci 8-, 12-letnich. Roczniki Filozoficzne, 15, 4, 57-70.
Kostrzewski, J. (2002). Cechy osobowości osób z zespołem Downa. Roczniki Pedagogiki Specjalnej, 12-13, 235-252.
Kostrzewski, J., Kozłowska, E. (1976). Personality traits of boys aged 8 to 12 suffering from diagnosed neuroses with anxiety as domonant component. Polish Psychological Bulletin, 7, 4, 235-243.
Kowalik, S. (1981). Problemy rehabilitacji upośledzonych umysłowo. Warszawa: PWN.
Kępiński, A. (1977). Lęk. Warszawa: PZWL.
Komender, J. (2002). Upośledzenie umysłowe – niepełnosprawność umysłowa. W: A. Bilikiewicz, S. Pużyński, J. Rybakowski, J. Wciórka (red.), Psychiatria (t. II, s. 617-644). Wrocław: Wyd. Med. Urban&Partner.
Krupska, J. (1988). Jean Vanier i jego dzieło. W: D. Kornas-Biela (red.), Osoba niepełnosprawna i jej miejsce w społeczeństwie (s. 17-24). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Lecavalier, L., Tasse, M. J. (2002). Sensitivity theory of motivation and psychopathology: An exploratory study. American Journal on Mental Retardation, 107, 2, 105-115.
Luckasson, R. (red.) (2002). Mental retardation. Definition, classification, and systems of supports. Washington: American Association on Mental Retardation.
Oleś, P. (2003). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: Wyd. SCHOLAR.
Pervin, L. A. (2002). Psychologia osobowości. Gdańsk: GWP.
Porter, R. B., Cattell, R. B. (1972). Handbook for the Children’s Personality Questionnaire (The CPQ). Champaign, III, IPAT.
Truta, A. (2005). Osobowościowe uwarunkowania postaw religijnych 12-letnich dziewcząt z lekką niepełnosprawnością intelektualną (mps pracy magisterskiej, Warszawa, Archiwum Biblioteki UKSW).
Zigler, E., Bennett-Gates, D., Hodapp, R., Henrich, Ch. (2002). Assessing personality traits of individuals with mental retardation. American Journal on Mental Retardation, 107, 3, 181-193.