Search for the Foundations of Morality and Education. Deliberations with Reference to Karol Wojtyła's and Max Scheler's Views
Article Sidebar
Published:
Jun 18, 2019
Keywords:
morality; education; philosophy of being; philosophy of the subject; person; good; personal dignity; perfection of the being
Main Article Content
Abstract
In the article an attempt is made to search for the foundations of morality in the context of education, with reference to two philosophical currents: philosophy of being (metaphysics) and philosophy of the subject. Analysis of Karol Wojtyła's texts and of his debate with Max Scheler about the teleological character of morality gives rise to a reflection on the issue of achieving moral perfection by man; perfection that is important from the point of view of pedagogy. In personalistically-oriented education the problem is not only how to define who the man is, but also who he should be, in what way he becomes morally good and what educational activities may help him in this respect. Searching for an answer to this question that is significant for education becomes also searching for the foundations of morality.
Article Details
Issue
Section
Articles
References
Chudy W.: Istota pedagogiki personalistycznej, „Ethos” 19(2006), nr 3(75), s.52-74.
Galarowicz J.: Człowiek jest osobą. Podstawy antropologii filozoficznej Karola Wojtyły, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej 1994.
Hessen S.: O sprzecznościach i jedności wychowania. Zagadnienia pedagogiki personalistycznej, w: Dzieła wybrane, wybór i oprac. W. Okoń, t. III, Warszawa: „Żak” 1997.
JanPaweł II, Encyklika Veritatis splendor, Watykan 1993.
JanPaweł II, List do rodzin, Watykan 1994.
JanPaweł II, W imię przyszłości kultury (Przemówienie w UNESCO, Paryż, 2 czerwca 1980), w: Jan Paweł II, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie, red. M. Radwan, T. Gorzkula, K. Cywińska, Rzym: Fundacja Jana Pawła II, Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej 1986, s.64-81.
Mounier E.: Wprowadzenie do egzystencjalizmów, wybór i opracowanie J. Zabłocki, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1964.
Nowak M.: Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1999.
Półtawski A.: Epistemologiczne podstawy filozofii Karola Wojtyły, w: tenże, Realizm fenomenologii. Husserl – Ingarden – Stein – Wojtyła, Toruń: Wydawnictwo Rolewski [b.r.w.], s. 305-318.
Półtawski A.: Nowość a tradycyjność filozofii Karola Wojtyły, w: tenże, Realizm fenomenologii Husserl – Ingarden – Stein – Wojtyła, Toruń: Wydawnictwo Rolewski [b.r.w.], s. 293-298.
Przełęcki M.: Kilka uwag o idei dobroci, „Etyka” 35(2002), s. 77-82.
Przełęcki M.: Wezwanie do samozatraty, „Więź” 1973, nr 12, s. 5-10.
Salij J.: Pytanie o status ontyczny ludzkiego embrionu, w: tenże, Wybierajmy życie!, Poznań: „W drodze” 2002, s.19-29.
Scheler M.: Formy wiedzy i kształcenie, tłum. S. Czerniak, w: tenże, Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy, tłum. S. Czerniak, A. Węgrzecki, Warszawa: PWN 1987, s. 320-383.
Scheler M.: Stosunek wartości „dobry” i „zły” do pozostałych wartości i do dóbr, w: Z fenomenologii wartości. Teksty filozoficzne, wybrał, przełożył i przedmową opatrzył W. Galewicz, Kraków: Papieska Akademia Teologiczna 1988, s.60-67.
Stachewicz K.: W poszukiwaniu podstaw moralności. Tomistyczna etyka prawa naturalnego a etyka wartości Dietricha von Hildebranda, Kraków: Universitas 2001.
Starnawski W.: Prawda jako zasada wychowania. Podstawy pedagogii personalistycznej w nawiązaniu do myśli Karola Wojtyły – Jana Pawła II, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2008.
Stróżewski W.: Doświadczenie i interpretacja, w: Servo Veritatis. Materiały z sesji naukowej poświęconej myśli Karola Wojtyły – Jana Pawła II. Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 16-17 listopada 1984 r., red. W.Stróżewski, Kraków: Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego 1988, s.261-281.
Styczeń T.: W sprawie przejścia od zdań orzekających do powinnościowych, „Roczniki Filozoficzne” 14(1966), z. 2, s. 65-80.
Tatarkiewicz W.: Doskonałość moralna, w: tenże, O doskonałości. Wybrane eseje. Lublin: Instytut Wydawniczy Daimonion 1991, s. 33-48.
Wojtyła K.: Człowiek w polu odpowiedzialności, Rzym–Lublin: Instytut Jana Pawła II 1991.
Wojtyła K.: Miłość i odpowiedzialność, Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL 1986.
Wojtyła K.: Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, red. T. Styczeń, W. Chudy, J. Gałkowski, A. Rodziński, Lublin: TN KUL 1994.
Wojtyła K.: Problem oderwania przeżycia od aktu w etyce na tle poglądów Kanta i Schelera, w: tenże, Zagadnienie podmiotu moralności, Lublin: TN KUL 1991, s. 159-180.
Wojtyła K.: Problem teorii moralności, w: W nurcie zagadnień posoborowych, red. B. Bejze, t. III, Warszawa: Wydawnictwo ss. Loretanek–Benedyktynek 1969, s. 217-249.
Wojtyła K.: Transcendencja osoby w czynie a autoteleologia człowieka, w: tenże, Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, red. T. Styczeń, W.Chudy, J. Gałkowski, A. Rodziński, Lublin: TN KUL 1994, s. 477-490.
Żychiewicz T.: Pochwała niedoskonałości, „W drodze” 1988, nr 7(179), s.33-44.
Galarowicz J.: Człowiek jest osobą. Podstawy antropologii filozoficznej Karola Wojtyły, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej 1994.
Hessen S.: O sprzecznościach i jedności wychowania. Zagadnienia pedagogiki personalistycznej, w: Dzieła wybrane, wybór i oprac. W. Okoń, t. III, Warszawa: „Żak” 1997.
JanPaweł II, Encyklika Veritatis splendor, Watykan 1993.
JanPaweł II, List do rodzin, Watykan 1994.
JanPaweł II, W imię przyszłości kultury (Przemówienie w UNESCO, Paryż, 2 czerwca 1980), w: Jan Paweł II, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie, red. M. Radwan, T. Gorzkula, K. Cywińska, Rzym: Fundacja Jana Pawła II, Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej 1986, s.64-81.
Mounier E.: Wprowadzenie do egzystencjalizmów, wybór i opracowanie J. Zabłocki, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1964.
Nowak M.: Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1999.
Półtawski A.: Epistemologiczne podstawy filozofii Karola Wojtyły, w: tenże, Realizm fenomenologii. Husserl – Ingarden – Stein – Wojtyła, Toruń: Wydawnictwo Rolewski [b.r.w.], s. 305-318.
Półtawski A.: Nowość a tradycyjność filozofii Karola Wojtyły, w: tenże, Realizm fenomenologii Husserl – Ingarden – Stein – Wojtyła, Toruń: Wydawnictwo Rolewski [b.r.w.], s. 293-298.
Przełęcki M.: Kilka uwag o idei dobroci, „Etyka” 35(2002), s. 77-82.
Przełęcki M.: Wezwanie do samozatraty, „Więź” 1973, nr 12, s. 5-10.
Salij J.: Pytanie o status ontyczny ludzkiego embrionu, w: tenże, Wybierajmy życie!, Poznań: „W drodze” 2002, s.19-29.
Scheler M.: Formy wiedzy i kształcenie, tłum. S. Czerniak, w: tenże, Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy, tłum. S. Czerniak, A. Węgrzecki, Warszawa: PWN 1987, s. 320-383.
Scheler M.: Stosunek wartości „dobry” i „zły” do pozostałych wartości i do dóbr, w: Z fenomenologii wartości. Teksty filozoficzne, wybrał, przełożył i przedmową opatrzył W. Galewicz, Kraków: Papieska Akademia Teologiczna 1988, s.60-67.
Stachewicz K.: W poszukiwaniu podstaw moralności. Tomistyczna etyka prawa naturalnego a etyka wartości Dietricha von Hildebranda, Kraków: Universitas 2001.
Starnawski W.: Prawda jako zasada wychowania. Podstawy pedagogii personalistycznej w nawiązaniu do myśli Karola Wojtyły – Jana Pawła II, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2008.
Stróżewski W.: Doświadczenie i interpretacja, w: Servo Veritatis. Materiały z sesji naukowej poświęconej myśli Karola Wojtyły – Jana Pawła II. Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 16-17 listopada 1984 r., red. W.Stróżewski, Kraków: Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego 1988, s.261-281.
Styczeń T.: W sprawie przejścia od zdań orzekających do powinnościowych, „Roczniki Filozoficzne” 14(1966), z. 2, s. 65-80.
Tatarkiewicz W.: Doskonałość moralna, w: tenże, O doskonałości. Wybrane eseje. Lublin: Instytut Wydawniczy Daimonion 1991, s. 33-48.
Wojtyła K.: Człowiek w polu odpowiedzialności, Rzym–Lublin: Instytut Jana Pawła II 1991.
Wojtyła K.: Miłość i odpowiedzialność, Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL 1986.
Wojtyła K.: Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, red. T. Styczeń, W. Chudy, J. Gałkowski, A. Rodziński, Lublin: TN KUL 1994.
Wojtyła K.: Problem oderwania przeżycia od aktu w etyce na tle poglądów Kanta i Schelera, w: tenże, Zagadnienie podmiotu moralności, Lublin: TN KUL 1991, s. 159-180.
Wojtyła K.: Problem teorii moralności, w: W nurcie zagadnień posoborowych, red. B. Bejze, t. III, Warszawa: Wydawnictwo ss. Loretanek–Benedyktynek 1969, s. 217-249.
Wojtyła K.: Transcendencja osoby w czynie a autoteleologia człowieka, w: tenże, Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, red. T. Styczeń, W.Chudy, J. Gałkowski, A. Rodziński, Lublin: TN KUL 1994, s. 477-490.
Żychiewicz T.: Pochwała niedoskonałości, „W drodze” 1988, nr 7(179), s.33-44.