After All. Different Two Civil Cultures of Members of Upper Silesia Associations

  • Zbigniew Zagała Faculty of Social Sciences, University of Silesia
Keywords: Upper Silesia; associations; social and civil activity

Abstract

The research of the community of people belonging to the Upper Silesian associations reveals the internal division into local and cosmopolitan citizens. These terms are borrowed from Robert K. Merton and adapted to the needs of describing two different civil cultures: locally-oriented – with characteristic stronger bonds with local community, larger interest in local problems and more frequent involvement in solving whose problems, and cosmopolitan-oriented – characterized by weaker attachment to local community, relatively more frequent interest in supra-local problems and activities connected with them.

The local citizens, when compared with cosmopolitan ones, present relatively lower level of education and lower position in social-professional structure, they more often come from the Upper Silesia than cosmopolitan citizens. The native inhabitants of the region, when compared with non-natives, are distinctly more civilly involved in the life of a community of which they are members, more often take actions for the community, and more frequently participate in the local government elections.

References

Bartkowski J., Tradycja i polityka. Wpływ tradycji kulturowych polskich regionów na współczesne zachowania społeczne i polityczne, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK 2003.
Bartoszek A., Źródła i dynamika kapitału kulturowego Ślązaków, „Górnośląskie Studia Socjologiczne”, Seria Nowa, 1(2010), s. 163-181.
Błasiak W., Śląska zbiorowość regionalna i jej kultura w latach 1945-1956, w: Górny Śląsk. Szczególny przypadek kulturowy, red. M. Błaszczak-Wacławik, W. Błasiak, T. Nawrocki, Warszawa: Instytut Gospodarki Przestrzennej 1990, s. 67-145.
Cnoty i instytucje obywatelskie w społeczności lokalnej, red. M.S. Szczepański, P. Rojek, Tychy: Śląskie Wydawnictwo Naukowe – WSZiNS 2001.
Geisler R., Cnoty obywatelskie jako struktury kognitywne w rozwoju regionalnym. Przypadek województwa śląskiego, Tychy: Śląskie Wydawnictwo Naukowe 2008.
Gliński P., Palska H., Cztery wymiary społecznej aktywności obywatelskiej, w: Elementy nowego ładu, red. H. Domański, A. Rychard, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN 1997.
Herbst J., Przewłocka J., Podstawowe fakty o organizacjach pozarządowych. Raport z badania 2010, Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor 2011.
Juros A., Wpływ polityki formalizowania otoczenia organizacji pozarządowych na kondycję społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, w: Organizacje pozarządowe. Dialog obywatelski. Polityka państwa, red. M. Rymsza, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych 2007.
Merton R.K., Wzory wpływu. Osoby wywierające wpływ o orientacji lokalnej i kosmopolitycznej, w: tenże, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, Warszawa: PWN 2002, s. 427-458.
Negocjowana demokracja, czyli europejskie governance po polsku, red. K. Wódz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2007.
Skrzypiec R., Lokalne społeczności obywatelskie w działaniu, w: Lokalne społeczeństwa obywatelskie – mapy aktywności. Raporty z badań, red. P. Frączak, (Biblioteka Aktywności Lokalnej, t. 3), Warszawa: Ośrodek Badania Aktywności Lokalnej przy Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego 2004, s. 9-108.
Świątkiewicz W., Tradycja i wybór. Socjologiczne studium religijności na Górnym Śląsku. Katowice–Wrocław: Wydawnictwo PAN 1997.
Wódz J., Górny Śląsk jako problem polityczny – spojrzenie socjologiczne, „Górnośląskie Studia Socjologiczne”, Seria Nowa, 1(2010), s. 34-51.
Zagała Z., Miejskie społeczeństwo obywatelskie i jego przemiany, w: Społeczeństwo obywatelskie. Między ideą a praktyką, red. A. Kościański, W. Misztal, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN 2008, s. 219-234.
Zagała Z., Obywatele lokalni i kosmopolityczni. Tradycje i współczesność aktywności stowarzyszeniowej mieszkańców Górnego Śląska, Katowice: Studio Noa – Uniwersytet Śląski 2014.
Zarycki T., Uciemiężona forpoczta Zachodu. Wiktymizacja i okcydentalizacja we współczesnym polskim dyskursie regionalnym, „Kultura i Społeczeństwo” 2005, nr 2, s. 115-133.
Published
2020-04-29
Section
Articles