The Attitudes of the Polish to the Russians and Ukrainians in the Context of the Contemporary Political Conflicts

  • Jarosław Załęcki University of Gdansk
Keywords: attitudes; stereotypes; ethnical prejudice; political conflicts

Abstract

The purpose of this article is to answer the following questions: how has the attitude of Poles to Russians and Ukrainians developed over the recent two decades? Has the attitude changed? How has it pertained to the political conflicts and the current situation in eastern Ukraine? The analysis is based on the empirical material obtained from Public Opinion Research Centre (CBOS) surveys held annually on representative national samples to ponder the declared attitudes (friendliness or reserve) to a dozen or so nations, including Russians and Ukrainians. The surveys reveal that the percent of the Poles declaring friendly feelings towards Ukrainians has grown steadily over the recent twenty years. Over the last years too, the percent of the Poles who share a positive view of Polish-Ukrainian relations and declare optimism about a chance for reconciliation between the two nations has also been recorded to go up. The situation is somewhat different in the case of Russia – here the tendency is not linear. The attitudes of Poles towards Russians change sinusoidally – periods when the percent of positive attitudes is on the rise are interspersed with periods of dwindling friendliness, especially when conflicts of political nature develop in the mutual relationships between the states.

References

Błuszkowski K., Stereotypy a tożsamość narodowa, Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA 2005.
Bogardus E.S., A social distance scale, „Sociology and Social Research”, 17/1933.
Bokszański Z., Stereotyp a kultura, Wrocław: Leopoldinum 2001.
Braudel F., Historia i trwanie, Warszawa: Czytelnik 1999.
Chlewiński Z., Stereotypy: struktura, funkcje, geneza. Analiza interdyscyplinarna, [w:] Z. Chlewiński, I. Kurcz (red.), Stereotypy i uprzedzenia. (Kolokwia psychologiczne, t. 1), Warszawa 1992.
Dovidio J.F., Evans N.E., Tyler R.B., Racial Stereotypes: The Contents of Their Cognitive Representations, “Journal of Experimental Social Psychology”, 22/1986.
Fiske S.T., Neuberg S.L., Beattie A.E., Milberg S.K., Category-Based and Attribute-Based Reactions to Others: Some Informational Conditions of Stereotyping and Idividuating Processes, “Journal of Experimental Social Psychology”, 23/1987.
Hewstone M., Stroebe W., Introduction to Social Psychology, Oxford: Basil Blackwell 2001.
Jahoda M., Race, Relations and Mental Health, Paris: UNESCO 1960.
Jarymowicz M., W poszukiwaniu przesłanek sztywności stereotypów, [w:] A. Jasińska-Kania, M. Kofta (red.), Stereotypy i uprzedzenia. Uwarunkowania psychologiczne i kulturowe, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2001.
Konieczna K., „Sowieci” i „jaśniepanowie”, czyli o stereotypach Rosjan i Polaków, [w:] A. Jasińska-Kania (red.), Trudne sąsiedztwa. Z socjologii konfliktów narodowościowych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2001.
Kurcz I., Zmiana stereotypów: jej mechanizmy i granice, [w:] Z. Chlewinski, I. Kurcz (red.), Stereotypy i uprzedzenia. (Kolokwia psychologiczne, t. 1), Warszawa 1992.
Marody M., Sens teoretyczny a sens empiryczny pojęcia postawy, Warszawa: PWN 1976.
Nowak S., Pojęcie postawy w teoriach i stosowanych badaniach społecznych, w: S. Nowak (red.), Teoria postaw, Warszawa: PWN 1973.
Nowak S. (red.), Teoria postaw, Warszawa: PWN 1973.
Luhmann N., Trust and Power, New York: Wiley 1979.
Olechnicki K., Załęcki P., Słownik socjologiczny, Toruń: Wydawnictwo Graffiti BC 1997.
Ocena stosunków Polski z Rosją, Ukrainą i Niemcami, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2009.
Opinie o zbliżeniu między Rosją a Zachodem i stosunkach polsko-rosyjskich, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2002.
Opinie o stosunkach polsko-rosyjskich, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2005.
Opinia publiczna o zbrodni katyńskiej i jej znaczeniu dla stosunków polsko-rosyjskich, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2010.
Opinie o stosunkach polsko-rosyjskich po katastrofie smoleńskiej i działaniach mających wyjaśnić jej przyczyny, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2011.
Polacy o stosunkach polsko-rosyjskich i polityce wschodniej, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2014.
Polacy o rozwoju sytuacji na Ukrainie, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2014.
Polacy o sytuacji na Ukrainie w czasie krymskiego kryzysu, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2014.
Reakcje na wydarzenia na Ukrainie, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2004.
Reszke I., Niektóre kontrowersje wokół teorii stereotypów grup społecznych, „Kultura i Społeczeństwo”, 3/1995.
Stosunek do innych narodów, komunikaty z badań CBOS, Warszawa, 2015.
Stosunek do protestów na Ukrainie, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2014.
Stosunek Polaków do stron ukraińskiego konfliktu, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2014.
Stosunki polsko-rosyjskie i polsko-niemieckie z historią w tle, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2009.
Stosunki polsko-rosyjskie w ocenie społecznej, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2010.
Stosunki polsko-ukraińskie w opinii Polaków, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2014.
Sympatia i niechęć do innych narodów, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2007.
Stangor Ch., Lange J.R., Mental Representation of Social Groups: Advances in Understanding Stereotypes and Stereotyping, [w:] M.P. Zana (ed.), Advances in Experimental Social Psychology, San Diego: Academic Press. Davidson 1994.
Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Znak 2002.
Ukraina między Rosją a Unią Europejską, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2014.
Wilska-Duszyńska B., Rozważania o naturze stereotypów etnicznych, „Studia Socjologiczne”, 3/1971.
Wpływ ostatnich wydarzeń na Ukrainie na stosunek Polaków do Ukraińców, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2004.
Załęcki J., Kontakt międzykulturowy a obraz Niemca w świadomości gdańszczan, Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego 2008.
Published
2020-04-30
Section
Articles