Od sekularyzacji do powrotu religii na scenę publiczną: trendy rozwojowe światowej socjologii religii z uwzględnieniem dorobku lubelskiej szkoły socjologii religii w Polsce

Słowa kluczowe: socjologia religii; socjologia religii w Polsce; lubelska szkoła socjologii religii; klasycy socjologii religii; sekularyzacja; religia publiczna

Abstrakt

Artykuł przedstawia kluczowe etapy rozwoju socjologii religii, a na tym tle prezentowane jest znaczenie badań naukowych w tym zakresie, prowadzonych na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Pierwszą fazę rozwoju prezentują klasycy socjologii religii, Emilé Durkheim i Max Weber, których zręby rozumienia religii są wkomponowane w całościowe wizje społeczeństwa. Oni też w swoich teoriach zawarli przesłanki dla rozumienia sekularyzacji, które były rozwijane przez następne pokolenia socjologów religii. Autorka stawia tezę, że teorie sekularyzacji i dyskusje wokół niej były ważnym elementem powstania nowych teorii, w tym ważnej koncepcji religii publicznej José Casanovy.

Na tle światowych trendów w rozwoju socjologii religii zaprezentowane są osiągnięcia socjologów pracujących na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, których dorobek badawczy i publikacyjny zyskał miano lubelskiej szkoły socjologii religii. Wśród nich szczególnie zasłużyli się ks. Franciszek Mirek, ks. Józef Majka, ks. Władysław Piwowarski i ks. Janusz Mariański, których najważniejsze zasługi są w artykule omówione, na tle rozwoju dyscypliny w Polsce.

Bibliografia

Berger P.: Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii, tłum. W. Kurdziel, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 1997.

Borowik J.: Sociology of Religion in Central and Eastern Europe after 1989, w: Eastern European Religion, red. E. Revay, M. Tomka, Budapest–Piliscaba: Pazmany Tarsadalomtudomany 2006.

Casanova J.: Religie publiczne w nowoczesnym świecie, tłum. T. Kunz, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2005.

Hervieu-Leger D.: Religia jako pamięć, tłum. M. Bielawska, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 1999.

Majka J.: Religijność wiejska w warunkach urbanizacji: studium socjologiczne, Warszawa: Biblioteka „Więzi” 1971.

Majka J.: Religijność miejska w regionie uprzemysłowionym: studium socjologiczne, Warszawa: Biblioteka „Więzi” 1977.

Mariański J.: Sekularyzacja i desekularyzacja w nowoczesnym świecie. Studium socjologiczne, Lublin: Wydawnictwo KUL 2006.

Mariański J.: Sekularyzacja – desekularyzacja – nowa duchowość. Studium socjologiczne, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2013.

Norris P., Inglehart R.: Sacrum i profanum. Religia i polityka na świecie, tłum. R. Babińska, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2006.

Piwowarski W.: Socjologia religii, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1996.

Zielińska K.: Spory wokół teorii sekularyzacji, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2009.

Zwierżdżyński M.K.: Gdzie jest religia? Pięć dychotomii Thomasa Luckmanna, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2006.

Opublikowane
2019-11-19
Dział
Artykuły