Budowa odporności na obecne i przyszłe zagrożenia o charakterze hybrydowym. Rekomendacje dla Polski
Abstrakt
Treści artykułu koncentrują się wokół problemu budowy odporności, która jest istotnym elementem bezpieczeństwa państwa. Stanowi fundament odstraszania i obrony, przez co pozwala na skuteczne przeciwstawienie się zagrożeniom. Celem artykułu była identyfikacja obecnych i przyszłych zagrożeń hybrydowych kreowanych przez Rosję i Białoruś, a także przedstawienie zaleceń i rekomendacji dla Polski w zakresie wzmacniania odporności na te zagrożenia. W świetle zmiany architektury bezpieczeństwa w sąsiedztwie Polski wynikającej z neoimperialnej polityki Rosji i będącej pod jej wpływem Białorusi, podjęta problematyka stanowi wartość dodaną. W procesie badawczym zastosowano ogólne metody poznania naukowego, które opierały się głównie na analizie i krytyce literatury, wnioskowaniu i własnej ocenie faktów.
Bibliografia
Action Plan against Disinformation (2018), Bruksela 5.12.2018, https://eeas.europa.eu/sites/eeas/files/action_plan_against_disinformation.pdf [dostęp: 12.06.2022].
Banasik M. (2016), Współczesne wojny w szarej strefie zagrożeniem dla bezpieczeństwa. Wyzwania i dylematy reagowania, Przedsiębiorczość i Zarządzanie, XVII, z. 5, część 3, s. 183-197.
Czaputowicz J. (2007), Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja, Warszawa: PWN.
Darczewska J. (2018), Środki aktywne jako rosyjska agresja hybrydowa w retrospekcji. Wybrane problemy, Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego, nr 18, s. 40-67.
Fleming B.P. (2011), The Hybrid Threat Concept: Contemporary War, Military Planning and the Advent of Unrestricted Operational Art, Kansas: School of Advanced Military Studies.
Grocki R. (2012), Zarządzanie kryzysowe. Dobre praktyki, Warszawa: Difin.
Hoffman F.G. (2009), Hybrid vs. compound War. The Janus choice: Defining today’s multifaceted conflict, http://armedforcesjournal.com/hybrid-vs-compound-war/ [dostęp: 28.05.2022].
Kaldor M. (2013), In Defence of New Wars, Stability. International Journal of Security & Development, 2, nr 1, s. 1-16.
Koziej S. (2016), Strategiczna odporność kraju i rola w niej podmiotów niepaństwowych, Krytyka Prawa, 8, nr 1, s. 82-92.
Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego 2017. Część A (2017), Warszawa: Rządowe Centrum Bezpieczeństwa.
(Mini)Słownik BBN. Propozycje nowych terminów z dziedziny bezpieczeństwa (2015), https://www.bbn.gov.pl/pl/bezpieczenstwo-narodowe/minislownik-bbn-propozy/6035,MINISLOWNIK-BBN-Propozycje-nowych-terminow-z-dziedziny-bezpieczenstwa.html [dostęp: 20.05.2022].
NATO’s response to hybrid threats (2022), https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_156338.htm [dostęp: 28.05.2022].
Nowak T. (2020), Działania hybrydowe w cyberprzestrzeni prowadzone przez Rosję jako zagrożenie dla bezpieczeństwa euroatlantyckiego, [w:] M. Banasik, A. Rogozińska (red.), Zagrożenia Federacji Rosyjskiej i bezpieczeństwo międzynarodowe, Warszawa: Difin, s. 67-84.
Pieczywok A. (2012), Edukacja dla bezpieczeństwa wobec zagrożeń i wyzwań współczesności, Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
Resilience, Civil Preparedness and Article 3 (2022), https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_132722.htm [dostęp: 20.05.2022].
Resilience through Civil Preparedness. A CCOE Info Sheet (2019), Civil-Military Cooperation, Centre of Excellence, https://www.cimic-coe.org/resources/fact-sheets/resilience-through-civil-preparedness.pdf [dostęp: 20.05.2022].
Rey R. (2022), Społeczeństwo odporne na zagrożenia, https://www.gov.pl/web/rcb/spoleczenstwo-odporne-na-zagrozenia [dostęp: 24.05.2022].
Roepke W.D., Thankey H. (2019), Odporność – pierwsza linia obrony, https://www.nato.int/docu/review/pl/articles/2019/02/27/odpornosc-pierwsza-linia-obrony/index.html [dostęp: 24.05.2022].
Shea J. (2016), Resilience: a core element of collective defence, https://www.nato.int/docu/review/articles/2016/03/30/resilience-a-core-element-of-collective-defence/index.html [dostęp: 24.05.2022].
Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego (2009), Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
Soroka P. (2015), Bezpieczeństwo energetyczne. Między teorią a praktyką, Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
Stępień R. (2011), Edukacja dla bezpieczeństwa, [w:] R. Jakubczak, J. Marczak (red.), Bezpieczeństwo narodowe Polski w XXI wieku. Wyzwania i strategie, Warszawa: Bellona, s. 579-590.
Strengthened Resilience Commitment (2021), https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_185340.htm [dostęp: 20.05.2022].
Śliwa Z., Wojciechowski S. (2021), Odstraszanie militarne oraz odporność strategiczna państw w rejonie północno-wschodniej flanki NATO, Roczniki Nauk Społecznych, 13(49), nr 2, s. 71-86.
Unified Land Operations (2011), Army Doctrine Publication (ADP) 3-0, Washington: Headquarters Department of the Army.
Wallerstein I. (2004), Koniec świata jaki znamy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Warden J.A. (1995), The Enemy as a System, Airpower Journal, nr 9, s. 40-55.
Wasiuta O. (2019), Zagrożenia hybrydowe, [w:] O. Wasiuta, R. Klepka, R. Kopeć (red.), Vademecum Bezpieczeństwa, Kraków: Wydawnictwo LIBRON.
Wrzosek M. (2016), Operacje w cyberprzestrzeni. Założenia teoretyczne i praktyka, Kwartalnik Bellona, nr 4(687), s. 42-59.
Wspólny komunikat do Parlamentu Europejskiego i Rady. Wspólne ramy dotyczące przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym odpowiedź Unii Europejskiej (2016), JOIN/2016/018 final, Bruksela 6.4.2016.
Zalewski J. (2016), Intoksykacja psychologiczno-informacyjna głównym elementem wojny informacyjnej prowadzonej przez Federację Rosyjską, Studia Bezpieczeństwa Narodowego, 6, nr 9, s. 201-220.
Copyright (c) 2022 Roczniki Nauk Społecznych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
