Zatrudnienie matek w niepełnym wymiarze czasu pracy – przykład Holandii i Polski

Magdalena Lipnicka

doi:10.18290/rns22503.9

Magdalena Lipnicka Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-1955-6047

DOI: https://doi.org/10.18290/rns22503.9

Słowa kluczowe: zatrudnienie matek, Polska, Holandia, zatrudnienie w niepełnym wymiarze

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie i porównanie danych odnośnie do zatrudnienia kobiet (w szczególności matek) w niepełnym wymiarze wraz z próbą sformułowania wstępnych uwag dotyczących interpretacji tych danych w Polsce i w Holandii. Zostały postawione takie oto pytania badawcze: Jak wygląda zatrudnienie matek w niepełnym wymiarze? Skąd mogą wynikać różnice pomiędzy Polską a Holandią? Jako metodologię zastosowano analizę porównawczą z wykorzystaniem danych zastanych. Na podstawie badań można wysnuć następujące wnioski: przypadek Holandii i Polski wydaje się potwierdzać, że kontekst społeczny i kulturowy ma duże znaczenie, jeśli chodzi o strategie łączenia roli matki i pracy zawodowej. Matki w Holandii pracują przede wszystkim w niepełnym wymiarze, zaś Polki bardzo rzadko korzystają z takiej możliwości, decydując się albo na pracę w pełnym wymiarze, albo rezygnując z zatrudnienia w ogóle.

Bibliografia

Bartkowiak E. (2015), Obraz matki i macierzyństwa w przekazach źródłowych z historii wychowania, Wychowanie w Rodzinie, 12 (2015), nr 2, s. 271-294.

Brakel M. van den et al. (2020), Emancipatiemonitor 2020: Wie zorgt er voor de kinderen?, https://digitaal.scp.nl/emancipatiemonitor2020/wie-zorgt-er-voor-de-kinderen [dostęp: 3.07.2022].

CBOS (2018a), Kobiety i mężczyźni na rynku pracy, Komunikat z badań Nr 128/2018.

CBOS (2018b), Kobiety i mężczyźni w domu, Komunikat z badań Nr 127/2018.

Cloïn M. (2010), Het werken waard, Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau.

Craig L., Churchill B. (2021), Working and Caring at Home: Gender Differences in the Effects of Covid-19 on Paid and Unpaid Labor in Australia, Feminist Economics, 27, nr 1-2, s. 310-326.

Crotti R., Kali Pal K., Ratcheva V., Zahidi S. (2021), Global Gender Gap Report 2021 Insightreport, Genewa: World Economic Forum Centre for the New Economy and Society.

Drozdowski R., Frąckowiak M., Krajewski M., Kubacka M., Luczys P., Modrzyk A., Rogowski Ł., Rura P., Stamm A. (2020), Życie codzienne w czasach pandemii. Raport z drugiego etapu badań, wersja skrócona, Poznań.

Goldin C., Katz L.F. (2002), The Power of the Pill: Oral Contraceptives and Women’s Career and Marriage Decisions, Journal of Political Economy, nr 110(4), s. 730-770.

GUS (2018), Kobiety i mężczyźni na rynku pracy, Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.

GUS (2022), Aktywność ekonomiczna ludności Polski – 4 kwartał 2021 r., Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.

Haas B., Steiber N., Hartel M. & Wallace C. (2006), Household Employment Patterns in Enlarged European Union, Work, Employment and Society, nr 20, s. 751-771.

Hakim C. (2000), Work-Lifestyle Choices in the 21st Century: Preference Theory, Oxford: Oxford University Press.

Heckman J., Killingsworth M. (1986), Female Labor Supply: A Survey, [w:] O. Ashenfelter, R. Layard (eds.), Handbook of Labor Economics, Vol. I, (Elsevier Science Publishers BV), North-Holland, s. 103-204.

Jackson J.K. (ed.) (2021), Global Economic Effects of COVID-19, Congressional Research Service Report, https://sgp.fas.org/crs/row/R46270.pdf [dostęp: 14.07.2022].

Javornik-Skrbinšek J. (2010), Exploring Maternal Employment in Post-socialist Countries Understanding the Implications of Childcare Policies, Thesis for the degree of Doctor of Philosophy, University of Southampton.

Kiss M. (2020), Recent Trends in Female Employment, European Parliamentary Research Service, https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2020/659307/EPRS_BRI(2020)659307_EN.pdf [dostęp: 14.07.2022].

Kraaykamp G. (2012), Employment Status and Family Role Attitudes: A Trend Analysis for the Netherlands, International Sociology, 27, nr 3, s. 308-329.

Krause E. (2020), Współczesna kobieta w kontekście macierzyństwa i roli matki, Wychowanie w Rodzinie, 22(1), s. 31-56.

Kurowska A. (2013), Zatrudnienie matek małych dzieci w Polsce i jego uwarunkowania oraz propozycja reformy systemu zasiłków rodzinnych, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 292, s. 62-79.

Kwak A., Pascall G. (2005), Kobiety na rynku pracy – bariery pici, Roczniki Socjologii Rodziny, t. XVI: Dylematy współczesnych rodzin, red. A. Kotlarska-Michalska, s. 11-31.

Liefbroer A.C., Corijn M. (1999), Who, What, Where, and When? Specifying the Impact of Educational Attainment and Labour Force Participation on Family Formation, European Journal of Population, nr 15(1), s. 45-75.

Maciąg-Budkowska M., Rzepa T. (2017), Jaka jest „idealna matka”? Rozumienie roli matki przez współczesne kobiety, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio J, 30, nr 3, s. 93-107.

Magda I. (2020), Jak zwiększyć aktywność zawodową kobiet w Polsce?, IBS Policy Paper, nr 1, s. 1-14.

Merens A., Bucx F. (2018), Werken aan de start, Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau.

Międzynardowa Organizacja Pracy (2022), Employment to Population Ratio, 15+, Male and Female (%) (Modeled ILO Estimate), ILOSTAT database. Data as of June 2022, https://data.worldbank.org/indicator/SL.EMP.TOTL.SP.MA.ZS [dostęp: 9.07.2022].

Międzynarodowa Organizacja Pracy (2017), World Employment and Social Outlook – Trends for Women 2017, International Labour Office – Geneva: ILO.

OECD (2014), Unpaid Care Work: The Missing Link in the Analysis of Gender Gaps in Labour Outcomes, https://www.oecd.org/dev/development-gender/Unpaid_care_work.pdf [dostęp: 8.07.2022].

OECD (2017a), How Does the Netherlands Compare?, https://www.oecd.org/netherlands/Gender2017-NLD-en.pdf [dostęp: 8.07.2022].

OECD (2017b), The Pursuit of Gender Equality: An Uphill Battle, OECD Publishing, Paris, https://dx.doi.org/10.1787/9789264281318-en.

OECD (2019a), Part-time and Partly Equal: Gender and Work in the Netherlands, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/204235cf-en.

OECD (2019b), LMF1.2. Maternal Employment Rates, https://www.oecd.org/els/family/LMF1_2_Maternal_Employment.pdf [dostęp: 12.07.2022].

OECD (2019c), LMF2.1: Usual Working Hours Per Week by Gender, https://www.oecd.org/els/family/LMF_2_1_Usual_working_hours_gender.pdf [dostęp: 12.07.2022].

OECD (2022a), Employment Rate (Indicator) [dostęp: 5.07.2022].

OECD (2022b), Part-time Employment Rate (Indicator) [dostęp: 5.07.2022].

Ortiz-Ospina E., Tzvetkova S., Roser M. (2018), Women’s Employment, Published online at OurWorldInData.org., 'https://ourworldindata.org/female-labor-supply' [dostęp: 7.07.2022].

Plantenga J. (2002), Combining Work and Care in the Polder Model: An Assessment of the Dutch Part-time Strategy, Critical Social Policy, nr 22(1), s. 53-71.

Portegijs W., Cloïn M., Keuzenkamp S., Merens A. & Steenvoorden E. (2008), Verdeelde tijd, Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau.

Rubery J., Rafferty A. (2013), Women and Recession Revisited, Work, Employment and Society, 27, nr 3, s. 414-432.

Ruitenberg J. (2014), A Typology of Dutch Mothers’ Employment Narratives: Drifters, Privilegeds, Balancers, Ambitious, Gender Issues, 31, nr 1, s. 58-82.

Ruitenberg J. (2016), Resilience of the Childhood Origins of Dutch Mothers’ Gender Role Attitudes, Journal of Adult Development, 23, nr 1, s. 11-26.

Ruitenberg J., de Beer P. (2014), Exploring the Social Origins of Dutch Mothers’ Ideal Family Lives, Sex Roles, 70, nr 7, s. 315-328.

Steiber N., Haas B. (2009), Ideals or Compromises? The Attitude–behaviour Relationship in Mothers’ Employment, Socio-Economic Review, 7, nr 4, s. 639-668,

Szyszka M. (2016), Aktywność zawodowa w opinii pracujących kobiet, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio I, 41(2), s. 103-122.

Tijdens K. (2006), Een wereld van verschil: Arbeidsparticipatie van vrouwen 1945-2005, Oratie, Rotterdam: Erasmus Universiteit Rotterdam.

Tzvetkova S., Ortiz-Ospina E. (2017), Working Women: What Determines Female Labor Force Participation?, Published online at OurWorldInData.org, https://ourworldindata.org/women-in-the-labor-force-determinants [dostęp: 7.07.2022].