Selected Elements of the Internet Users’ Information Security Culture

Daria Krzewniak

doi:10.18290/rns21492.2

Daria Krzewniak Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

DOI: https://doi.org/10.18290/rns21492.2

Słowa kluczowe: bezpieczeństwo, kultura bezpieczeństwa, edukacja, Internet

Abstrakt

Wybrane elementy kultury bezpieczeństwa informacyjnego użytkowników Internetu

Celem artykułu była analiza kultury bezpieczeństwa informacyjnego użytkowników Internetu. Sformułowano trzy hipotezy zakładające, że: (1) użytkownicy Internetu prezentują zróżnicowany poziom i charakter kultury bezpieczeństwa informacyjnego; (2) istnieje ścisły związek między kulturą bezpieczeństwa informacyjnego użytkowników Internetu a ich aktywnością w sieci oraz (3) kulturę bezpieczeństwa informacyjnego użytkowników Internetu można doskonalić w procesie edukacji. Wszystkie hipotezy zostały zweryfikowane pozytywnie. Weryfikacji tej posłużyły metoda analizy literatury przedmiotu i dostępnych danych statystycznych oraz metoda syntezy. W artykule poddano analizie poszczególne elementy kultury bezpieczeństwa informacyjnego w odniesieniu do użytkowników sieci. Przywołane przykłady pozwoliły stwierdzić, że poziom i charakter kultury bezpieczeństwa informacyjnego internautów jest zróżnicowany i pozostaje w związku z przejawianymi przez internautów aktywnościami w cyberprzestrzeni. Wskazano także na konieczność podnoszenia kwalifikacji w tym zakresie w toku edukacji formalnej i ustawicznej.

Bibliografia

Babik W. (2016), Kultura informacyjna a ekologia informacji współczesnego człowieka. Studium porównawcze, [in:] H. Batorowska, Z. Kwiasowski (Eds.), Kultura informacyjna w ujęciu interdyscyplinarnym: teoria i praktyka, vol. 2, Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, pp. 45–54.

Batorowska H. (2013), Od alfabetyzacji informacyjnej do kultury informacyjnej: rozważania o dojrzałości informacyjnej, Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.

Batorowska H. (Ed.) (2015), Kultura informacyjna w ujęciu interdyscyplinarnym: teoria i praktyka, vol. 1, Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Batorowska H. (2018), Kultura bezpieczeństwa informacyjnego, Edukacja – Technika – Informatyka, no. 23(1), pp. 92–100.

Cieślarczyk M. (2006), Kultura bezpieczeństwa i obronności, Siedlce: Akademia Podlaska.

Cieślarczyk M., Filipek A., Świderski A.W., Ważniewska J. (2014), Istota kultury bezpieczeństwa i jej znaczenie dla człowieka i grup społecznych, Kultura Bezpieczeństwa, no. 1–2, pp. 17–58.

Fehler W. (2016), O pojęciu bezpieczeństwa informacyjnego, [in:] M. Kubiak, S. Topolewski (Eds.), Bezpieczeństwo informacyjne w XXI wieku, Siedlce: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, pp. 25–43.

Filipek A. (2016), Psychospołeczne i prakseologiczne aspekty jakości funkcjonowania systemu zarządzania kryzysowego, Siedlce: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach.

Filipek A. (2017), Rola edukacji w kształtowaniu kultury bezpieczeństwa informacyjnego, [in:] H. Batorowska (Ed.), Walka informacyjna. Uwarunkowania – incydenty – wyzwania, Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, pp. 170–180.

Grodzka D. (2016), Finansowanie społecznościowe, Infos, no. 7, pp. 1–4.

Irving L.J. (1972), Victims of groupthink: A psychological study of foreign-policy decisions and fiascoes, Boston: Houghton Mifflin.

Jarmoszko S. (2016), O kulturze bezpieczeństwa z perspektywy antropologicznej, [in:] M. Faldowska, A.W. Świderski, G. Wierzbicki (Eds.), Kultura bezpieczeństwa. Potrzeby i uwarunkowania, vol. 3: Kultura i wychowanie, Siedlce: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, pp. 7–33.

Jędrzejko M., Morańska D. (2013), Pułapki współczesności, part 1: Cyfrowi Tubylcy. Socjopedagogiczne aspekty nowych technologii cyfrowych, Dąbrowa Górnicza—Warszawa: Wyższa Szkoła Biznesu, Oficyna Wydawnicza Aspra-JR.

Jędrzejko M., Traper A. (2012), Dzieci a multimedia, Warszawa—Dąbrowa Górnicza: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Wyższa Szkoła Biznesu.

Kochan I., Jędrzejko M. (2018), Cyberbullying wśród dzieci i młodzieży. Zjawisko, uwarunkowania, delegacje profilaktyczne, [in:] M. Z. Jędrzejko, A. Szwedzik (Eds.), Pedagogika i profilaktyka społeczna. Nowe wyzwania, konteksty, problemy, Milanówek—Warszawa: Centrum Profilaktyki Społecznej—Oficyna Wydawnicza von Velke, Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, pp. 103–120.

Korzeniowski L.F. (2017), Podstawy nauk o bezpieczeństwie, Warszawa: Difin.

Liderman K. (2012), Bezpieczeństwo informacyjne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Marczyk M. (2014), Bezpieczeństwo teleinformatyczne wobec ataków terrorystycznych, [in:] M. Górka (Eds.), Cyberbezpieczeństwo jako podstawa bezpiecznego państwa i społeczeństwa XXI w., Warszawa: Difin, pp. 48–61.

Melosik Z. (2007), Mass media i przemiany kultury współczesnej, [in:] B. Siemieniecki (Ed.), Pedagogika medialna, vol. 1, Warszawa: PWN, pp. 59–75.

Monks C.P., Coyne I. (2012), Przemoc i mobbing w szkole, w domu, w miejscu pracy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Naruszewicz-Duchlińska A. (2015), Nienawiść w czasach Internetu, Gdynia: Novae Res Wydawnictwo Innowacyjne.

Ormsby E. (2019), Darknet, Warszawa: Znak.

Pacewicz A., Ptaszek G. (Eds.), (2019), Model Edukacji Medialnej, Informacyjnej i Cyfrowej, Retrieved November 23, 2020 from https://fina.gov.pl/wp-content/uploads/2019/12/memic_publikacja.pdf

Potejko P. (2009), Bezpieczeństwo informacyjne, [in:] K. A. Wojtaszczyk, A. Materska-Sosnowska (Eds.), Bezpieczeństwo państwa, Warszawa 2009: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, pp. 193–211.

Pręgłowski M.P. (2012), Zarys aksjologii Internetu. Netykieta jako system norm i wartości sieci, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Sadłowska-Wrzesińska J. (2018), Kultura bezpieczeństwa pracy: rozwój w warunkach cywilizacyjnego przesilenia, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Aspra-JR.

Siedlanowski P. (2018), Patologia na piedestale. Próba oceny zjawiska patostreamu, jego źródeł i wpływu na rozwój dzieci i młodzieży, [in:] M. Z. Jędrzejko, A. Szwedzik (Eds.), Pedagogika i profilaktyka społeczna. Nowe wyzwania, konteksty, problemy, Milanówek—Warszawa: Centrum Profilaktyki Społecznej — Oficyna Wydawnicza von Velke, Oficyna Wydawnicza ASPRA, pp. 121–136.

Szymański M., Jaworski E. (2014), Religijność człowieka jeszcze realna czy już wirtualna, [in:] J. Bednarek, A. Andrzejewska (Eds.), Zagrożenia cyberprzestrzeni i świata wirtualnego, Warszawa: Difin, pp. 186–197.

Taras B. (2013), Agresja. Studium semantyczno-pragmatyczne, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Wallace P. (2016), The psychology of the Internet, Cambridge: Cambridge University Press.

Wojciszke B. (2003), Postawy i ich zmiana, [in:] J. Strelau (Ed.), Psychologia. Podręcznik akademicki, vol. 3: Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej, Gdańsk: GWP, pp. 79–106.