Co znaczy „rozumieć” w „perspektywie i metodzie” interakcjonizmu symbolicznego Herberta Blumera?

Grażyna Woroniecka

doi:10.18290/rns.2016.44.4-3

Grażyna Woroniecka Uniwersytet Warszawski

DOI: https://doi.org/10.18290/rns.2016.44.4-3

Słowa kluczowe: rozumienie; element analityczny; świat empiryczny; abdukcja; zmienność

Abstrakt

W artykule przedstawiam stworzoną przez Herberta Blumera w jego programie metodologicznym interakcjonizmu symbolicznego procedurę rozumowania teoretycznego. Polemizuję z odczytaniami, które interpretują tę perspektywę jako skrajnie nominalistyczną i hermeneutyczną. Argumentuję za takim odczytaniem, w którym program Blumerowskiego interakcjonizmu przedstawia się jako ściśle przestrzegająca wymogów adekwatności wobec świata empirycznego nauka empiryczna. Jako nauka teoretyczna ma ona respektować obiektywny charakter powstających w interpretatywnych interakcjach zdarzeń. Przedmiotem teorii interakcjonistyczno-symbolicznej są obiektywne fakty powstające wtedy, gdy ludzie wzajemnie przystosowują do siebie swoje działania. Teoria formalna ludzkiego życia zbiorowego jest możliwa, choć nie będzie ustalona raz na zawsze ze względu na permanentną zmienność cechującą sam jej przedmiot.

Bibliografia

Becker H. (2009 [1963]). Outsiderzy. Studia z socjologii dewiacji, tłum. O. Siara, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Blumer H. (1937). Social Psychology, w: Man and Society, red. E.P. Schmidt, Englewood Cliffs: Prentice-Hall, s. 144-198.
Blumer H. (2007 [1969]). Interakcjonizm symboliczny. Perspektywa i metoda, tłum. G. Woroniecka, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Buczyńska-Garewicz H. (1975). Znak, znaczenie, wartość. Szkice o filozofii amerykańskiej, Warszawa: Książka i Wiedza.
Collins R. (1992). Toward a Neo-Meadian Sociology of Mind, w: The Cutting Edg. Advanced Interactionist Theory, red. J. Johnson, H.A. Faberman, G.A. Fine, Greenwich: Jai Press, s. 61-93.
Glaser B.S., Strauss A.L. (2009 [1967]). Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego, tłum. M. Gorzko, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Hałas E. (2006). Interakcjonizm symboliczny. Społeczny kontekst znaczeń. Wydanie nowe, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kirk J., Miller M. (1986). Reliability and Validity in Quantitative Research, London: Sage.
Konecki K. (2000). Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Manterys A. (2000). Klasyczna idea definicji sytuacji, Warszawa: ISNS UW.
Plumer K. (1998). Herbert Blumer, w: Key Sociological Thinkers, red. R. Stones, London: Macmillan, rozdz. 6, s. 84-95.
Plumer K. (2003 [2000]). Interakcjonizm symboliczny w XX wieku, w: Teoria społeczna, red. Bryan S. Turner, tłum. G. Woroniecka, A. Gąsior-Niemiec, Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 217-249.
Ricoeur P. (1983). The Model of the Text: Meaningul Action Considered as a Text, w: Hermeneutics – the Human Sciences, tłum. i red. J.T. Thompson, Cambridge, New York, London, New Rochelle, Melbourne, Sydney: Cambridge University Press, s. 197-221.
Ślęzak I. (2016). Praca kobiet świadczących usługi seksualne w agencjach towarzyskich, Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Urbański M. (2009). Rozumowanie abdukcyjne. Modele i procedury, Poznań: UAM.
Woroniecka G. (2003). Interakcja symboliczna a hermeneutyczna kategoria przed-rozumienia, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Woroniecka G. (2005). Hermeneutyka, w: Encyklopedia Socjologii. Suplement, Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 80-83.
Zakrzewska-Manterys E. (2009). Przedmowa do wydania polskiego, w: H. Becker, Outsiderzy. Studia z socjologii dewiacji, tłum. O. Siara, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. VII-XXI.
Ziółkowski M. (1981). Znaczenie, interakcja, rozumienie. Studium z symbolicznego interakcjonizmu i socjologii fenomenologicznej jako wersji socjologii humanistycznej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.