Psychospołeczne funkcjonowanie dorosłych dzieci migrantów zarobkowych na podstawie metody psychorysunku

Abstrakt

Artykuł prezentuje wyniki badań porównawczych dwóch grup osób dorosłych – 48 osób, które w dzieciństwie doświadczyły rozłąki z jednym rodzicem lub obojgiem rodziców z powodu migracji zarobkowej, oraz 48 osób, w historii których nie zaistniała długotrwała rozłąka z rodzicem w okresie dzieciństwa. Grupa badawcza oraz grupa kontrolna były dobrane komplementarnie z uwzględnieniem takich zmiennych, jak: wiek, płeć, miejsce zamieszkania oraz wykształcenie. Długość rozłąki z jednym lub obydwojgiem rodziców w grupie badawczej (dorosłych dzieci migrantów) wyniosła od 3 do 7 lat.

Badania zostały zrealizowane za pomocą wywiadu standaryzowanego opracowanego przez autorkę na potrzeby niniejszych badań oraz metody projekcyjnej – psychorysunku z instrukcją „Moja rodzina pochodzenia”, z uwzględnieniem perspektywy „teraźniejszości”. Osoba badana miała za zadanie przedstawić na rysunku swoją rodzinę – rodziców i dorosłe rodzeństwo jako grupę rodzinną i aktualne relacje pomiędzy jej członkami. Na podstawie literatury przedmiotu opracowano kwestionariusz oceny rysunku pt. „Moja rodzina” z uwzględnieniem sześciu kategorii psychospołecznego funkcjonowania jednostki: waloryzacja lub dewaloryzacja (dziecka, ojca, matki) w stosunku do innych osób; osamotnienie; jakość emocjonalności dziecka wyrażona poprzez przedstawienie siebie na rysunku; poziom niepokoju dziecka wyrażającego się poprzez projekcję w rysunku; agresja skumulowana w postaci przedstawionej na rysunku oraz gotowość do komunikacji z rodzicem przebywającym za granicą/pozostającym w domu. Analiza ilościowa i jakościowa zgromadzonego materiału pozwoliła na ustalenie długotrwałych skutków zaistniałej rozłąki.