Judaism – Protestantism – Catholicism: Religious Paths of Economic Initiative

Magdalena Zdun; Stanisław Fel

doi:10.18290/rns.2017.45.2-9

Magdalena Zdun Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Stanisław Fel Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Społecznych

DOI: https://doi.org/10.18290/rns.2017.45.2-9

Słowa kluczowe: judaizm; protestantyzm; katolicyzm; inicjatywy gospodarcze

Abstrakt

Judaizm – protestantyzm – katolicyzm: religijne ścieżki inicjatywy gospodarczej

Celem artykułu jest przedstawienie socjologicznej dyskusji na temat przedsiębiorczości w kontekście religijnych uwarunkowań. Artykuł rozpoczyna słynna teza Maxa Webera o monopolu protestanckim w tym zakresie, która podlega następnie krytycznej analizie. Tekst składa się z trzech części. Pierwsza z nich przedstawia inicjatywę gospodarczą w oparciu o czynniki pozagospodarcze. Druga część koncentruje się wyłącznie na sporze Maxa Webera i Wernera Sombarta dotyczącym kwestii prymatu między protestantyzmem a judaizmem, odpowiednio w obszarze działalności gospodarczej. Wreszcie trzecia część opisuje treść katolickiej nauki społecznej w kontekście przedsiębiorczości i postuluje podkreślenie ludzkiej godności w dziedzinie działalności gospodarczej.

Bibliografia

Attali J., Żydzi, świat, pieniądze [The Jews, the world and money], Warszawa: Wydawnictwo Cykady 2003.
Banach W., Aksjologiczne determinanty rozwoju gospodarczego [Axiological determinants of economic development], “Annales. Etyka w życiu gospodarczym” [Ethics in economic life], 2006, № 9(1).
Bartnik W., Personalizm [Personalism], Lublin: Oficyna Wydawnicza “Czas” 1995.
Bergson H., Świadomość i życie [Consciousness and life], translated by I. Wojnar, [in:] Bergson, „Myśli i ludzie” [Thoughts and people] series, I. Wojnar (ed.), Warszawa: Wiedza Powszechna 1985.
Bourdieu P., The Forms of Capital, [in:] J.G. Richardson (ed.), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education, New York: Greenwood 1985.
Erhard L., Freiheit und Verantwortung. Ansprache vor dem Evangelischen Arbeitskreis der CDU, 2. Juni 1961.
Fel S., John Paul II and Human Rights, [in:] K. Pilarczyk (ed.), De revolutionibus orbium populorum Ioannis Pauli II. The Pope against social exclusion, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2015.
Fel S., Oswalda von Nell-Breuninga koncepcja ładu społecznego [Oswald von Nell-Breuning’s concept of social order], Lublin: Wydawnictwo KUL 2007.
Fel S., Podstawy aksjologiczne społecznej gospodarki rynkowej [The axiological bases of social market economy], [in:] E. Balawajder, A. Jabłoński, J. Szymczyk (eds.), Filozofia pochylona nad człowiekiem [Human-oriented philosophy], Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2007.
Goldberg A., Judaizm [Judaism], [in:] E. Brunner-Traut (ed.), Pięć wielkich religii świata [Five major world religions], Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 2001.
Kołakowski L., Moje słuszne poglądy na wszystko [My correct opinions about everything], Kraków 1999.
Kozielecki J., Transgresja i kultura [Transgression and culture], Warszawa: Wydawnictwo Akademickie “Żak” 2002.
Lampert H., Die Wirtschafts- und Sozialordnung der Bundesrepublik Deutschland, München 1990.
Lampert H., Freiheit als Ziel der Gesellschafts- und Wirtschaftspolitik in der Bundesrepublik Deutschland, [in:] idem (ed.), Freiheit al zentraler Grundwert demokratischer Gesellschaften, St. Ottilien 1992.
Lampert H., Bossert A., Sozialstaat Deutschland. Entwicklung – Gestalt – Probleme, München 1992.
Müller-Armack A., Religion und Wirtschaft. Geisteswissenschaftliche Hintergründe unserer europäischen Lebensform, Stuttgart 1968.
Ogburn W., The Great Man Versus Social Forces, [in:] O.D. Duncan (ed.), William F. Ogburn on Culture and Social Change: Selected Papers, Chicago: University of Chicago Press 1924.
Putnam R., Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech [Making democracy work. Civic traditions in modern Italy], Warszawa–Kraków: Fundacja im. Stefana Batorego – Znak 1995.
Röpke W., Jenseits von Angebot und Nachfrage, Bern–Stuttgart 1979.
Schumpeter J., Teoria rozwoju gospodarczego [The theory of economic development], translated by J. Grzywicka, Warszawa: PWN 1960.
Sombart W., Żydzi i życie gospodarcze [Jews and economic life], Warszawa: IFIS PAN 2010.
Taylor F.W., The Principles of Scientific Management, New York: UK: Harper & Bro-thers 1911.
Tuchtfeldt E., Die philosophischen Grundlagen der Sozialen Marktwirtschaft, “Zeitschrift für Wirtschaftspolitik“, 31 (1982).
Voss von R., Soziale Marktwirtschaft – nach fünfzig Jahren, “Die neue Ordnung“, 6 (1999).
Weber M., Etyka protestancka a duch kapitalizmu [Protestant ethic and the spirit of capitalism], translated by J. Miziński, Lublin: Wydawnictwo Test 1994.
Weber M., Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej [Economy and society. An outline of interpretive sociology], Warszawa: PWN 2002.
Wünsche H.F., Was ist eigentlich “Soziale Marktwirtschaft“?, “Orientierungen zur Wirtschafts- und Gesellschaftspolitik“, 2001.