Prezydencki i parlamentarny style kampanii wyborczej

Wojciech Peszyński

doi:10.18290/rns.2018.46.3-10

Wojciech Peszyński Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Politologii i Studiów Międzynarodowych

DOI: https://doi.org/10.18290/rns.2018.46.3-10

Słowa kluczowe: prezydencki styl kampanii wyborczej; parlamentarny styl kampanii wyborczej; uwarunkowania ustrojowe; zwycięstwo wyborcze; nominacje kandydatów; produkt polityczny; strategia wyborcza; mass media

Abstrakt

Artykuł jest próbą zaprezentowania propozycji modeli kampanii wyborczej – prezydenckiego i parlamentarnego. W języku publicystycznym, a nawet naukowym często używa się terminów „marketing prezydencki” czy „marketing parlamentarny”, ale w zasobach książkowych i w artykułach naukowych wyraźnie brakuje szerszego namysłu teoretycznego nad tymi kategoriami. Niniejszy tekst w żadnym miejscu nie aspiruje do tego, aby stworzyć jedyną i powszechnie obowiązującą koncepcję. Zamierzeniem autora jest ukazanie własnej propozycji i poddanie jej naukowej dyskusji. Punkt wyjścia do zbudowania niniejszej propozycji stanowiły najbardziej powszechne w światowej literaturze koncepcje („kandydata w kampanii wyborczej”, „wszechstronnego marketingu politycznego”, „ewolucji kampanii wyborczych” oraz „koncepcja współczesnych modeli kampanii wyborczych”), ale bazowano przede wszystkim na propozycji Marka Jezińskiego, który kilkanaście lat temu przedstawił modelowe ujęcia kampanii prezydenckiej, parlamentarnej i samorządowej. Dychotomię „model prezydencki” – „model parlamentarny” oparto na następujących kryteriach: (1) uwarunkowania ustrojowe, (2) cele wyborów i sposoby wyłaniania zwycięzców (3) nominacje kandydatów, (4) główny produkt kampanii, (5) strategia wyborcza oraz (6) relacjonowanie kampanii przez środki społecznego przekazu.

Bibliografia

Antoszewski A., Herbut R., Demokracje zachodnioeuropejskie. Analiza porównawcza, Wrocław: Wyd. UWr. 2008.
Benniot W., Political Election Debates. Informing Voters about Policy and Characters, London: Lexington Books 2013.
Böck M., The Role of First Ladies: A Comparison Between the US and Europe, Monachium: GRIN Verlag 2009.
Braud P., Rozkosze demokracji, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1995.
Cheibub J., Presidentaialism, Parliamentarism and Democracy, Cambridge: Cambridge University Press 2007.
Cichosz M., Wizerunek lidera politycznego, w: Marketing polityczny. W poszukiwaniu strategii wyborczego sukcesu, red. M. Jeziński, Toruń: Wyd. Duet 2004.
Farrell D., Kolodny R., Medvic S., Parties and Campaign Professionals in a Digital Age. Political Consultants in the United States, „Press/Politics” 2001, nr 6(4), s. 11-30.
Glajcar R., Dwadzieścia pięć lat powszechnych wyborów w Polsce. Potrzeba rewizji?, „Studia Politologiczne” 2016, nr 41, s. 13-34.
Gulati G, M. Just, A. Crigler, News Coverage of Political Campaigns, w: Handbook of Political Communiction Research, red. L.L. Kaid, New York: Routledge 2004.
Jabłoński A., Marketing polityczny w USA: koncepcja i zastosowanie w kampaniach prezydenckich, w: Marketing polityczny w teorii i praktyce, red. A. Jabłoński, L. Sobkowiak, Wrocław: Wyd. UWr.
Jeziński M., Marketing polityczny a procesy akulturacyjne, Toruń: Wyd. UMK 2004.
Jeziński M., Wybory parlamentarne pomiędzy uniwersalizmem a partykularyzmem, w: Wybory parlamentarne 2005. Analiza marketingowa, red. M. Jeziński, Toruń: Wyd. Adam Marszałek.
Jiraskova V., Bezpośrednie wybory prezydenta republiki (wariant czeski), „Studia Wyborcze” 21(2016), s. 71-104.
Kolczyński M., „Substitute candidate” in Polish Campaign Practice, „Political Preferences” 2015, nr 11, s. 11-34.
Lees-Marshment J., Political Marketing. Principles and Applications, New York: Routledge 2009.
Lijphart A., Thinking about Democracy. Power Sharing and Majority Rule in Theory and Practice, London–New York: Routledge 2008.
McCombs M., Ustanawianie agendy. Media masowe i opinia publiczna, Kraków: Wyd. UJ 2008.
Mistewicz E., Marketing narracyjny. Jak budować historie, które się sprzedają, Gliwice: Helion 2011.
Newman B., The Mass Marketing of President: Political Marketing as Campaign Strategy, Thousand Oaks 1994.
Nohlen D., Prawo wyborcze i system partyjny: o teorii systemów wyborczych, Warszawa: Wyd. Scholar 2004.
Peszyński W., Polish Presidential Election 2015 in the Light of First and Second Order Election Conception, „Political Preferences” 2016, nr 13, s. 57-72.
Polsby N., Vidavsky A., Presidential Elections. Stategies and Structures of American Politics, Plymouth: Rownam & Littlefield Publishers 2009.
Płudowski T., Komunikacja polityczna w amerykańskich kampaniach wyborczych Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2008.
Raciborski J., Antynomie konstytucyjnych wartości w polskim prawie wyborczym, „Studia Prawnicze” 2001, nr 1.
Roper J., Holtz-Bacha C., Mazzoleni G., The Politics of Representation: Election Campaigning and Proportional Representation, New York: Peter Lang 2004.
Samuels D., Presidentialized Parties. The Separation of Powers Party Organization and Behavior, „Comparative Political Studies” 35 (2002), nr 4, s. 461-483.
Sartori G., Homo videns. Telewizja i postmyślenie, Warszawa: Wyd. UW.
Seklecka A., Rytuały medialne w komunikowaniu masowym. Przypadek polskich serwisów informacyjnych Fakty TVN i Wiadomości TVP, Toruń: Wyd. UMK 2017.
Skotnicki K., Wpływ funkcji wyborów na prawo wyborcze i system wyborczy. Zarys Problematyki, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 2, s. 11-29.
Steger W., Who Wins Nominations and Why? An Updated Forecast of the Presidential Primary Vote, „Political Research Quarterly” 60(2007), nr 1, s. 91-99.
Swanson D., Mancini P., Patterns of Modern Electoral Campaigning, w: Politics, Media and Modern Democracy, red. D. Swanson, P. Mancini, Londyn: Preager 1996, s. 247-276.
Wattenberg M., The Rise of Candidate-Centered Politics: Presidential Elections of the 1980s., Cambridge, MA: Harvard University Press 1991.
Wojtasik W., Funkcje wyborców w III Rzeczpospolitej. Teoria i praktyka, Katowice: Wyd. UŚ 2012.
Wojtkowski Ł., Kultura masowa a marketing polityczny. Przypadek amerykańskich kampanii prezydenckich 2000 i 2004, Toruń: Wyd. Adam Marszałek 2010.
Wojtkowski Ł., Mediatyzacja polityki. Amerykańska kampania prezydencka 2008, Toruń: Wyd. UMK 2012.
Zuba K., Polska scena polityczna. Ciągłość i zmiana, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2012.
Żukiewicz P., Przywództwo prezydenckie w państwach Europy Środkowej i Wschodniej po 1989 roku. Analiza porównawcza, Toruń: Wyd. Adam Marszałek.
Żukowski A., System wyborczy do Sejmu i Senatu RP, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2004.
Federal Election Commission, https://transition.fec.gov/pubrec/electionresults.shtml (dostęp: 20.02.2018).