Names for the Holy Spirit in the History of the Polish Language

  • Bożena Sieradzka-Baziur The Institute of the Polish Language of the Polish Academy of Sciences
Keywords: religious language; religious concepts; names of the Holy Spirit

Abstract

The article presents a semantic analysis of several dozen of naming units that have been used for referring to the Holy Spirit in the history of the Polish language. The corpus of texts constituting the basis of this study comprises The Scriptures of the Old and New Testaments, The Catechism of the Catholic Church, theological works on the Third Divine Person, literary texts from the Middle Ages to the present day, including Latin hymns Veni Creator Spiritus and Veni Sancte Spiritus translated into Polish, prayer books, songbooks, and utterances of contemporary Polish speakers. Nowadays, the prototypical descriptions of the spiritual being under analysis are Duch Święty and Trzecia Osoba Trójcy Świętej. In the centre of the concept of the HOLY SPIRIT, there are such onomastic units as Duch; Ożywiciel; Pan; Paraklet; Pocieszyciel; Stworzyciel Duch. The paper also discusses peculiar, rare, occasional, and poetic names which have been employed to refer to the Holy Spirit in the history of the Polish language. Moreover, the article presents archaisms and neologisms used for naming this spiritual being.

References

Boryś W.: Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.

Duch Święty. Jak odkrywam jego działanie, wstęp, wybór tekstów i posłowie W. Kubik SJ, Kraków 1998.

Hallig R., Wartburg W. von.: Begriffssystem als Grundlage für die Lexikographie. Versuch eines Ordnungsschemas, Berlin 1952.

Jankowski A.: Zarys pneumatologii Nowego Testamentu, Kraków 1982.

Jankowski A.: Duch Dokonawca. Nowy Testament o posłannictwie eschatologicznym Ducha Świętego, Katowice 1983.

Jankowski A.: Duch Święty Dokonawcą zbawienia. Nowy Testament o posłannictwie eschatologicznym Ducha Świętego, Kraków 2003.

Jan Paweł II: 1986, Dominum et Vivificantem, www.vatican.va (dostęp: 1.04.2014).

Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 2002.

Kozłowska A.: Duch Święty w pismach Cypriana Norwida, „Roczniki Humanistyczne” 56(2008), z. 6, s. 89-103.

Kucała M.: Nazywanie Chrystusa w historii polszczyzny, w: Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego, red. B. Kreja, Gdańsk 1999, s. 205-212.

Kucała M.: Nazywanie Boga Ojca w historii polszczyzny, w: Obraz Boga Ojca w kulturze, red. M. Ołdakowska-Kuflowa i U. M. Mazurczak, Lublin 2000, s. 55-66.

Kudasiewicz J.: Odkrywanie Ducha Świętego. Medytacje biblijne, Kielce 1998.

Nowak M. D.: Świadectwo religijne. Gatunek – Język – Styl, Lublin 2005.

Pismo Święte Nowego Testamentu, opracował zespół biblistów polskich z inicjatywy Towarzystwa Świętego Pawła, Częstochowa 2005.

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, opracował zespół biblistów polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich, wyd. 1-5, Poznań 1965-2013.

Roget P. M.: Thesaurus of English Words and Phrases, vol. I-II, Londyn 1912.

Sieradzka-Baziur B.: O strukturze semantycznej języka. Pojęcie SAMOTNOŚĆ, „Horyzonty Wychowania” 12(2013), nr 23, s. 117-138.

Sieradzka-Baziur B.: INDYWIDUALIZM jako pojęcie, „Horyzonty Wychowania” 12(2013), nr 24, s. 17-35.

Sieradzka-Baziur B.: Między błogosławieństwem a przekleństwem. Zagadnienia języka religijnego w twórczości Jana Kasprowicza, Kraków 2006.

Sieradzka-Baziur B.: Cechy językowe „Hymnu Veni Creator” Stanisława Wyspiańskiego, w: Stanisław Wyspiański – człowiek wszechstronny, red. W. Piotrowski, Piotrków Trybunalski, 2009, s. 61-83.

Urbański S.: Polska bibliografia teologiczna o Duchu Świętym (1966-1986), „Studia Theologica Varsaviensia” 34(1996), nr 1, s. 209-221.

Z głębokości... Antologia polskiej modlitwy poetyckiej, 1966, wstęp, wybór, opracowanie A. Jastrzębski i A. Podsiad, Warszawa 1966.

Z głębokości... Antologia polskiej modlitwy poetyckiej, opracowali A. Jastrzębski, A. Podsiad, Warszawa 1974.

Published
2019-10-21
Section
Articles