Privilegium Odiosum: About the Importance of Context in the Translation of Legal Terminology
Abstract
The article aims to investigate the most accurate way to translate Latin phrase privilegium odiosum into Polish. The most popular translation « przywilej niekorzystny » can be regarded as awkward. On the grounds of legal and literary Roman sources the etymology of word privilegium was taken into consideration and the meaning of this word can be defined as a rule granted to an individual or to a restricted group, not always profitable for them. The Author takes into consideration the meaning of phrase in question in old and contemporary sources and literature of canon law, examples of such privileges were also given. In the last part of the article the Author points out how important is to determine the proper meaning of Latin phrases for the most proper translation, and suggests such translation of phrase privilegium odiosum into Polish.
Privilegium odiosum. De l’importance du contexte dans la traduction de la terminologie juridique
L’auteur propose une réflexion sur la traduction la plus pertinente de l’expression privilegium odiosum vers le polonais. La traduction « przywilej niekorzystny », souvent rencontrée, peut paraître en effet maladroite. En se fondant sur les sources romaines, juridiques et littéraires, elle a examiné l’étymologie du mot privilegium et son sens comme norme pas toujours avantageuse, adressée à des destinataires concrets. Vient ensuite l’analyse du sens de l’expression en question dans les sources anciennes et contemporaines ainsi que dans la littérature du droit canon, illustrée par des exemples de cette sorte de privilèges. Dans la dernière partie de l’article, l’auteur souligne l’influence du sens exact des expressions latines sur la pertinence de la traduction et propose des traductions de l’expression privilegium odiosum en polonais.
References
Abraham Władysław, 1891, O powstaniu dziesięciny swobodnej. Studyum z dziejów prawa kościelnego w Polsce, Warszawa, nadbitka z „Biblioteki Warszawskiej” 1891, t. 10.
Conte a Coronata Matteo, 1928, Institutiones iuris canonici ad usum utriusque cleri et scholarum, t, 1, Normae generales. De Clericis. De Religiosis. De Laicis, Taurini, Marietti.
Dudziak Jan, 1974, Dziesięcina papieska w Polsce średniowiecznej. Studium historyczno-prawne, Lublin, TN KUL.
Heumann Hans/Seckel Emil, 1958, Handlexikon zu den Quellen des römischen Rechts, Graz, Akademische Druck – U. Verlagsanstalt
Krukowski Józef/Sobański Remigiusz, 2003, Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 1, Księga I. Normy ogólne, Poznań, Pallotinum.
Kumaniecki Kazimierz, 1989, Cyceron i jego współcześni, Warszawa, Czytelnik.
Lewis Ch.– Short Ch., 1955, A Latin Dictionary, Oxford.
Matuszewski Józef, Pułapki średniowiecznej łaciny, „Czasopismo Prawno-Historyczne”, R. 35, 1983, z. 1, s. 1-29.
Michiels Gommar, 1929, Normae generales juris canonici. Commentarius libri I Codicis Juris Canonici. Volumen secundum. De consuetudine. De temporis supputatione. De rescriptis. De privilegiis. De dispensationibus, Lublin, Universitas Catholica.
Ojetti Benedetto, 1927, Commentarium in Codicem iuris canonici. Liber primus. Normae generales (can. 1-86), Romae, apud aedes Universitatis Gregorianae.
Orestano Riccardo, 1937, Ius singulare e privilegium in diritto romano. Contributo storico – dommatico, Tolentino, Stab. Tipografico „F. Filelfo”.
Pawluk Tadeusz, 1985, Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, t. 1, Zagadnienia wstępne i normy ogólne, Olsztyn, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.
Rotondi Giovanni, 1912, Leges publicae populi Romani, Milano, Società Editrice Libraria, Nachdr. Darmstadt 1962.
Szady Bogumił, 2003, Prawo patronatu w Rzeczypospolitej w czasach nowożytnych, Lublin, Drukarnia Liber.
Sondel Janusz, 1997, Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków, Universitas.
Szpringer Iwona, 2008, Privilegium exigendi – instytucja prawa rzymskiego czy nowożytna? (Rozważania na gruncie prawa rzymskiego i regulacji Code civil), [w:] W kręgu historii i współczesności polskiego prawa. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Arturowi Korobowiczowi, red. W. Witkowski, Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Świrgoń-Skok Renata, 2011, Beneficja spadkowe w prawie rzymskim, Rzeszów, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Voci Pasquale, 1963, Diritto ereditario romano, t. 2, Milano, Società Tipografica “Multa Paucis”.
Voci Pasquale, 1967, Diritto ereditario romano, t. 1, Milano, Società Tipografica “Multa Paucis”.
Wernz Franxz Xavier/Vidal Pierre, 1952, Jus canonicum ad Codicis normam exactum, t. 1, Normae generales. Altera editio, Romae, apud aedes Universitatis Gregorianae.
Wesenberg Gerhard, 1957, Privilegium, [w:] Realenzyklopädie der classichen Alterumwissenschaft, neue Bearb. von G. Wissowa, W. Kroll, K. Mittelhaus, K. Ziegler, t. 23/1, Stuttgart.
Zielonacki Jozafat, 1862, Pandekta czyli wykład prawa prywatnego rzymskiego, o ile jest ono podstawą prawodawstw nowszych. Część pierwsza obejmująca Ogólne zasady prawne i naukę o stosunkach rzeczowych, Kraków.
Zoll Fryderyk, 1914, Pandekta czyli nauka rzymskiego prawa prywatnego, t. 1, Część ogólna, Kraków, Spółka Wydawnicza Polska.
Copyright (c) 2013 Roczniki Humanistyczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
