The fall of the Chorupnik parish. A contribution to the history of reformation in Poland

  • Bogumił Szady The John Paul II Catholic University of Lublin, Faculty of Humanities
Keywords: Chełm diocese; Chorupnik; Reformation; Counter-Reformation; Catholic clergy; Church benefices; nobility

Abstract

The article takes up the question of the fall of the Latin parish in Chorupnik that belonged to the former Chełm diocese. The parish church in Chorupnik was taken away by Protestants in the second half of the 16th century. Attempts at recovering its property possessions by incorporating it into the neighboring parish in Gorzków, and then actions taken both by the Gorzków parish priest and the bishop and his chapter were unsuccessful. A detailed study of the attempt to recover the property of one of the parishes that disappeared during the Reformation, is situated within the context of the relations between the nobility and the clergy in the Counter-Reformation period. Research on the social, legal and economic relations in a local dimension is important for understanding the mechanisms of the mass departure of the nobility to reformed denominations, and then of their return to the Catholic Church.

References

Augustyniak U.: Państwo świeckie czy księże? Spór o rolę duchowieństwa katolickiego w Rzeczypospolitej w czasach Zygmunta III Wazy. Wybór tekstów, Warszawa 2013.

Bączkowicz F.: Prawo kanoniczne, t. I, Opole 1957.

Bieńkowski L.: Działalność organizacyjna biskupa Jana Biskupca w diecezji chełmskiej (1417-1452), „Roczniki Humanistyczne” 7 (1958), z. 2, s. 187-256.

Czarnecki W.: Rozwój sieci parafialnej Kościoła łacińskiego w ziemi chełmskiej do początku XVII wieku, „Roczniki Humanistyczne” 48 (2000), z. 2 s. 29-89.

Czarnecki W.: Szlachta ziemi chełmskiej do połowy XVI wieku, Białystok 2012.

Długosz J.: Sobieski Jakub h. Janina, w: Polski słownik biograficzny, t. XXXIX, s. 483- 490.

Ferraris L.: Prompta bibliotheca canonica, iuridica, moralis, theologica, nec non ascetica, polemica, rubricistica, historica, t. IX, Venetiis 1782.

Foesser J. R.: De unione, speciatim de incorporatione beneficiorum, Moguntiae 1869.

Gmiterek H.: Sobieski Marek h. Janina, w: Polski słownik biograficzny, t. XXXIX, s. 502-504.

Kriegseisen W.: Stosunki wyznaniowe w relacjach państwo-kościół między reformacją i oświeceniem, Warszawa 2010.

Litak S.: Kościół w Polsce w okresie reformacji i odnowy potrydenckiej, w: Historia Kościoła, t. III: 1500-1715, red. L. J. Rogier, R. Aubert, M. D. Knowles, Warszawa 1986, s. 343-416.

Litak S.: Parafie w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku. Struktura, funkcje społeczno-religijne i edukacyjne, Lublin 2004.

Litak S.: Od reformacji do oświecenia. Kościół katolicki w Polsce nowożytnej, Lublin 1994.

Szady B.: Inkorporacja parafii w Grabowcu do chełmskiej kapituły katedralnej w 1624 roku, w: Kościół. Społeczeństwo. Kultura. Prace ofiarowane Profesorowi Wiesławowi Müllerowi z okazji pięćdziesięciolecia pracy naukowej i dydaktycznej, red. J. Drob [i in.], Lublin 2004, s. 133-145.

Wadowski J. A.: Dzieje dawnej diecezji chełmskiej i jej kościołów, BPANKr, rkps 2372.

Published
2019-10-18
Section
Articles