Napisy na chorągwiach wojskowych w Polsce. Próba typologii

  • Jan Ptak Wydział Nauk Humanistycznych, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie
Słowa kluczowe: weksylologia; wojsko polskie; chorągwie; sztandary; inskrypcje

Abstrakt

The paper seeks to systematise the inscriptions that accompanied heraldic and inconographic images on the Polish military banners and flags over the ages. He proposes to divide them into four groups. The first one comprises the inscriptions that inform about the owner or user of a banner. The second group entails inscriptions called foundational; they contain some data about the founders or makers of this kind of objects. The third group includes commemorative inscriptions by means of which some important events from the history of a unit or its tradition were commemorated. The fourth group includes catchwords in the form of maxims, mottoes, and apostrophes. Most often they had an elevated and solemn character. In practice, the inscriptions that belonged to various groups are often put together. Usually, they contain some important information and philosophical ideas.

Bibliografia

Bigoszewska W., Słoniewska M. H., Chorągwie i sztandary z lat 1815-1831 w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego, w: Muzealnictwo wojskowe, t. III, Warszawa 1985, s. 279-301.

Bigoszewska W., Wiewióra H., Sztandary ludowego Wojska Polskiego 1943-1974, Warszawa 1974.

Gembarzewski B., Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie, t. II-IV, Warszawa 1962-1964.

Gepner S., Sztandary, w: Księga jazdy polskiej, Warszawa 1938, s. 240-254.

Grabowski W., Polskie chorągwie z XVI-XVIII wieku w zbiorach ikonograficznych Armemuseum w Sztokholmie, „Dawna Broń i Barwa” 16(2001), nr 23, s. 3-30.

Kuczyński S.K., Russocki S., Wi11aume J., Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej. Zarys dziejów, wyd. III, Warszawa 1978.

Łuczak J., Chorągwie i sztandary Wojsk Wielkopolskich, „Studia do Dziejów Dawnego Uzbrojenia i Ubioru Wojskowego” 8(1982), s. 103-123.

Murgrabia J., Symbole wojskowe Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 1939-1945, Warszawa 1990.

Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Katalog zbiorów. Wiek XVII, oprac. Z. Stefańska, Warszawa 1968.

Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Katalog zbiorów. Wiek XVIII, oprac. Z. Stefańska [i in.], Warszawa 1960.

M. Ney-Krwawicz, Sztandary i proporce Armii Krajowej, Warszawa 1994.

Ney-Krwawicz M., Siemaszko Z., Siemaszko M., Bojowe sztandary i proporce Armii Krajowej, Warszawa 1991.

Powstanie styczniowe w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego, oprac. W. Bigoszewska, M. Słoniewska, Warszawa 1966.

Satora K., Opowieści wrześniowych sztandarów, Warszawa 1990.

Wielecki H., Chorągwie i sztandary w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego, w: Muzealnictwo wojskowe, t. VII, Warszawa 2000, s. 319-350.

Opublikowane
2019-10-03
Dział
Artykuły