Missionaries – Professors of the Seminary in Żytomierz
Abstract
In 1798 on the territories of the Russian partition of Poland, in co-operation with the Holy See, a new organisation of the structure of the Roman-Catholic Church was introduced. The Łuck-Żytomierz diocese was established that had three diocesan seminaries, the one in Żytomierz being run by the Congregation of Saint Vincent de Paul's Missionaries. The Missionary Priests were brought to Żytomierz by Bishop K. Cieciszowski in 1785.
In the studied period there were 28 professors in the seminary. They came mainly from the north-west guberniyas of the Russian Empire, from the class of paupered nobility. The leading group of the teaching staff was constituted by a group of lecturers below the age of 30. Most professors (79%) started performing their duties with only seminary education. 14% had a higher education. Half of the professors, to a certain degree had experience from the seminary where they carried on their formation, or from other institutions educating the clergy that were run by missionaries.
The seminary professors' duty range was divided; it concerned maintaining the seminary, educating and teaching the alumni. The division of the lectured subjects was done at the beginning of the school year that began on 1 September. Besides the range of duties closely connected with running the institution, sometimes the missionaries undertook pastoral duties, which also was done at the cost of some preparations to the seminary classes and conducting them. An indirect influence on the standard of the classes prepared by the professors was exerted not only by their additional duties but also by the number of the lecturers that often changed. In the years 1806-1812 there were not enough lecturers in the seminary, but in the years 1813-1825 their number considerably exceeded the amount of initially employed professors (3). In 1818 the number of professors-missionaries reached its culminating point (7professors). In the years 1828-1842 the number of lecturers ranged from 1 to 3 professors. When comparing the numbers of the alumni and professors of the Żytomierz seminary it seems that the number of the missionaries-professors depended on the number of seminarists who were there at the moment.
The financial situation of the teaching staff depended on the amount of money the seminary received and the annual interests from the sums invested in real estates. The missionaries received one sum for all the lecturers of the seminary, that was paid by the cathedral curate. The salary, amounting to 375 rubels, was designed for three professors, which meant 125 rubels for one person. When the lecturers did not meet their obligations, employing new people was automatically connected with lowering the annual salary.
The missionaries had to terminate their work at the Żytomierz seminary because of Nicholas I's ukase of 8 December 1842 on disbanding the Congregation of Missionaries in Russia. The work of the Missionary Priests in the Żytomierz diocesan seminary played one of the main roles in the formation of the Łuck-Żytomierz diocese clergy in the 19th century.
References
Banaszak M.: Geneza seminariów duchownych w Polsce, „Collectanea Theologica” 37(1967), f. 3, s.123-136.
Beauvois D.: Szkolnictwo polskie na ziemiach litewsko–ruskich 1803-1832, t. I-II, Rzym−Lublin 1991.
Beauvois D.: Polacy na Ukrainie 1831-1863. Szlachta polska na Wołyniu, Podolu iKijowszczyźnie Paryż 1987.
Bista S.: Zarys rozwoju instytucji naukowo-wychowawczych kleru diecezjalnego, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 1968, t. I, s. 51-66; 1969, t. II, s.83-100.
Ch. S. X.: Seminarium duchowne w Polsce, w: Encyklopedia Kościelna, t.XXV, s.34-89.
Cholewa F.: Św. Wincenty à Paulo a śpiew kościelny, „Meteor” 29(1937), nr 3, s.76-86.
Chrzanowski J.: W obronie sponiewieranej czci metropolity Kaspra Cieciszowskiego, „Gregoriana” 2(1936), s.104-109.
Cichowski A.: O historii nauk teologicznych w Polsce, „Collectanea Theologica” 17(1936), s.393-405.
Directorium Officii divini ac missarum ad usum dioecesis Luceoriensiss pro anno Domini 1802 […], Luceoriae b. r.
Directorium Officii divini ac missarum ad usum dioecesis Luceoriensiss pro anno Domini 1837 […], b. m. r.
Directorium Officii divini ac missarum ad usum dioecesis Luceoriensiss pro anno Domini 1841 […], b. m. r.
Długosz T.: Seminaria duchowne we wschodniej Polsce do 1800 roku, „Collectanea Theologica” 16(1935), s.23-37.
Długosz T.: Z dziejów biskupstwa kijowskiego, „Collectanea Theologica” 13(1932), f.1-2, s.70-89.
Dukała J.: Formacja alumnów diecezjalnych przez księży misjonarzy w latach 1675-1864, NP 86(1996), s.11-70.
Dukała J.: Organizacja studiów i przygotowania do kapłaństwa alumnów w seminariach diecezjalnych pod zarządem zgromadzenia księży misjonarzy w Polsce w latach 1675-1864, Kraków 1975 (mps).
Dukała J.: Szkoła księży misjonarzy, w: Dzieje teologii katolickiej w Polsce, red. M.Rechowicz, Lublin 1975, t. II, cz.2, s.104-169.
Dylla P.: Działalność oświatowa Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Polsce, w: Księga pamiątkowa trzechsetlecia Zgromadzenia Księży Misjonarzy, Kraków 1925, s.183-220.
Dzieje teologii katolickiej w Polsce, red. M. Rechowicz, Lublin 1976-1977, t.III − Wiek XIX i XX, cz. 1-2.
Fajęcki A.: Seminaria duchowne w Polsce, w: Podręczna Encyklopedia Kościelna, Warszawa 1912, t. 35-36 s. 185-186.
Gach P. P.: Kasaty zakonów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska 1773-1914, Lublin 1984.
Giżycki J. M.: Działalność księży misjonarzy w Jakobsztacie, Kraków 1914.
Giżycki J. M.: Księża Misjonarze w Iłłukszcie, Gniezno 1909.
Giżycki J. M.: Księża Misjonarze w Krasławiu, Kraków [po 1912].
Giżycki J. M.: Księża Misjonarze w Łyskowie, Kraków 1915.
Giżycki J. M.: Księża Misjonarze w Siemiatyczach, Smiłowiczach, Orszy i Oświeju, [b.m.w.] 1911.
Giżycki J. M.: Księża Misjonarze w Wilnie, Kraków 1916.
Giżycki J. M.: Księża Misjonarze w Zasławiu i Białymstoku, Kraków 1913.
Giżycki J. M.: Seminaria diecezjalne w zaborze rosyjskim pod zarządem księży misjonarzy, „Rocznik Obydwóch Zgromadzeń” 19(1913), s.226-249.
Giżycki J. M.: Zakony męskie obrządku łacińskiego na Litwie i Rusi w zaborze rosyjskim tudzież w Inflantach Polskich i Kurlandii, Warszawa 1916.
Giżycki J. M.: Zniesione kościoły i klasztory rzymsko-katolickie przez rząd rosyjski w wieku XIX-tym w diecezji łuckiej, żytomierskiej i kamienieckiej, „Nowa Polonia Sacra” Kraków 1(1928), s. 1-312.
Godlewski M.: Cieciszowski, PSB, t. IV, s.38-39.
J. Krz.: Żytomierz, w: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. B. Chlebowski, t. XIV, s.901-913.
Jabłońska - Deptuła E.: Katolicyzm łaciński w imperium rosyjskim w XIX wieku, w: Katolicyzm w Rosji i prawosławie w Polsce (XI-XX w.), Warszawa 1997.
Janowski L.: Słownik bio-bibliograficzny Uniwersytetu Wileńskiego, Wilno 1939.
Kalla S.: Przyczynek do historii prowincji litewskiej zgromadzenia, „Rocznik Obydwóch Zgromadzeń” 41(1932), nr 1-4, s.118-125.
Kieniewicz S.: Rosja w XIX wieku, Warszawa 1948.
Kochanowski W.: Kościół i dom księży misjonarzy w Tykocinie, NP 11(1960), s.441-458.
Księga pamiątkowa trzechsetlecia Zgromadzenia Księży Misjonarzy, Kraków 1925.
Kumor B.: Granice metropolii i diecezji polskich, Lublin 1969-1971.
Kumor B.: Okres od roku 1815 do 1973, w: Dzieje teologii katolickiej w Polsce, red. M.Rechowicz, Lublin 1976, t. III, s.352-384.
Kumor B.: Sieć seminariów duchownych obrządku łacińskiego w okresie niewoli narodowej 1772/95-1918, „Annalecta Cracoviensia” 4(1972), s.359-378.
Kumor B.: Ustrój i organizacja kościoła polskiego w okresie niewoli narodowej 1771-1918, Kraków 1980.
Litak S.: Stosunki kościelne na ziemiach litewsko-ruskich w latach 1772-1815, w: Ziemie Północne Rzeczpospolitej Polsko-Litewskiej w dobie rozbiorowej 1772-1815. Materiały zkonferencji międzynarodowej odbytej w dniach 11-14 maja 1995 r. w Toruniu, red. M.Biskup, Warszawa–Toruń 1996, s.67-80.
Loret M.: Kościół katolicki w początku panowania Aleksandra I (1801-1815), „Biblioteka Warszawska” 1913, t. I, s.289-292, 493-520.
Loret M.: Kościół katolicki w zaborze rosyjskim za panowania Pawła I, „Przegląd Powszechny” 45(1928), t. CLXXIX, s.11-128, 268-284.
Łukaszewicz J.: Historia szkół w Koronie i w Wielkim Księstwie Litewskim, Poznań 1850, t. I-IV.
Misjonarze św. Wincentego à Paulo w Polsce (1651-2001), red. W. Bomba, J. Dukała, S.Rospond, W. Umiński, Kraków 2001, t. I-II.
Mościcki H.: Dzieje porozbiorowej Litwy i Rusi, Wilno 1918.
Mrowiec K.: Liturgia i muzyka u księży misjonarzy w Polsce (1651-1939), NP 13(1961), s.159-244.
Niedziałkowski K.: Łuckie biskupstwo obrządku łacińskiego, w: Encyklopedia Kościelna, t. II, s.613-620.
Nir R.: Cieciszowski Kasper, w: Encyklopedia Katolicka, t. III, s.444.
Nitecki P.: Biskupi Kościoła w Polsce. Słownik biograficzny, Warszawa 1992.
Obłąk J.: Zgromadzenie św. Wincentego à Paulo na Warmii, NP 12(1960), s.47-58.
Olszewski D.: Przemiany społeczno-religijne w Królestwie Polskim w pierwszej połowieXIXw. Analiza środowiska diecezjalnego, Lublin 1984.
Petrani A.: Kolegium Duchowne w Petersburgu, Lublin 1950.
Petrani A.: Nauka prawa kanonicznego w Polsce w XVIII i XIX wieku, Lublin 1961.
Petrani A.: Prawo kanoniczne w okresie oświecenia oraz w XIX i XX wieku, red. M.Rechowicz, Lublin 1976, t. III, s.386-432.
Petrani A.: Szkolnictwo teologiczne w Polsce, w: Księga tysiąclecia katolicyzmu wPolsce, Lublin 1969, t. 1, s.255-320.
Salwa T.: Ks. Andrzej Pohl (1742-1820). Życie i działalność, Lublin 1962. (mps Archiwum KUL).
Salwa T.: Litewska prowincja księży misjonarzy (1794-1842), NP 56(1981), s.147-235.
Schletz A.: Działalność kulturalna misjonarzy w Polsce 1651-1964, „Polonia Sacra” 1(1948), z. 3-4, s.362-363; 9(1957), z.2-3, s.263-300.
Schletz A.: Działalność zgromadzenia misji w Tykocinie na polu oświaty (1769-1864), NP 11(1960), s.361-440.
Schletz A.: O niektórych podręcznikach liturgicznych w dawnych seminariach duchownych w Polsce, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 2(1949), s.193-209.
Schletz A.: Słownik bibliograficzny Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Polsce (1651-1951), Kraków (mps AMS).
Schletz A.: Zgromadzenie księży misjonarzy w Polsce, NP 11(1960), s.27-34.
Suffczyński K.: Kasper Cieciszowski, arcybiskup mohylewski, metropolita całej Rosji, „Biblioteka Ossolińskich” 1865, t. VI-VII, s.91-148.
Sznarbachowski F.: Początek rzymsko-katolickiej diecezji łucko-żytomierskiej, obecnie łuckiej w zarysie, Warszawa 1926.
Śliwowska W.: Mikołaj I i jego czasy (1825-1855), Warszawa 1971.
Wicher W.: Nauka teologii moralnej w dawnych seminariach misjonarskich, NP 3(1974), s.162-180.
Wołczański J.: Katalog grobów duchowieństwa rzymskokatolickiego, ormiańskokatolickiego i grekokatolickiego oraz sióstr zakonnych na cmentarzu w Żytomierzu, Czerniowcach i Odessie, NP 95(2001), s.327-399.
Worotyński W.: Seminarium Główne w Wilnie, Wilno 1935-1938, t.I-II.
Worotyński W.: Stan katolickich seminariów duchownych metropolii mohylewskiej przy końcu XVIII wieku, „Alma Mater Vilenensis” 1932, z.10, s.19-24.
Wójcik W.: Rozwój seminariów trydenckich w Polsce w świetle sprawozdań biskupich „Ad limina” do XX wieku, „Prawo Kanoniczne” 21(1978), nr 3/4, s. 137-156; 22(1979), nr 1/2, s.157-202.
Żywczyński M.: Z badań i literatury o kościele katolickim w Rosji i Królestwie Polskim w wieku XIX, Kraków 1939.
Copyright (c) 2003 Roczniki Humanistyczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
