Сад божественных пѣсней Григорія Сковороди і українська релігійно-філософська поезія ХІХ – початку ХХ століття

Abstract

[Abstrakt tylko w j. polskim / Abstract only in Polish]

Ogród pieśni nabożnych Hryhorija Skoworody a ukraińska poezja filozoficzno-religijna XIX – początku XX wieku

Autor, historyk literatury ukraińskiej zatrudniony w Instytucie Literatury Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie, a czasowo pracujący w szkolnictwie wyższym w Polsce jako filolog--ukrainista, włączył się w tematykę sesji naukowej poświęconej miejscu Biblii w literaturze narodów wschodniosłowiańskich swoim tematem szczegółowym „pieśni − wierszy religijnych (opartych na tekstach Pisma Świętego) Skoworody oraz jego tradycje w późniejszej ukraińskiej poezji filozoficzno−religijnej”. Kolejno więc omawia takie kwestie, jak: istota liryki XVIII--wiecznego poety-myśliciela ukraińskiego w jej powiązaniach z Biblią; jej osobliwości i właściwości tak na poziomie treści, problematyki jak i środków wyrazu poetyckiego; przejawy „biblistyki” poetyckiej w twórczości ukraińskich poetów nowożytnych, w tym szczególnie wieku XIX, okresu romantyzmu (Szewczenko, Kostomarow, Kulisz) oraz przełomu XIX i XX wieku (Iwan Franko, Łesia Ukrainka, Bohdan Łepki). W sposób szczególny, nierzadko w polemice z dotychczasową literaturą przedmiotu (praca Dymitra Czyżewskiego o Skoworodzie-filozofie), autorka zajmuje się przemianami, jakim podlegały w tej nowożytnej poezji motywy i toposy biblijne użyte po raz pierwszy przez osiemnastowiecznego twórcę, a w czasach późniejszych traktowane z uwzględnieniem potrzeb, gustów i możliwości percepcyjnych, tak twórców jak i odbiorców, czytelników doby poromantycznej i neoromantyczno-modernistycznej.