Influssi italiani nell’opera di Władysław da Gielniów

Abstract

Wpływy włoskie w dziełach Władysława z Gielniowa

Niniejszy artykuł stanowi próbę poszukiwania wpływów włoskich w polskiej literaturze średniowiecznej na przykładzie twórczości Władysława z Gielniowa, pierwszego poety polskiego znanego z imienia, piszącego w języku narodowym.

Po krótkim przedstawieniu kilku problemów dotyczących osoby poety analiza skupia się nad możliwymi wpływami włoskimi, jakie odnajdujemy w tematach typowych dla religijności franciszkańskiej: w chrystocentryzmie i w kulcie maryjnym. Szczególnie związany z kultem Maryi jako Mater Dolorosa jest tekst Pieśń o koronce Pannÿ Marÿeÿ. Tekst ten, znany już w krótszej wersji, tutaj jest opublikowany w wersji dłuższej, takiej, jaka zachowała się w Bibliotece oo. Bernardynów w Krakowie, gdzie odnalazł ją o. K. Grudziński.

Analizowane są również związki tematyczne z drugim polskim dziełem, nieco późniejszym, Coronula sive Koronka. Wskazuje ono na te same źródła, które widoczne są w Koronce Władysława z Gielniowa, a więc na duchowość franciszkańską, reprezentowaną przede wszystkim przez włoską rodzinę obserwancką (bernardyńską).

W końcowej części artykułu zaznaczony jest wpływ włoskiej kultury nie tylko na wyrafinowane grono związane z Kallimachem, ale też na o wiele liczniejszych franciszkanów. Znalazło to odbicie w ich działalności duszpasterskiej i kulturalnej.