Changes of Devotion of Stations of The Cross In The 20th Century According To The Theory Of Speech Acts (Selected Aspects)

Keywords: speech act, speech function, Stations of the Cross, pragmalinguistics, theolinguistics

Abstract

The paper describes changes which occurred in service of Stations of the Cross during the last century. The analysis is based on Searle’s classification of illocutionary acts and Bühler-Jakobson’s theory of speech functions. Illocutionary force is considered as one of the specific features of a speech genre (so called pragmatic aspect). Material of the study includes 100 Polish texts of Stations of the Cross service published during the first half of the 20th century and 100 contemporary texts of the devotional practice (after the II Vatican Council).

The frequency of appearance and significance of different speech acts have changed in the analyzed period. It may be noted, inter alia, reduction of the role of expressive acts, and at the same time increase of the role of directive acts. Clearly less attention is paid to declarational act of gaining of the indulgences. However, basic set of speech acts in the devotion hasn’t changed and in this sense we can speak of stability of devotion of Stations of the Cross.

References

Austin, John Langshaw. „Jak działać słowami”. John Langshaw Austin. Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne. Wydawnictwo PWN, 1993, ss. 543-743.

Bühler, Karl. Teoria języka. TAiWPN Universitas, 1934/2004.

Chlebda, Wojciech. Elementy frazematyki. Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Powstańców Śląskich w Opolu, 1991.

Enchiridion Indulgentiarum, www.vatican.va/roman_curia/tribunals/apost_penit/documents/rc_trib_appen_doc_20020826_enchiridion-indulgentiarum_lt.html. Dostęp 4.04.2015.

Grzegorczykowa, Renata. „O specyficznych funkcjach wypowiedzi religijnych”. Etnolingwistyka, 13, 2001, ss. 77-84.

Grzegorczykowa, Renata. „Problem funkcji języka i tekstu w świetle teorii aktów mowy”. Funkcje języka i wypowiedzi, red. Jerzy. Bartmiński i Renata Grzegorczykowa, Język a Kultura, 4, „Wiedza o Kulturze”, 1991, ss. 11-28.

Jakobson, Roman. „Poetyka w świetle językoznawstwa”. Pamiętnik Literacki, 51, 1960, ss. 431-473.

Kopeć, Jerzy Józef. Droga krzyżowa. Duchowość nabożeństwa i antologia współczesnych tekstów polskich. Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, 1994.

Makuchowska, Marzena. Modlitwa jako gatunek języka religijnego. Wydawnictwo TiT, 1998.

Nadolski, Bogusław. Liturgika, t. 2. Pallotinum, 1991.

Puzynina, Jadwiga. „Funkcje języka i akty mowy”. Polonistyka, 40, 1987, ss. 163-172.

Searle, John Roger. „A Classifiction of Illocutionary Acts”. Language in Society, 5/1, 1976, ss. 1-23.

Sieradzka-Mruk, Agnieszka. „Radość i nadzieja, smutek i trwoga” w nabożeństwie drogi krzyżowej. Wybrane aspekty ewolucji dyskursu religijnego w XX wieku na przykładzie leksyki dotyczącej uczuć. Księgarnia Akademicka, 2016.

Sieradzka-Mruk, Agnieszka. „Adaptacje gatunkowe w tekstach współczesnej drogi krzyżowej”, Gatunki mowy i ich ewolucja, t. V. Gatunek a granice, red. Danuta Ostaszewska, Joanna Przyklenk, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2015, ss. 522-531.

Sieradzka-Mruk, Agnieszka. „Zmiany w funkcjonowaniu i częstości występowania wykrzykników (interiekcji) w rozważaniach drogi krzyżowej w ciągu ostatniego stulecia”. Język Polski, XCIV, z. 1 (2014), ss. 37-50.

Sieradzka-Mruk, Agnieszka. „Zasada analogii w homiliach kierowanych do odbiorcy dziecięcego”. Stylistyka, t. XXI, 2012, ss. 335-345.

Skowronek, Katarzyna. Reklama. Studium pragmalingwistyczne. Instytut Języka Polskiego PAN, 1993.

Skudrzykowa, Aldona i Krystyna Urban. Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki i pragmatyki językowej. Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, 2000.

Smereka, Wojciech. Drogi krzyżowe. Rys historyczny i teksty (studium pasyjne). Polskie Towarzystwo Teologiczne, 1980.

Wojtak, Maria. „Styl religijny w perspektywie genologicznej”. Język religijny dawniej i dziś, red. Stanisław Mikołajczak i Tomasz Węcławski, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, 2004, ss. 104-113.

Wojtak, Maria. Współczesne modlitewniki w oczach językoznawcy. Studium genologiczne. Biblos, 2011.

Wojtak, Maria. „Wzorce gatunkowe wypowiedzi a realizacje tekstowe”. Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 2: Tekst a gatunek, red. Danuta Ostaszewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2004, ss. 29-39.

Zdunkiewicz-Jedynak, Dorota. „Funkcja sakralna w tekstach i w języku. Perspektywa językoznawcy”. Funkcje wypowiedzi religijnych, red. Renata Przybylska i Wiesław Przyczyna, Biblos, 2014, ss. 21-32.

Published
2020-09-15
Section
Articles