Kierkegaard o Kartezjuszu. Wątpienie jako prefiguracja egzystencjalnej rozpaczy
Abstrakt
We swoim wczesnym, nieukończonym eseju zatytułowanym Johannes Climacus albo De omnibus dubitandum est Søren Kierkegaard wdaje się w polemikę z Heglowską interpretacją metodycznego Kartezjańskiego wątpienia. Kierkegaard kwestionuje filozoficzny absolutyzm Kartezjańskiego sceptycyzmu i jego metodologiczny uniwersalizm. Po raz pierwszy w pismach Kierkegaarda sfera spekulacji (myślenia) zostaje skonfrontowana z osobistym zaangażowaniem (wolą). Kierkegaard nigdy nie opublikował tego dzieła (wydano je pośmiertnie) i nigdy więcej nie odniósł się bezpośrednio do Kartezjusza w tej samej formie. Pozostały jednak pewne tematy i wątki: zwątpienie (przeciwstawione rozpaczy) i pseudonim (Johannes Climacus) używany podczas pisania tego wczesnego eseju.
Bibliografia
Czakó, István. 2011. “Karl Jaspers: A Great Awakener’s Way to Philosophy of Existence.” In Kierkegaard and Existentialism, edited by Jon Stewart, 155–97. London: Routlege.
Descartes, René. 1644. Principia philosophiae. Amsterdam: Lodewijk Elzevier.
Descartes, Réné. 1901. The Method, Meditations and Philosophy of Descartes. Translated by John Veitch. Washington: M. Walter Dunne.
Fichte, Johann Gottlieb. 1982. Science of Knowledge. With the First and Second Introductions. Edited and translated by Peter Heath and John Lachs. Cambridge: Cambridge University Press.
Gordon, Haim, ed. 1999. Dictionary of Existentialism. Westport: Greenwood.
Grimsley, Ronald. 1966. “Kierkegaard and Descartes.” Journal of the History of Philosophy 4 (1): 31–41.
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 1895. Lectures on the Philosophy of Religion. Translated by Ebenezer Brown Speirs and John Burdon Sanderson. London: Kegan Paul, Trench, Trübner & Co.
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 1896. Lectures on the History of Philosophy. Vol. 3. Translated by Elizabeth S. Haldane and Frances E. Simson. London: Kegan Paul, Trench, Trübner & Co.
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 1975. Logic. Being Part One of the Encyclopaedia of the Philosophical Sciences (1830). Translated by William Wallace. Oxford: Clarendon Press.
Heidegger, Martin. 1996. Being and Time. Translated by Joan Stambaugh. Albany: State University of New York Press.
Jaspers, Karl. 1981. Die großen Philosophen. Nachlass. Vol. 1. Munich: Piper.
Jaspers, Karl. [1953] 1989. Einführung in die Philosophie. Zwölf Radiovorträge. Munich: Piper.
Kaminski, Eva, Gerhard Schreiber, and Heiko Schulz. 2016. Søren Kierkegaard in deutscher Sprache. Eine Gesamtbibliographie der Quellen und Sekundärliteratur von 1855–2015. Münster: LIT.
Kant, Immanuel. 1998. Critique of Pure Reason. Translated and edited by Paul Guyer and Allen W. Wood. Cambridge: Cambridge University Press.
Kierkegaard, Søren. 1983. Fear and Trembling. Repetition. Kierkegaard’s Writings. Vol. 6. Edited and translated by Howard V. Hong and Edna H. Hong. Princeton: Princeton University Press.
Kierkegaard, Søren. 1985. Philosophical Fragments. Johannes Climacus. Kierkegaard’s Writings. Vol. 7. Edited and translated by Howard V. Hong and Edna H. Hong. Princeton: Princeton University Press.
Kierkegaard, Søren. 1987. Either/Or (Part II). Kierkegaard’s Writings. Vol. 4. Edited and translated by Howard V. Hong and Edna H. Hong. Princeton: Princeton University Press.
Kierkegaard, Søren. 1989. The Concept of Irony with Continual Reference to Socrates. Kierkegaard’s Writings. Vol. 2. Edited and translated by Howard V. Hong and Edna H. Hong. Princeton: Princeton University Press.
Kierkegaard, Søren. 1991. Practice in Christianity. Kierkegaard’s Writings. Vol. 20. Edited and translated by Howard V. Hong and Edna H. Hong. Princeton: Princeton University Press.
Kierkegaard, Søren. 2007. Pisma mniejsze (wybór). Translated by Karol Toeplitz. Toruń: Adam Marszałek.
Kierkegaard, Søren. 2009. Concluding Unscientific Postscript to the Philosophical Crumbs. Edited and translated by Alastair Hannay. Cambridge: Cambridge University Press.
Mackey, Louis. 1972. Kierkegaard. A Kind of Poet. Philadelphia: Pennsylvania Press.
Pöggeler, Otto. 1990. Martin Heidegger’s Path of Thinking. Translated by Daniel Magurshak and Sigmund Barber. Atlantic Highlands: Humanities Press International.
Rudd, Anthony J. 1998. “Kierkegaard and the Sceptics.” British Journal for the History of Philosophy 6 (1): 71–88.
Copyright (c) 2022 Roczniki Filozoficzne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
