The Problem of the Servile Will in Hermeneutic Phenomenology: Paul Ricœur’s Thought

  • Krystyna Bembennek University of Gdansk, Faculty of Social Sciences
Keywords: Paul Ricœur; niewolna wola; człowiek ułomny; wina; symbolika zła

Abstract

The aim of the article is to present some aspects of Paul Ricœur’s thought, especially his reflection on the servile will. Firstly I present Ricœur’s philosophy of will (in the context of phenomenology of the voluntary and involuntary) and the concept of fallibility. Then I demonstrate the main aspects of Ricœurian rethinking and enlarging of Husserl’s phenomenology what leads to hermeneutic formula: the symbol gives rise to thought. Eventually, I argue that Ricœur’s hermeneutic phenomenology creates a specified anthropological view and understanding of the human condition. This understanding will later become a part of the ‘hermeneutics of the self.’

References

Augustyn, św. Wyznania. Tłum. oraz wstęp Zygmunt Kubiak. Kraków: Znak, 2000.

Bała, Maciej. O możliwości hermeneutycznej filozofii religii. Propozycja Paula Ricœura. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2007.

Bembennek, Krystyna. „Ricoeur wobec fenomenologii Husserla – ku fenomenologii hermeneutycznej”. Fenomenologia 12 (2014): 117–132.

Chorab, Monika. „Ujęcie zła w filozofii Paula Ricoeura, Jeana Naberta i Gabriela Marcela”. Rocznik Teologii Katolickiej 10 (2011): 221–231.

Drwięga, Marek. Paul Ricœur daje do myślenia. Bydgoszcz: Homini, 1988.

Gilson, Étienne. „Paul Ricoeur. Nędza i wielkość fenomenologii”. W: tenże, Thomas Langan i Armand A. Maurer. Historia filozofii współczesnej od Hegla do czasów najnowszych. Tłum. Bohdan Chwedeńczuk i Sylwester Zalewski, 362–369. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1977.

Greisch, Jean. Paul Ricœur. L’itinérance du sens. Grenoble: Millon, 2001.

Grondin, Jean. Paul Ricœur. Paris: PUF, 2013.

Ihde, Don. Hermeneutic Phenomenology. The Philosophy of Paul Ricoeur. Evanston: Northwestern University Press, 1971.

Jakubowski, Jarosław. „Na czym polega skończoność ciała własnego? W poszukiwaniu odpowiedzi Paula Ricoeura”. Filo-Sofija 11 (2010), 2: 107–124.

Koszkało, Martyna. „Koncepcja woli według św. Augustyna — perspektywa antropologiczna”. Roczniki Filozoficzne 64 (2016), 3: 5–37. DOI: 10.18290/rf.2016.64.3-1.

Mukoid, Ewa. Filozofia zła. Nabert. Marcel, Ricoeur. Kraków: Universitas, 1993.

Pascal, Blaise. Myśli. Tłum. Tadeusz Żeleński. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 2000.

Ricœur, Paul. „De l’interprétation”. W: tenże. Du texte à l’action. Essais d’herméneutique II, 13–39. Paris: Éditions du Seuil, 1986.

Ricoeur, Paul. „Egzystencja i hermeneutyka”. W: tenże. Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie. Tłum. Karol Tarnowski, wybór Stanisław Cichowicz, 128-148. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1975.

Ricoeur, Paul. „Fenomenologia i hermeneutyka: wychodząc od Husserla…”. Tłum. Marek Drwięga. W: Fenomenologia francuska. Rozpoznania/interpretacje/rozwinięcia, red. Jacek Migasiński i Iwona Lorenc, przy współpracy Małgorzaty Kowalskiej i Andrzeja Ledera, 194–233. Warszawa: IFiS PAN, 2006.

Ricoeur, Paul. „Grzech pierworodny — studium znaczenia”. W: tenże. Podług nadziei. Odczyty, szkice, studia. Wybór i opracowanie Stanisław Cichowicz. Tłum. Anna Tatarkiewicz, 198–217. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991.

Ricœur, Paul. „Kant et Husserl”. W: tenże. À l’école de la phénoménologie, 273–313. Paris: Vrin, 2004.

Ricœur, Paul. Krytyka i przekonanie. Rozmowy z Francois Azouvim i Markiem de Launay. Tłum. Marek Drwięga. Warszawa: KR, 2003.

Ricœur, Paul. „Lectio magistralis de Paul Ricœur”. W: Domenico Jervolino. Paul Ricœur. Une herméneutique de la condition humaine (avec un inédit de Paul Ricœur), 74–91. Paris: Ellipses, 2002.

Ricœur, Paul. „Méthode et tâche d’une phénoménologie de la volonté”. W: tenże. À l’école de la phénoménologie, 65–93. Paris: Vrin, 2004.

Ricœur, Paul. Philosophie de la volonté. I. Le volontaire et l’involontaire. Paris: Aubier, 1949.

Ricœur, Paul. Philosophie de la volonté. II. Finitude et culpabilité, livre 1 — L’homme faillible. Paris: Aubier, 1988.

Ricoeur, Paul. Refleksja dokonana. Autobiografia intelektualna. Tłum. Patrycja Bobowska-Nastarzewska. Kęty: Antyk, 2015.

Ricoeur, Paul. Symbolika zła. Tłum. Stanisław Cichowicz i Maryna Ochab. Warszawa: Aletheia, 2015.

Ricoeur, Paul. Zło: wyzwanie rzucone filozofii i teologii. Tłum. Ewa Burska. Wstęp Pierre Gisel. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1992.

Springer, Sławomir. Paradoks „zniewolonej woli” a problem zła w poglądach filozoficznych Paula Ricoeura. W: Studia z dziejów filozofii zła. Red. Ryszard Wiśniewski, 175–180. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1999.

Stiver, Dan R. Ricoeur and Theology. London, New York: Bloomsbury, 2012.

Published
2020-06-12
Section
Articles