God–Honour–Country. Restoration or Introduction of God on the Banners of the Polish Armed Forces in the West?
Article Sidebar
Published:
Nov 24, 2021
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Keywords:
God, Honour, Country, emigration, refugeedom, Polish Armed Forces in the West, field bishop
Main Article Content
Abstract
The article discusses the legal order of the Second Republic of Poland (1918-1939). The author finds that the three high-ranking normative acts regulating military banners, the Act of the Sejm of the Republic of Poland of 1 August 1919, the Regulation of the President of the Republic of Poland of 13 December 1927, and the Decree of the President of the Republic of Poland of 24 November 1937, confirmed the motto of “Honour and Country” as mandatory for military use. It was as late as during WW2 that the President of the Republic of Poland in Exile, Władysław Raczkiewicz, added (not restored) “God” to the banners of the Polish Armed Forces in the West by a decree of 15 October 1943. The new motto, “God, Honour, Country,” returned to the military banners in independent Poland in 1993, which should be regarded as the actual date of its official reinstatement.
Article Details
Issue
Section
Articles
References
[Babiński S.], Kazimierz Sosnkowski. Myśl – praca – walka. Przyczynki do monografii oraz uzupełnienia do Materiałów historycznych Kazimierza Sosnkowskiego, Londyn: Veritas 1988.
Biegański W., Polacy w bitwie o Narwik, Warszawa: Interpress 1969.
Bielatowicz J., Wielka przygoda życia, [w:] Wspomnienia o Kazimierzu Wierzyńskim, oprac. P. Kądziela, Warszawa: Więź 2001.
Bocheński J., Założenia etyki wojskowej, „Rozkaz Wewnętrzny Biskupa Polowego Wojsk Polskich”, Warszawa, 1 V 1939, nr 5. Przedruki: J.M. Bocheński, Katastrofa pacyfizmu, Lublin–Śląsk–Warszawa 1989 (drugi obieg).
Bocheński J.M., Patriotyzm. Męstwo. Prawość żołnierska, Komorów: Antyk [1990].
Działania bojowe 2-ej Dywizji Strzelców Pieszych, red. A. Blum i T. Kryska-Karski, Londyn 1990.
Dziewirski J., Sztandar pułku, [w:] J. Dziewirski, J. Kijowski, H. Maćkowiak, 5 Pułk Ułanów Zasławskich. Zarys dziejów, wyd. II poprawione i poszerzone, Ostrołęka: Inne 1994.
Garbaczewski J., 5 Pułk Ułanów Zasławskich: szkic historyczny do 1921 r., „Rocznik Mińskomazowiecki” 2 (1994), s. 39-45.
Gawlina J., In viam pacis. Dziennik Biskupa Polowego Wojska Polskiego 1939-1945, oprac. J. Myszor, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2019.
Gawlina J., O treść honoru żołnierskiego. Przemówienie ks. biskupa polowego podczas wręczenia sztandarów i przysięgi w Angers, „Głos Polski” [Paryż] 3 IV 1940, nr 125.
Gawlina J., Przemówienie podczas wręczenia Brygadzie Podhalańskiej sztandaru, ufundowanego przez Biskupa Polowego W.P., „Rozkaz Wewnętrzny Biskupa Polowego Wojsk Polskich” [Paryż] 1 VI 1940, nr 1.
Gawlina J., Przemówienie podczas wręczenia sztandarów i złożenia przysięgi w Angers, „Rozkaz Wewnętrzny Biskupa Polowego Wojsk Polskich” [Paryż] 1 VI 1940, nr 1.
Gawlina J., Wojna nasza – to wojna święta. List pasterski biskupa [sic] polowego [sic] do żołnierzy, „Gazeta Polska” [Warszawa] 3 IX 1939, nr 245; „Kurier Warszawski” 3 IX 1939, nr 243.
Gawlina J., Wspomnienia, oprac. J. Myszor, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2004; wyd. III, Katowice 2018.
Józef Feliks Gawlina Biskup Polowy Polskich Sił Zbrojnych, oprac. A.K. Kunert, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Adiutor 2002.
Gepner S., Sztandary, [w:] Księga jazdy polskiej, red. gen. bryg. B. Wieniawa-Długoszowski i in., Warszawa 1938.
Korespondencja Augusta Hlonda i Józefa Gawliny 1924-1948, oprac. J. Myszor i J. Konieczny, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2003.
Kukawski L., Jeziorkowski A., Sztandary kawalerii polskiej XX wieku, Grajewo: Ekonomia i Środowisko 2009.
Łoza S. (tekst w języku polskim i francuskim), Z. Czaykowski (projekty barwnych tablic), Godło i barwy Rzeczypospolitej, Warszawa 1921.
Misiurek J., Memoriał biskupów polskich, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. XII, Lublin: TN KUL 2008, kol. 519.
Misiurek J., Serce Jezusa, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. XVIII, Lublin: TN KUL 2013, kol. 7-10.
Murgrabia J, Symbole wojskowe Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 1939-1946, Warszawa: Bellona 1990.
Nowiński T., Zarys historii wojennej 5-go Pułku Ułanów Zasławskich, Warszawa 1929.
...Pieśń ujdzie cało... Śpiewnik, t. I, oprac. W. Korniewski i L. Łochowski, Warszawa 1992.
Polish troops in Norway, wybór fotografii R.M. Newman, Londyn 1943; wersja w języku polskim: Żołnierz polski w Norwegii, Londyn 1943 (reprint – Oświęcim 2015).
Protokoły z posiedzeń Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej, t. VI: Lipiec 1943–kwiecień 1944, red. nauk. M. Zgórniak, oprac. W. Rojek i A. Suchcitz, Kraków: PAU 2003.
Przybyszewski A., 9. Pułk Ułanów Małopolskich 1809-1947, Radomyśl Wielki: Ajaks 2011.
Ptak J., Weksylologia polska. Zarys problematyki, Warszawa–Bellerive-sur-Allier: DiG 2016.
[Raczkiewicz W.], Dzienniki czynności Prezydenta RP Władysława Raczkiewicza 1939-1947, t. I: 1939-1942, oprac. J. Piotrowski, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2004.
Regulamin Służby Wewnętrznej. Część I i II, Wielka Brytania 1941, nakład drugi, Wielka Brytania 1942.
Rodowody pułków jazdy polskiej 1914-1945, red. K. Krzeczunowicz, Londyn: Zrzeszenie Kół Pułkowych Kawalerii 1983.
Rozkazy Naczelnych Wodzów Polskich Sił Zbrojnych 1939-1945, t. I: Rozkazy do żołnierzy, oprac. A.K. Kunert, Warszawa: Oficyna Wydawnicza 2002.
Russocki S., Kuczyński S.K., Willaume J., Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej. Zarys dziejów, wyd. III, Warszawa: Wiedza Powszechna 1978.
Rzeczpospolita Polska czasu wojny. Rozkazy Naczelnego Wodza do żołnierzy 1939-1945, red. nauk. A.K. Kunert, Warszawa: KOPIA 1997.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Kadencja V. Sesja zwyczajna r. 1938/39. Sprawozdanie stenograficzne z 23 posiedzenia w dniu 5 maja 1939 r., Warszawa.
[Sikorski W.], Dziennik czynności Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego, t. I: 30 VIII 1939 – 31 VII 1940; t. II: 31 VIII 1940 – 31 VII 1941, wstęp i red. nauk. J. Rabiński, oprac. dokumentów J. Rabiński, E. Rzeczkowska, J. Kowalska, Lublin: IPN, IPMS 2016-2017.
Sikorski W., Słowa do Narodu i Wojska, „Biblioteczka Żołnierska” [Paryż–Angers] 1940, nr 2-3.
Sosnkowski K., Materiały historyczne, oprac. J. Matecki, Londyn: Gryf Publications 1966.
Szugajew A.J., Saperzy w służbie Polsce. Księga pamiątkowa, Londyn: Stowarzyszenie Polskich Saperów na Obczyźnie 1985.
Tomaszewski S., Szkic historyczny 9 Pułku Ułanów Małopolskich, [w:] 9 Pułk Ułanów Małopolskich, oprac. historyczne S. Tomaszewski, Edinburgh 1947.
Wojewódzki I., Kazimierz Sosnkowski podczas II wojny światowej. Książę niezłomny czy Hamlet w mundurze?, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury 2009.
Wykonać „4444”. Walki 1 Dywizji Grenadierów we Francji w 1940 roku, komitet red. pod przewodnictwem gen. B. Ducha, Londyn 1959.
Z Bogiem za wiarę i Ojczyznę, Glasgow 1940.
Zuziak J., Wojsko Polskie we Francji 1939-1940. Organizacja i działania bojowe, Warszawa: Rytm 2013.
Biegański W., Polacy w bitwie o Narwik, Warszawa: Interpress 1969.
Bielatowicz J., Wielka przygoda życia, [w:] Wspomnienia o Kazimierzu Wierzyńskim, oprac. P. Kądziela, Warszawa: Więź 2001.
Bocheński J., Założenia etyki wojskowej, „Rozkaz Wewnętrzny Biskupa Polowego Wojsk Polskich”, Warszawa, 1 V 1939, nr 5. Przedruki: J.M. Bocheński, Katastrofa pacyfizmu, Lublin–Śląsk–Warszawa 1989 (drugi obieg).
Bocheński J.M., Patriotyzm. Męstwo. Prawość żołnierska, Komorów: Antyk [1990].
Działania bojowe 2-ej Dywizji Strzelców Pieszych, red. A. Blum i T. Kryska-Karski, Londyn 1990.
Dziewirski J., Sztandar pułku, [w:] J. Dziewirski, J. Kijowski, H. Maćkowiak, 5 Pułk Ułanów Zasławskich. Zarys dziejów, wyd. II poprawione i poszerzone, Ostrołęka: Inne 1994.
Garbaczewski J., 5 Pułk Ułanów Zasławskich: szkic historyczny do 1921 r., „Rocznik Mińskomazowiecki” 2 (1994), s. 39-45.
Gawlina J., In viam pacis. Dziennik Biskupa Polowego Wojska Polskiego 1939-1945, oprac. J. Myszor, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2019.
Gawlina J., O treść honoru żołnierskiego. Przemówienie ks. biskupa polowego podczas wręczenia sztandarów i przysięgi w Angers, „Głos Polski” [Paryż] 3 IV 1940, nr 125.
Gawlina J., Przemówienie podczas wręczenia Brygadzie Podhalańskiej sztandaru, ufundowanego przez Biskupa Polowego W.P., „Rozkaz Wewnętrzny Biskupa Polowego Wojsk Polskich” [Paryż] 1 VI 1940, nr 1.
Gawlina J., Przemówienie podczas wręczenia sztandarów i złożenia przysięgi w Angers, „Rozkaz Wewnętrzny Biskupa Polowego Wojsk Polskich” [Paryż] 1 VI 1940, nr 1.
Gawlina J., Wojna nasza – to wojna święta. List pasterski biskupa [sic] polowego [sic] do żołnierzy, „Gazeta Polska” [Warszawa] 3 IX 1939, nr 245; „Kurier Warszawski” 3 IX 1939, nr 243.
Gawlina J., Wspomnienia, oprac. J. Myszor, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2004; wyd. III, Katowice 2018.
Józef Feliks Gawlina Biskup Polowy Polskich Sił Zbrojnych, oprac. A.K. Kunert, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Adiutor 2002.
Gepner S., Sztandary, [w:] Księga jazdy polskiej, red. gen. bryg. B. Wieniawa-Długoszowski i in., Warszawa 1938.
Korespondencja Augusta Hlonda i Józefa Gawliny 1924-1948, oprac. J. Myszor i J. Konieczny, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2003.
Kukawski L., Jeziorkowski A., Sztandary kawalerii polskiej XX wieku, Grajewo: Ekonomia i Środowisko 2009.
Łoza S. (tekst w języku polskim i francuskim), Z. Czaykowski (projekty barwnych tablic), Godło i barwy Rzeczypospolitej, Warszawa 1921.
Misiurek J., Memoriał biskupów polskich, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. XII, Lublin: TN KUL 2008, kol. 519.
Misiurek J., Serce Jezusa, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. XVIII, Lublin: TN KUL 2013, kol. 7-10.
Murgrabia J, Symbole wojskowe Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 1939-1946, Warszawa: Bellona 1990.
Nowiński T., Zarys historii wojennej 5-go Pułku Ułanów Zasławskich, Warszawa 1929.
...Pieśń ujdzie cało... Śpiewnik, t. I, oprac. W. Korniewski i L. Łochowski, Warszawa 1992.
Polish troops in Norway, wybór fotografii R.M. Newman, Londyn 1943; wersja w języku polskim: Żołnierz polski w Norwegii, Londyn 1943 (reprint – Oświęcim 2015).
Protokoły z posiedzeń Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej, t. VI: Lipiec 1943–kwiecień 1944, red. nauk. M. Zgórniak, oprac. W. Rojek i A. Suchcitz, Kraków: PAU 2003.
Przybyszewski A., 9. Pułk Ułanów Małopolskich 1809-1947, Radomyśl Wielki: Ajaks 2011.
Ptak J., Weksylologia polska. Zarys problematyki, Warszawa–Bellerive-sur-Allier: DiG 2016.
[Raczkiewicz W.], Dzienniki czynności Prezydenta RP Władysława Raczkiewicza 1939-1947, t. I: 1939-1942, oprac. J. Piotrowski, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2004.
Regulamin Służby Wewnętrznej. Część I i II, Wielka Brytania 1941, nakład drugi, Wielka Brytania 1942.
Rodowody pułków jazdy polskiej 1914-1945, red. K. Krzeczunowicz, Londyn: Zrzeszenie Kół Pułkowych Kawalerii 1983.
Rozkazy Naczelnych Wodzów Polskich Sił Zbrojnych 1939-1945, t. I: Rozkazy do żołnierzy, oprac. A.K. Kunert, Warszawa: Oficyna Wydawnicza 2002.
Russocki S., Kuczyński S.K., Willaume J., Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej. Zarys dziejów, wyd. III, Warszawa: Wiedza Powszechna 1978.
Rzeczpospolita Polska czasu wojny. Rozkazy Naczelnego Wodza do żołnierzy 1939-1945, red. nauk. A.K. Kunert, Warszawa: KOPIA 1997.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Kadencja V. Sesja zwyczajna r. 1938/39. Sprawozdanie stenograficzne z 23 posiedzenia w dniu 5 maja 1939 r., Warszawa.
[Sikorski W.], Dziennik czynności Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego, t. I: 30 VIII 1939 – 31 VII 1940; t. II: 31 VIII 1940 – 31 VII 1941, wstęp i red. nauk. J. Rabiński, oprac. dokumentów J. Rabiński, E. Rzeczkowska, J. Kowalska, Lublin: IPN, IPMS 2016-2017.
Sikorski W., Słowa do Narodu i Wojska, „Biblioteczka Żołnierska” [Paryż–Angers] 1940, nr 2-3.
Sosnkowski K., Materiały historyczne, oprac. J. Matecki, Londyn: Gryf Publications 1966.
Szugajew A.J., Saperzy w służbie Polsce. Księga pamiątkowa, Londyn: Stowarzyszenie Polskich Saperów na Obczyźnie 1985.
Tomaszewski S., Szkic historyczny 9 Pułku Ułanów Małopolskich, [w:] 9 Pułk Ułanów Małopolskich, oprac. historyczne S. Tomaszewski, Edinburgh 1947.
Wojewódzki I., Kazimierz Sosnkowski podczas II wojny światowej. Książę niezłomny czy Hamlet w mundurze?, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury 2009.
Wykonać „4444”. Walki 1 Dywizji Grenadierów we Francji w 1940 roku, komitet red. pod przewodnictwem gen. B. Ducha, Londyn 1959.
Z Bogiem za wiarę i Ojczyznę, Glasgow 1940.
Zuziak J., Wojsko Polskie we Francji 1939-1940. Organizacja i działania bojowe, Warszawa: Rytm 2013.