Linguistic notes: on iota and comma
Abstrakt
In Norwid’s writings, the nouns koma [comma] and jota [iota] that literally mean respectively: ‘comma’ and ‘the ninth letter of the Greek alphabet’ or ‘the Polish letter and consonant j’, in the vast majority of cases have secondary, figurative meanings – in particular, when they are elements of phraseological units, but also in some other contexts they usually refer to some small elements of a text. It is symptomatic that a large part of Norwid’s usages more or less directly refer to the well-known biblical quotation from the Gospel of Matthew, which in King James Version reads: “For verily I say unto you, till heaven and earth pass, one jot or one tittle shall in no wise pass from the law, till all be fulfilled.”
Norwid’s use of comma and iota analysed in this article indirectly confirms the importance that the poet attached not only to the graphic layout and punctuation, or more generally to the formal aspects of the texts, but also to their proper, profound understanding.
Bibliografia
Bentkowski F., O znakach przecinkowych w pismie czyli znakach pisarskich, Warszawa 1830.
Biblia w przekładzie księdza Jakuba Wujka z 1599 r., transcript type “B” of the oryginal 16th-century text and introductions by Fr. J. Frankowski, Warszawa 1999.
Chojak j., Echa nie zadanych pytań czy wyróżnione tematy (o pewnych użyciach Norwidowskiego pytajnika), [in:] Studia nad językiem Cypriana Norwida, eds. J. Chojak, J. Puzynina, Warszawa 1990, pp. 13-36.
Foremniak K., O sztuce przestankowania w Polsce i we Włoszech. Rozwój normy interpunkcyjnej od XVI wieku do współczesności, Warszawa 2014.
Kopczyński O., Grammatyka dla szkół narodowych na klassę I, Wilno 1803.
Kozłowska A., Jednostka wobec konwencji. Uwagi o interpunkcji w tekstach Cypriana Norwida, [in:] Tożsamość tekstu – tożsamość literatury, eds. P. Bem, Ł. Cybulski, M. Prussak, Warszawa 2016, pp. 115-130.
Norwid C., Dzieła wszystkie, ed. S. Sawicki, Lublin 2009-
Norwid C., Pisma wszystkie, compiled, edited and with introduction and critical commentaries by J.W. Gomulicki, Vols. I-XI, Warszawa 1971-1976.
Puzynina J., Problemy intensyfikacji językowej w liryce Norwida, [in:] Liryka Cypriana Norwida, ed. P. Chlebowski, W. Toruń, Lublin 2003, pp. 107-117.
Puzynina j., korpysz T., Internetowy słownik języka Cypriana Norwida, https://slownikjezyka norwida.uw.edu.pl/ [accessed 1 June 2019].
Przyłubski F., Kilka słów o historii przecinka, „Poradnik Językowy” 1953, Isue 8, pp. 11-17.
Rogowska M.E., O intonacyjno-retorycznej roli Norwidowskiej interpunkcji, „Studia Norwidiana” 30(2012), pp. 23-38.
Uniwersalny słownik języka polskiego, ed. S. Dubisz, Vol. I: A-J, Warszawa 2003.
Rogowska M.E., Tekst Norwida jako problem edytorski i interpretacyjny. Na przykładzie autografu „Do M..... – wtóry list,” „Humanistyka XXI wieku. Badania doktorantów Wydziału Polonistyki UW” Vol. 1 (2) 2011: Niezapisane [CD-ROM edition].
Słownik języka Adama Mickiewicza, eds. K. Górski, S. Hrabec, Vol. II: H-K, Wrocław–Warszawa–Kraków 1968.
Słownik języka polskiego […] do podręcznego użytku wypracowany przez Aleksandra Zdanowicza, Michała Bohusza Szyszkę, Januarego Filipowicza, Walerjana Tomaszewicza, Florjana Czepielińskiego i Wincentego Korotyńskiego, z udziałem Bronisława Trentowskiego. Wydany staraniem i kosztem Maurycego Orgelbranda, Vol. I: A-O, Wilno 1861.
Słownik języka polskiego przez M. Samuela Bogumiła Linde, wydanie drugie, poprawione i pomnożone, Vol. II: G-L, Lwów 1855.
Słownik języka polskiego, eds. J. Karłowicz, A.A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Vols. II: H-M, Warszawa 1902.
Słownik polszczyzny XVI wieku, ed. M.R. Mayenowa, Vol. IX: iskać – już, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1975.
Subko B., O funkcjach łącznika w poezji Cypriana Norwida, „Studia Norwidiana” 5-6 (1987- 1988), pp. 85-100.
Subko B., O Norwidowskiej sztuce stawiania kropki, [in:] Studia nad językiem Cypriana Norwida, eds. J. Chojak, J. Puzynina, Warszawa 1990, pp. 103-122.
Trznadel J., Czytanie Norwida. Próby, Warszawa 1978.
Copyright (c) 2019 Studia Norwidiana
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
