Samuraj a sprawa europejska
Abstrakt
Tekst analizuje pierwotne pochodzenie grafik z Albumu Orbis: japońskich mnichów (t. I) i japońskiego łucznika (t. III). Zapożyczone przez Norwida z Le Japon illustré Aimé Humberta ilustracje są przekształconymi fotografiami autorstwa Felice Beato, przetworzonymi na grafiki drukowane w prasie i książce, a następnie przerysowane lub wycięte przez Norwida i umieszczone w nowym kontekście ilustracyjno-narracyjnym Albumu. To kilkuetapowe zapożyczanie (fotografia–grafika–rysunek) i związane z tym przekształcenia ilustrują nie-bezpośredni charakter przepływu wiedzy między Japonią a Europą w połowie XIX w. Ta wymiana kulturowa była silnie osadzona w kontekście europejskiej, w tym francuskiej, ekspansji kolonialnej w Azji. Umieszczenie przez Norwida ryciny japońskiego łucznika między obrazami z wczesnego europejskiego średniowiecza może sugerować, że stworzył on paralelę między działaniami dynastii karolińskiej względem papiestwa i działaniami pierwszych siogunów rodu Minamoto względem japońskiego dworu cesarskiego, tak jak te ostatnie opisuje A. Humbert.
Bibliografia
Borowiec A., „Album Orbis” Cypriana Norwida – jako księga sztukmistrza, Gdańsk 2016.
Brockey L.M., Journey to the East: the Jesuit mission to China, 1579-1724, Cambridge, Mass 2007.
Burke P., Eyewitnessing: the uses of images as historical evidence, Ithaca–New York 2001.
Chlebowski P., Romantyczna silva rerum. O Norwidowym „Albumie Orbis”, Lublin 2009.
Gartlan L., Felice, Beato, [w:] Encyclopedia of nineteenth-century photography, red. J. Hannavy, New York 2008.
Hacker A., Wakeman F., China Illustrated: Western Views of the Middle Kingdom, New York 2012.
Hall J., The Cambridge History of Japan, t. IV, Cambridge 2006.
Hanes W.T. i Sanello F., Opium Wars: The Addiction of One Empire and the Corruption of Another, Naperville 2002.
High E.M., The Many Lives of Beato’s «beauties», [w:] Colonialist Photography: Imag(in)ing Race and Place, red. E.M. High, G.D. Sampson, London 2005.
Humbert A., Le Japon illustré, t. I-II, Paris 1870.
Norwid C.K., Pisma wszystkie. Aneksy, t. XI, red. J.W. Gomulicki, Warszawa 1976.
Tubielewicz J., Historia Japonii, Wrocław 1984.
Copyright (c) 2018 Studia Norwidiana
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
