Możliwe, niemożliwe. Trudny Norwid trudnej norwidologii

  • Karol Samsel Instytut Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego
Słowa kluczowe: Cyprian Norwid; norwidologia; Czesław Miłosz; metodologia badań nad autorem; idiom; Roman Ingarden; postsekularyzm; neopatrystyka; antagonizm recepcji; William Szekspir; hipoteza serii; metoda kateny; psychobiografia

Abstrakt

Tom Trudny Norwid jest nie tylko próbą stworzenia „monografii niemożliwej”, lecz także ważnym, bo przekrojowym dokumentem ewolucji polskiej norwidologii (być może właśnie ta, a nie inna problematyka książki ów interesujący horyzont szczególnie uprzystępniała). Skutkiem tego – analizowany tu zbiór tekstów domaga się niejako dwóch dróg odczytywania i podlega tak samo dwóm równoległym ścieżkom interpretacyjnym. Jedna została wyznaczona przez temat całości tomu, druga realizowana jest mimowolnie, zwłaszcza w toku omawiania dyskusyjnych kwestii w obrębie dyscypliny. Ta druga wydała się autorowi niniejszego omówienia równie pasjonująca, co pierwsza. Stąd też jego próba syntetycznego połączenia obu interesów tej książki, choćby w ramach podtytułu niniejszego studium – hasła „trudnego Norwida trudnej norwidologii”.

Bibliografia

Adamowicz-Pośpiech A., Seria w przekładzie. Polskie warianty prozy Josepha Conrada, Katowice 2013.

Barańczak S., Norwid: obecność nieobecnego, [w:] tenże, Tablica z Macondo. Osiemnaście prób wytłumaczenia, po co i dlaczego się pisze, Londyn 1990, s. 89-105.

Borowiec A., „Album Orbis” Cypriana Norwida jako księga sztukmistrza, Gdańsk 2015.

Brajerska-Mazur A., O angielskich tłumaczeniach utworów Norwida, Lublin 2002.

Buś M., Miłosz i Norwid, [w:] Czesław Miłosz, red. W.P. Szymański, Warszawa–Kraków 1987, s.119-138.

Buś M., Zagadnienie „trudności” Norwida (uwagi wstępne), [w:] Zbliżenia historycznoliterackie. Prace ofiarowane Prof. Stanisławowi Burkotowi, red. T. Budrewicz, M. Buś, Kraków 2003.

Całek A., Adam Mickiewicz – Juliusz Słowacki. Psychobiografia naukowa, Kraków 2012.

Cypriana Norwida kształt prawdy i miłości. Analizy i interpretacje, red. S. Makowski, Warszawa 1986, s. 132-140.

Czemu i jak czytamy Norwida?, red. J. Chojak, E. Teleżyńska, Warszawa 1991.

Dąbrowicz E., Model niestateczny [recenzja książki P. Bojko, Oblicze człowieka. Rysy autoportretu w listach Norwida], „Studia Norwidiana” 26(2008), s. 231-236.

Dąbrowicz E., Norwid czytelny, [w:] Jak czytać Norwida? Postawy badawcze, metody, weryfikacje, red. B. Kuczera-Chachulska, J. Trzcionka, Warszawa 2008.

Dudek J., Miłosz wobec Conrada 1948-1959, Kraków 2014.

Dunajski A., ks., Norwid – teolog?, [w:] tenże, Teologiczne czytanie Norwida, Pelplin 1996.

Fert J., Norwid wobec towianizmu, [w:] Norwid a chrześcijaństwo, red. P. Chlebowski, Lublin 2002, s. 161-209.

Fiut A., Panu Profesorowi Henrykowi Markiewiczowi – w odpowiedzi, „Teksty Drugie” 2008, nr 5.

Franaszek A., Głosy biednych ludzi. 1939-1945, [w:] tenże, Miłosz. Biografia, Kraków 2012.

Ghiddens A., Konsekwencje nowoczesności, przekł. E. Klekot, Kraków 2008.

Głowiński M., Ciemne alegorie Norwida, „Pamiętnik Literacki” 1984, z. 3, s. 103-114.

Głowiński M., Norwid i Jakobson (O granicach lingwistycznej analizy poezji), [w:] Anabasis. Prace ofiarowane Profesor Krystynie Pisarkowej, red. I. Bobrowski, Kraków 2003, s. 147-156.

Halkiewicz-Sojak G., Historiozof, historiograf czy miłośnik archeologii – Norwidowski podmiot wobec tajemnicy dziejów, [w:] Norwid wobec historii, red. E. Chlebowska, Ł. Niewczas, Lublin 2014, s. 29-45.

Halkiewicz-Sojak G., Monografia Cypriana Norwida – książka postulowana, ale czy możliwa, [w:] Nawiązane ogniwo. Studia o poezji Cypriana Norwida i jej kontekstach, Toruń 2010.

Inglot M., Koncepcja procesu historycznego w listach Norwida, [w:] Norwid wobec historii, red. E. Chlebowska, Ł. Niewczas, Lublin 2014, s. 47-66.

Jarzyna A., Norwid Jastruna: odmiany recepcji, [w:] taż, Pójście za Norwidem (w polskiej poezji współczesnej), Lublin 2013, s. 17-68.

Jedno dzieło – wiele interpretacji. Rozważania nad „Wielkimi słowami” Cypriana Norwida, red. D. Pniewski, Toruń 2012

Kopiński A., Ludzie z charakterami. O okupacyjnym sporze Czesława Miłosza i Andrzeja Trzebińskiego, Warszawa 2004.

Kuziak M., Czarne kwiaty, których nie ma. Jak dekonstruuje się tekst Norwida?, [w:] Strona Norwida. Studia ofiarowane Profesorowi Stefanowi Sawickiemu, red. P. Chlebowski, W. Toruń, E. Żwirkowska, E. Chlebowska, Lublin 2008, s. 271-281.

Kuziak M., Inny Mickiewicz, Gdańsk 2013.

Kuziak M., Mickiewicz wobec nowoczesności, [w:] Romantyzm i nowoczesność, red. M. Kuziak, Kraków 2009, s. 81-108.

Kuziak M., O prelekcjach paryskich Adama Mickiewicza, Słupsk 2007.

Kuziak M., O różnych „jak” w „Vade-mecum” Norwida, [w:] Czytając Norwida 2, red. S. Rzepczyński, Słupsk 2003, s. 133-147.

Kuziak M., Wielka całość. Dyskursy kulturowe Mickiewicza, Słupsk 2006.

Lisiecka A., Norwid. Poeta historii, Londyn 1973.

Lubelska M., Czcigodny Panie Profesorze!, „Teksty Drugie” 2008, nr 5, s. 194-198.

Ławski J., Dlaczego „Maria”? Symboliczne funkcje tytułu w poemacie Antoniego Malczewskiego, [w:] Antoniemu Malczewskiemu w 170. rocznicę pierwszej edycji „Marii”. Materiały sesji naukowej, Białystok 5-7 V 1995, red. H. Krukowska, Białystok 1997, s. 137-180.

Ławski J., Marie romantyków. Metafizyczne wizje kobiecości. Mickiewicz – Malczewski – Krasiński, Białystok 2003.

Maciejewski J., Spojrzenie „w górę” i „wokoło”, „Roczniki Humanistyczne” 1976, nr 1, s. 133-247.

Markiewicz H., Czego nie rozumiem w „Traktacie moralnym”?, „Teksty Drugie” 2006, nr 5, s. 205-212.

Markiewicz H., Odpowiedź miłoszologom, „Teksty Drugie” 2006, nr 5, s. 199-205.

McKinley Runyan W., Historie życia a psychobiografia: badanie teorii i metody, tłum. J. Kasprzewski, Warszawa 1992.

Melbechowska-Luty A., Sztukmistrz. Twórczość artystyczna i myśli o sztuce Cypriana Norwida, Warszawa 2001.

Miłosz Cz., Wojna 1940-1945, [w:] tenże, Poszukiwania. Wybór publicystyki rozproszonej 1931-1983, oprac. K. Piwnicki, Warszawa 1985.

Mitek-Dziemba A., Krytyczne otwarcie świeckości. Postsekularyzm jako formuła komparatystyczna, [w:] Drzewo Poznania. Postsekularyzm w przekładach i komentarzach, red. P. Bogalecki i A. Mitek-Dziemba, Katowice 2012.

Nieukerken van A., O „niewczesności” Norwida, dwóch modernizmach i Miłoszu, „Teksty Drugie” 1995, nr 6, s. 53-68.

Obolevitch T., Myśl o. Gieorgija Fłorowskiego, [w:] taż, Filozofia rosyjskiego renesansu patrystycznego. O. Gieorgij Fłorowski, Włodzimierz Łosski i inni, Kraków 2014.

Opacki I., Rapsod ostatni, rapsod pierwszy, [w:] Prace ofiarowane Henrykowi Markiewiczowi, red. T. Weiss, Kraków–Wrocław 1984, s. 149-168.

Paczoska E., Tajemnice konstrukcji. Dramatyzacja w powieści realistycznej (Bolesław Prus – Henry James), [w:] Realizm, realiści, realność. W stulecie śmierci Bolesława Prusa, red. E. Paczoska, B. Szleszyński, D.M. Osiński, Warszawa 2013, s. 249-258.

Pawelec T., Psyche i Klio. Historia w oczach psychohistoryków, Lublin 2002.

Pniewski D., Narzędzia Norwidowskiej moralistyki. Wzniosłość, pàthos, éthos i paideia w „Wielkich słowach” i w „Modlitwie”, „Studia Norwidiana” 29(2011), s. 119-133.

Porębski M., Czy metaforę można zobaczyć?, „Teksty” 1980 nr 6.

Rzepczyński S., Aktualizacja i uniwersalizacja jako figury myślenia historycznego Norwida, [w:] Norwid wobec historii, red. E. Chlebowska, Ł. Niewczas, Lublin 2014, s. 11-28.

Rzepczyński S., Wokół nowel „włoskich” Norwida. Z zagadnień komunikacji literackiej, Słupsk 1996.

Rzepczyński S., Za co Norwid cenił „Marię”?, [w:] Antoniemu Malczewskiego w 170. rocznicę pierwszej edycji „Marii”. Materiały sesji naukowej, Białystok 5-7 V 1995, red. H. Krukowska, Białystok 1997, s. 441-452.

Sawicki S., Z zagadnień semantyki poetyckiej Norwida, [w:] tenże, Norwida walka z formą, Warszawa 1986, s. 24-41.

Słowacki J., Do pastereczki siedzącej na druidów kamieniach w Pornic nad oceanem, [w:] tenże, Dzieła, red. J. Krzyżanowski, t. I, Wrocław 1959.

Śniadecki J., [Sąd o Szekspirze], [w:] Walka romantyków z klasykami, wstęp, wypisy i opracowanie: S. Kawyn, Wrocław 1960.

Tischner Ł., Glosa do artykułu prof. Henryka Markiewicza „Czego nie rozumiem w »Traktacie moralnym«?”, „Teksty Drugie” 2008 nr 5, s. 188-193.

Towiański A., Biesiada. Wielki Period, Kraków 2002.

Trojanowiczowa Z., Dambek Z. przy współudziale J. Czarnomorskiej, Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida, t. I: 1821-1860, Poznań 2007.

Trojanowiczowa Z., W kręgu „młodej piśmienności warszawskiej”, [w:] taż, Rzecz o młodości Norwida, Poznań 1968.

Trudny Norwid, red. P. Chlebowski, Lublin 2013.

Woronow I., Romantyczna idea korespondencji sztuk. Stendhal, Hoffmann, Baudelaire, Norwid, Kraków 2008.

Wyka K., Cyprian Norwid. Poeta i sztukmistrz, Kraków 1948.

Zach J., „Traktat moralny”: poezja jako „akt umysłu”, „Teksty Drugie” 2008, nr 5, s. 180-187.

Zdrada J., Apollo Korzeniowski’s „Poland and Muscovy”, „Yearbook of Conrad Studies (Poland)”, 2008-2009, vol. IV, s. 21-96.

Zięba J., Klerk zaangażowany. Stefana Napierskiego nowoczesna krytyka literacka wobec dyskursów krytycznych w Dwudziestoleciu międzywojennym, Kraków 2006.

Opublikowane
2020-05-08
Dział
Przeglądy