Grób z marmuru. Wokół dwóch wierszy do Stanisławy Hornowskiej

  • Tomasz Chachulski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Słowa kluczowe: Cyprian Norwid; Stanisława Hornowska; św. Stanisław Kostka; Rzym; liryka

Abstrakt

Artykuł przynosi próbę interpretacji dwóch wierszy C. Norwida: [„A Pani cóż ja powiem?... oto, że w tym życiu...”] i [„W komnacie, gdzie Stanisław święty zasnął w Bogu...”], zawiera również uściślenie dotychczasowej wiedzy o adresatce obu wierszy, Stanisławie Hornowskiej, kuzynce poety, i okolicznościach, w jakich powstały oba utwory. Znaczny fragment szkicu poświęcony został rzymskim śladom św. Stanisława Kostki i miejscom związanym z jego obecnością w Wiecznym Mieście, a także wystrojowi tych miejsc, które odegrały ważną rolę w kształtowaniu się wyobrażenia Norwida o św. Stanisławie. Ostatnia część wskazuje na doskonale widoczne napięcie między statycznością realnie istniejącej rzeźby, przedstawiającej śmierć św. Stanisława, i zawieszonego nad nim obrazu Tommaso Minardiego, zatytułowanego Maryja w otoczeniu aniołów i świętych oczekująca na duszę św. Stanisława Kostki – a dynamicznie skonstruowaną wypowiedzią poetycką.

Bibliografia

Bibliografia interpretacji wierszy Cypriana Norwida, oprac. A. Cedro, P. Chlebowski, J. Fert przy współudziale M. Busia i J. Leociaka, Lublin 2001.

Chrzanowski T., Kornecki M., Polskie pomniki w świątyniach Rzymu. Monumenta Poloniae in Italia, Warszawa 1994.

Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, oprac. L. Grzebień SJ przy współpracy zespołu jezuitów, Kraków 1996.

Falkowski S., Stępień P., Ciężkie norwidy czyli subiektywny przewodnik po literaturze polskiej, Warszawa 2009.

Fert J., Poeta sumienia. Rzecz o twórczości Norwida, Lublin 1993.

Koszutski H., Święty Stanisław Kostka, patron Królestwa Polskiego i jego wiek, Poznań 1882.

Mszał rzymski w polskim przekładzie, wydanie zupełne na wszystkie niedziele, święta i dni całego roku kościelnego, opracował, uwagami i wstępami poprzedził ks. M. Kordel, Kraków 1936.

Norwid C., Pisma wszystkie, zebrał, tekst ustalił, wstępem i uwagami krytycznymi opatrzył J.W. Gomulicki, t. I-XI, Warszawa 1971.

Norwid C., Pisma zebrane, wydał Z. Przesmycki, t. A, cz. 1: Pisma wierszem, dział pierwszy, cz. pierwsza i druga, Warszawa–Kraków 1911.

Pagaczewski J., Ze studiów nad ikonografią św. Stanisława Kostki, Kraków 1927.

Szeja M., Glosa o Stanisławie Hornowskiej, „Studia Norwidiana” 30(2012).

Trojanowiczowa Z., Dambek Z., przy współudziale Czarnomorskiej J., Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida, t. I-III, Poznań 2007.

Wojtyło E., „Msza wieczna świata” w historiozoficznych lirykach Cypriana Norwida, „Acta Universitatis Wratislaviensis” nr 985. Prace Literackie 28(1987).

Zieliński J., Obraz pogodnej śmierci. Norwid – Rafael – Maratti i „Śmierć świętego Józefa”, Lublin 2010.

Żyduch I., Zakon Franciszkanek Najświętszego Sakramentu w Polsce w latach 1871-1939, Lublin 1981.

Opublikowane
2020-05-08
Dział
Interpretacje