Italiam! Italiam! Język – interpretacja – przekład
Abstrakt
Za pomocą metody kateny oraz założeń prof. Puzyniny zbadane jest anglojęzyczne tłumaczenie wczesnego wiersza Norwida „Italiam! Italiam!”, którego trocheiczna struktura i niejednoznaczny sens utrudniają dobranie odpowiedniej metody oraz stylu translacji. Pieczołowicie odwzorowana przez tłumacza forma metryczna wiersza nie daje takiego samego efektu jak w języku polskim (płynięcia i kołysania na fali). Przeprowadzona analiza wykazuje, iż tłumaczenie w każdym innym punkcie kateny także mniej lub bardziej odbiega od wierności wobec oryginału. Jest jego pogodniejszą kopią: także piękną, ale mniej głęboką i sięgającą tylko do jednej (wspomnieniowej) interpretacji pierwowzoru.
Bibliografia
Altaner B., Stuiber A., Patrologia, Warszawa 1990.
Bilczewski T., Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii, Kraków 2010.
Barańczak S., Ocalone w tłumaczeniu, Kraków 2004, wyd. 3.
Bibliografia interpretacji wierszy Cypriana Norwida, oprac. A. Cedro, P. Chlebowski, J. Fert, Lublin 2001.
Brajerska-Mazur A., O angielskich tłumaczeniach utworów Norwida, Lublin 2002.
Brajerska-Mazur A., Katena and Translations of Literary Masterpieces, „Babel” 51(2005), s. 16-30.
Brajerska-Mazur A., O przekładzie na język angielski wierszy Norwida „Śmierć”, „Do Zeszłej...”, „Finis”, „Pamiętnik Literacki” 47(2006), z. 4, s. 229-237.
Brajerska-Mazur A., Norwid, „Spartakus” i Internet, [w:] Strona Norwida. Księga poświęcona profesorowi Stefanowi Sawickiemu, red. P. Chlebowski, Lublin: TN KUL 2008, s. 7-28.
Brajerska-Mazur A., Ten Commandments for the Translation of the Works of Cyprian Norwid, „The Polish Review” 53(2008), no. 4, s. 495-540.
Brajerska-Mazur A., Katena a przekład współczesnej poezji polskiej, [w:] Translatio i literatura, red. A. Kukułka-Wojtasik, Warszawa 2011, s. 27-34.
Brajerska-Mazur A., Filutka z filigranu paraduje w cudzym losie, Lublin 2012.
Burdziej B., Super Flumina Babylonis. Psalm 136 (137) w literaturze polskiej XIX-XX w., Toruń. 1999.
Dambek Z., „Wokół Italiam! Italiam!”, „Studia Norwidiana” 20-21(2002-2003), s. 101-111.
Dokurno Z., Kompozycja utworów lirycznych C.K. Norwida, Toruń 1965.
Fert J., Norwidowskie inspiracje, Lublin 2004.
Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska, A., Sławiński J., Podręczny słownik terminów literackich, Warszawa 1988, wyd. 11.
Inglot M., Cyprian Norwid, Warszawa 1991.
Italiam! Italiam!, transl. by J.A. Laskowski, „Modern Poetry in Translation” 23/24(1975), s. 4.
Korpysz T., „Kilka uwag na temat Norwidowego rozumienia zwrotu „szczęść Boże”, „Prace Filologiczne” 43(1998), s. 258-263.
Norwid C., Pisma zebrane, wydał Z. Przesmycki, Warszawa–Kraków 1911, t. A.
Norwid C., Dzieła zebrane, opracował J.W. Gomulicki, Warszawa 1966.
Norwid C., Pisma wszystkie, t. I-XI, zebrał, tekst ustalił, wstępem i uwagami krytycznymi opatrzył J.W. Gomulicki, Warszawa 1971-1976.
Pszczołowska L., Semantyka form wierszowych, [w:] taż, Wiersz – styl – poetyka, Kraków 2002.
Przyboś J., „Próba Norwida”, „Twórczość” 4(1959), s. 65-80.
Puzynina J., Język – interpretacja – przekład, „Studia Norwidiana” 11(1993), s. 31-51.
Rygielska M., Przyboś czyta Norwida, Katowice 2012.
Skubalanka T., Styl poezji Norwida na tle tradycji poetyckiej romantyzmu, „Studia Norwidiana” 8(1990), s. 25-59.
Skwarczyńska S., Wstęp do nauki o literaturze, Warszawa 1954.
Sudolski Z., Norwid. Opowieść biograficzna, Warszawa 2003.
Szymusiak J.M., Starowieyski M., Słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa, Poznań 1971.
Trojanowiczowa Z., Rzecz o młodości Norwida, Poznań 1968.
Trojanowiczowa Z., Dambek Z., Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida 1821-1860, Poznań 2007.
Woźniewska-Działak M., Italiam! Italiam! Cypriana Norwida. Liryczny dialog w samotności, [w:] Seminaria bielańskie. Prace ofiarowane profesor Teresie Kostkiewiczowej, red. T. Chachulski, Warszawa 2016, s. 129-143.
Copyright (c) 2017 Studia Norwidiana
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
