O „odebraniu kości”, czyli ciało Cypriana Norwida i Montmorency

  • Karol Samsel Instytut Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego
Słowa kluczowe: Norwid; Montmorency; Montmartre; Hotel Lambert; koncesja grobowa; funeralizm

Abstrakt

Uwzględniając pogrzebowy skandal związany z pochówkiem poety, zbadanie losów ciała Norwida może okazać się dość trudne, podobnie jak zbadanie całej problematyki poetyckiej „nekrografii” autora Promethidiona, jak również szeroko rozumianego funeralizmu Wielkiej Emigracji. W sensie przedstawionym powyżej, autor podąża śladami Stanisława Rośka, który badania swoje koncentrował na ciele Adama Mickiewicza i poświęcił mu monografię Zwłoki Mickiewicza. Próba nekrografii poety. Nigdy nie narodził się mit nekrograficzny związany z Cyprianem Norwidem i bardzo mało prawdopodobnym jest, aby takowy miał się pojawić w przyszłości. Ale być może warto byłoby zaryzykować stworzenie przeciwstawnego mitu w norwidologii, który można byłoby opisać przy pomocy metafory zaproponowanej przez Jean-Pierre Richarda o „odbieraniu kulturom kości (ich) ojców”. Artykuł przedstawia Norwida jako „emigranta przeciwko emigrantom” w sensie jego opozycji do propagandy pogrzebowej zwolenników stronnictwa Czartoryskich wykorzystujących cmentarz w Montmorency, Norwid podważał ich wybór, przedstawiając się jako „Norwid-Montmartczyk”.

Bibliografia

Fert J., Nieznane norwidiana w Bibliotece Polskiej w Paryżu, „Studia Norwidiana” 1993, nr 11.

Gomulicki J.W., Dwa groby C. N., „Kierunki” 1966, nr 44.

Gomulicki J.W., Między „Scytami” a „świętymi”. Na marginesie nieznanego listu Norwida, „Poezja” 1975, nr 1(50).

Górzyński S., Groby polskie na Montmartre i ich opiekunowie, [w:] Polacy pochowani na Cmentarzu Montmartre oraz Saint-Vincent i Batignolles w Paryżu, red. A. Biernat, S. Górzyński, Warszawa 1999.

Halkiewicz-Sojak G., Wstęp, [w:] Z. Krasiński, Przedświt, wstęp, komentarz i opracowanie G. Halkiewicz-Sojak, Toruń 2004.

Kosim J., Miriam – odkrywca Norwida, „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej” 2001, nr 3/158.

Lijewska E., Zakon rycerski czy „kolonia karna”? Norwid w Domu św. Kazimierza, [w:] Biografie romantycznych poetów, red. Z. Trojanowiczowa, J. Borowczyk, Poznań 2007.

Mickiewicz W., Pamiętniki, tekst na nowo opracował, wstępem, przypisami i notą opatrzył M. Troszyński, Warszawa 2012.

Norwid C., Pisma wszystkie, zebrał, tekst ustalił, wstępem i uwagami krytycznymi opatrzył J.W. Gomulicki, t. I-XI, Warszawa 1971-1976.

Richard J.-P., Śmierć i jej postacie, [w:] Antologia współczesnej krytyki literackiej we Francji, oprac. W. Karpiński, Warszawa 1974.

Skowronek J. (oraz Bochenek A., Cichowski M., Filipow K.), Cmentarz polski w Montmorency, Warszawa 1986.

Słowacki J., Dzieła wszystkie, t. VII, red. J. Kleiner, Wrocław 1956.

Trojanowiczowa Z., Dambek Z. przy współudziale J. Czarnomorskiej, Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida, t. I: 1821-1860, Poznań 2007.

Trojanowiczowa Z., Lijewska E. przy współudziale M. Pluty, Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida, t. II: 1861-1883, Poznań 2007.

Wilkońska P., Moje wspomnienia o życiu towarzyskim w Warszawie, oprac. Z. Lewinówna, red. J.W. Gomulicki, Warszawa 1959.

Zbijewska K., Przecierpiał lat 40 oddalenia od ojczyzny, „Dziennik Polski” 1967, nr 119.

Opublikowane
2020-05-08
Dział
Materiały