O przemianach tradycji antycznej i ich odniesieniu do historyzmu na przykładzie recepcji Plutarcha (z Norwidem w tle)
Abstrakt
Plutarch, beside Homer, Socrates and Alexander the Great, was one of the important figures in Norwid’s intellectual and artistic biography. Apart from Herodotus he was the main source of Norwid’s knowledge of Greek history and culture. Norwid’s readings are also inscribed in the reception of Plutarch by the French language readers, as he read his works in Amyot’s translation of the beginning of the 19th century that was so important for French literature. The significance of Plutarch for Norwid’s works is particularly well seen when the influence of the Greek historian is considered on writing the poem Epimenides and the drama Cleopatra and Ceasar. Both these works are a proof that he intensively and creatively thought over some of the Parallel Lives, that he treated as sources of historical and cultural knowledge.
Bibliografia
Arendt H. Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej. Tłum. M. Go-dyń i W. Madej. Warszawa 2011.
Beiser F.C. The German Historicist Tradition. Oxford 2011.
Benner D. Wilhelm von Humboldts Bildungstheorie. Eine problemgeschichtliche Studie zum Begrün-dungszusammenhang neuzeitlicher Bildungsreform. Weinheim und München 2003.
Borsche T. Wilhelm v. Humboldt. München 1990.
Briggs W. United States. W: A Companion to the Classical Tradition. Malden 2010.
Bruford W.H. The German Tradition of Self-cultivation. Bildung from Humboldt to Thomas Mann. Cambridge 1975.
Cassirer E. Filozofia oświecenia. Tłum. T. Zatorski. Warszawa 2010.
Constant B. De la religion considérée dans sa source, ses formes et ses développements. T. 1. Paris 1824.
Constant B. O religii. Tłum. S. Kruszyńska. Warszawa 2008.
Goldhill S. Who Needs Greek? Contents in the Cultural History of Hellenism. Cambridge 2003.
Humboldt W. von. Historia rozkładu i upadku wolnych państw helleńskich. W: W. von Humboldt. O myśli i mowie. Wybór pism z teorii poznania, filozofii dziejów i filozofii języka. Warszawa 2002.
Humboldt W. von. Werke in fünf Bänden. Teilband 2: Schriften zur Altertumskunde und Ästhetik. Die Vasken. Darmstadt 1986.
Junkiert M. Grecja i jej historia w twórczości Cypriana Norwida. Poznań 2012.
Kalinowska M. „Greckie liryki” Cypriana Norwida („Marmur biały”, „Z listu do Włodzimierza Łubieńskiego”). W: Filhellenizm w Polsce. Wybrane tematy. Red. M. Borowska, M. Kalinowska, K. Tomaszuk. Warszawa 2012.
Kelley D.R. Oblicza historii. Badanie przeszłości od Herodota do Herdera. Tłum. M. Tomaszewski. Warszawa 2010.
Koselleck R. O rozpadzie toposu „Historia magistra vitae” w polu historii zdominowanej nowożytnością. W: R. Koselleck. Semantyka historyczna. Oprac. W. Kunicki. Poznań 2012.
Kuziak M. „Epimenides” − „W rocznicę powstania styczniowego”. Norwid o pułapkach dyskursu filhelleńskiego. W: Filhellenizm w Polsce. Wybrane tematy. Red. M. Borowska, M. Kalinowska, K. Tomaszuk. Warszawa 2012.
Les vies des hommes illustres de Plutarque. Traduites du grec par J. Amyot. Nouvelle Édition, revue, corrigée et augmentée par É. Clavier. 1-26. Paris 1801-1805.
Marincola J. Authority and Tradition in Ancient Historiography. Cambridge 2003.
Martindale Ch. Thinking Through Reception. W: Classics and the Uses of Reception. Oxford 2006.
Matthiessen K. Wilhelm von Humboldt und das Studium des Altertums. W: Aktualisierung von Antike und Epochenbewusstsein. Leipzig 2003.
Mikołajczak A.W., Kaźmierczak M. Ku cyfrowym metamorfozom. Tradycja antyczna w cyberprzestrzeni. „Przestrzenie Teorii” 2003 nr 2.
Momigliano A. Classical Foundations of Modern Historiography. Berkeley 1990.
Monteskiusz. O duchu praw. Tłum. T. Boy-Żeleński, posłowie S. Łojek. Kraków 2003.
Mossé C. L'Antiquité dans la Révolution française. Paris 1989.
Potter D.S. Literary Texts and the Roman Historian. London and New York 2003.
Preston R. Roman questions, Greek answers: Plutarch and the construction of identity. W: Being Greek under Rome. Cultural Identity, the Second Sophistic and the Development of Empire. Cambridge 2001.
Quinet E. Vie et Mort du Génie Grec. Paris 1912.
Rousseau J.J. Marzenia samotnego wędrowca. A. Thiébaut. Pielgrzymka do grobu Jana Jakuba Russo. Tłum. i oprac. E. Rzadkowska. Wrocław 1983.
Rousseau J.J. Umowa społeczna. Tłum. oraz wstępem i przypisami opatrzył A. Peretiatkowicz. Kęty 2002.
Rousseau J.J. Wyznania. Tłum. i wstępem opatrzył T. Boy-Żeleński. Kraków 2003.
Stadler P.B. Wilhelm von Humboldts Bild der Antike. Zürich 1959.
Szacki J. Tradycja. Warszawa 2011.
Trojanowiczowa Z., Dambek Z., przy współudziale J. Czarnomorskiej. Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida. T. I: 1821-1860. Poznań 2007.
Wolter. Essai sur les moeurs et l’esprit des nations, et sur les principaux faits de l’histoire, depuis Charlemagne jusqu’a Louis XIII. W: Wolter. Œuvres complètes de Voltaire. T. 10. Paris 1893.
Copyright (c) 2015 Studia Norwidiana
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
