Cyprian Norwid wobec idei insurekcyjnej ‒ w świetle stanu badań
Abstrakt
The January Uprising was for Norwid – along with the Revolutions of 1848 (the Spring of Nations) – a sequence of historical events forming his view on politics and history. The poet’s attitude towards the last Polish insurrection in the 19th century reconstructed by researchers (Adam Krechowiecki, Wiktor Weintraub, Zofia Stefanowska, Jacek Trznadel) is full of contradictions. The article poses the question about their sources. Analysis of Norwid’s poems, letters, as well as of memorials, calendars and articles written by the above mentioned historians of literature, leads to the conclusion that the discrepancies between the interpreters’ opinions result from three factors: the changing attitude of the poet towards the events of 1861-1864 (from enthusiastic support of the Warsaw manifestations preceding the Uprising to growing doubts that were concerned with the way of conducting the struggle and the insurgents’ moral grounds); the writers’ attitude towards the subject, that was determined by the particular historical moment, in which they took up the issue; and thirdly – from the Norwidian concept of historical time.
Bibliografia
Bergel R. Norwid a rok 1863. „Głos Narodu” 1926 nr 36.
Buś M. Norwidyści. Konteksty. Kraków 2008.
Makowiecki T. Norwid wobec powstania styczniowego. „Pamiętnik Literacki” 26:1929 z. 4; przedruk w: T. Makowiecki. Poeta i myśliciel. Rozprawy i studia o Norwidzie. Red. E. Chlebowska, W. Toruń. Lublin 2013 s. 97-125.
Krechowiecki A. O Cyprianie Norwidzie. T. I-II. Lwów 1909.
Norwid C. Poezje. Lipsk 1863.
Norwid C. Dzieła zebrane. T. I-II. Warszawa 1966.
Norwid C. Pisma wszystkie. T. I-XI. Zebrał, tekst ustalił, wstępem i uwagami krytycznymi opatrzył J.W. Gomulicki. Warszawa 1971-1976.
Nowaczyński A. Norwid a rok 1863. „Gazeta Warszawska” 1929 nr 27.
Stefanowska Z. Norwida spór o powstanie. W: Dziedzictwo literackie powstania styczniowego. Red. J.Z. Jakubowski, J. Kulczycka-Saloni, S. Frybes. Warszawa 1964 s. 68-90.
Stefanowska Z. Strona romantyków. Studia o Norwidzie. Lublin 1993.
Toruń W. Norwid o Niepodległej. Lublin 2013.
Trznadel J. Czytanie Norwida. Próby. Warszawa 1978.
Trznadel J. Polski Hamlet czyli kłopoty z działaniem. Paryż 1988.
Walicki A. Między literaturą, religią a polityką. Warszawa 1983.
Waszkiewicz R. Norwid w konfederatce a fotograficzny portret doby powstania styczniowego. „Studia Norwidiana” 8:1990 s. 109-121.
Weintraub W. Norwid wobec powstania styczniowego. Przeł. R. Werpachowski. „Studia Norwidiana” 12-13: 1994-1995 s. 3-17.
Wolniewicz M. Historia – polityka – eschatologia. Rosja w projekcie propagandy powstańczej Cypriana Norwida. „Sensus Historiae” 9:2012 nr 4 s. 167-186.
Copyright (c) 2015 Studia Norwidiana
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.