Fasces. Norwid’s intuitions in reading a symbol

  • Adam Cedro
Keywords: Cyprian Norwid; fasces; axe; motif; symbol; violence; truth; falsehood; freedom

Abstract

The article analyses the semantics of the fasces motif in the poem Quidam. The motif is present on various levels of the work: in the narrative aimed at rendering the historical flavour, in the statements and evaluations of the protagonists, as an element of narrative references to the contemporary era, and finally in the author’s comments in the footnotes. In each case, the negative meaning of the motif is emphasised, which relates to the threat to the freedom of an individual posed by the state and violence intrinsic to its politics, also visible in ritualistic communication, or – decades later – in the symbolism of architectural details of the fascist state of Mussolini. Norwid’s reflections on the etymologically related concept of fascination leads us to more general conclusions about the dominant opposition of truth and falsehood as one of the principal themes of his thought and artistic work.

References

Althoff G., Potęga rytuału. Symbolika władzy w średniowieczu, przekł. A. Gadzała, Warszawa: PWN 2011.

Assmann J., Pamięć kulturowa: pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, przekł. A. Kryczyńska-Pham, Warszawa 2008.

Cantalamessa R., Oto Człowiek. „Nasz Dziennik” 2015, 4 kwietnia, wersja internetowa: http://naszdziennik.pl/wiara-stolica-apostolska/134597,oto-czlowiek.html (dostęp: 10.08. 2016).

Čolović I., Polityka symboli. Eseje o antropologii politycznej, przekł. M. Petryńska, Kraków 2001.

Dzieje powszechne ilustrowane. Ilustrowana historia starożytna, t. II, pod kier. L. Kubali, Wiedeń [brw].

Eliade M., Obrazy i symbole. Szkice o symbolice religijnej, Warszawa 2009.

Freedberg D., Potęga wizerunków. Studia z historii i teorii oddziaływania, przekł. E. Klekot, Kraków 2005.

http://www.etymonline.com/index.php?l=f&p=5 (dostęp: 4.09.2015).

http://www.livius.org/concept/lictor/ (dostęp: 4.09.2015).

Jurkowska H., Pamięć sentymentalna. Praktyki pamięci w kręgu Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk i w Puławach Izabeli Czartoryskiej, Warszawa 2014.

Le Goff J., Historia i pamięć, przekł. A. Gronowska, J. Stryjczyk, wstęp P. Rodak, Warszawa 2007.

Lewandowski I., Gajusz Waleriusz Maksymus, czyli historia moralizująca, jej losy w dawnych epokach oraz polski przekład 4,1, praef., 1–15, „Studia Europaea Gnesnensia” 9(2014).

Łapiński Z., „Quidam”. Obrazowanie, [w:] tenże: O Norwidzie. Rzeczy dawne i najdawniejsze, Lublin 2014, s. 17-69.

Mistygacz M., Usytuowanie i strój urzędowy prokuratora w postępowaniu sądowym, „Prokuratura i Prawo” 2014, nr 10.

Niewczas Ł., Wprowadzenie, [w:] Norwid wobec historii, red. E. Chlebowska, Ł. Niewczas, Lublin 2014, s. 6-7.

Norwid C., Quidam, [w:] tenże, Dzieła wszystkie, t. III: Poematy 1, oprac. S. Sawicki, A. Cedro, Lublin 2009.

http://obliczagruzji.monomit.pl/przypowiesci-gruzinskie/sila-jest-w-jednosci (dostęp: 4.09.2015).

Pomian K., Historia. Nauka wobec pamięci, Lublin 2006.

Smith W., Anthon Ch., Fasces, [hasło w:] A Dictionary od Greek and Roman Antiquities, New York 1843, s. 431.

Sofsky W., Traktat o przemocy, Wrocław 1999.

Wypustek A., Magia antyczna, Wrocław 2001.

Published
2020-05-08
Section
Materials