Lista Kontrolna Zaburzenia Osobowości z Pogranicza (BPD): ocena psychometryczna i struktura czynnikowa w próbie klinicznej i nieklinicznej

Joos Bloo; Arnoud Arntz; Erik Schouten

doi:10.18290/rpsych.2017.20.2-3pl

Joos Bloo Maastricht University, Clinical Psychological Science
Arnoud Arntz Maastricht University, Clinical Psychological Science
Erik Schouten Maastricht University, Clinical Psychological Science

DOI: https://doi.org/10.18290/rpsych.2017.20.2-3pl

Słowa kluczowe: zaburzenie osobowości z pogranicza; diagnoza; psychometria; struktura czynnikowa; trafność

Abstrakt

Badanie dotyczyło diagnozy i konceptualizacji osobowości borderline (BPD) za pomocą Listy Kontrolnej Osobowości z Pogranicza (Listy Kontrolnej BPD). Lista Kontrolna BPD jest opartym na systemie DSM-IV kwestionariuszem samoopisowym, stworzonym do pomiaru natężenia dolegliwości doświadczanych w związku z określonymi objawami osobowości z pogranicza w ciągu ostatniego miesiąca. Udział w badaniu wzięło 140 pacjentów z osobowością z pogranicza, 55 pacjentów z zaburzeniami osobowości typu C, 57 pacjentów cierpiących tylko na zaburzenia psychiczne z osi I, oraz 87 osób stanowiących niekliniczną grupę kontrolną. Badano właściwości psychometryczne Listy Kontrolnej BPD i zmiany zachodzące podczas leczenia. Konfirmacyjne analizy czynnikowe pierwszego rzędu przeprowadzone dla Listy Kontrolnej BPD na siedmiu wymiarowych modelach osobowości z pogranicza potwierdziły zarówno model 1-czynnikowy, jak i 9-czynnikowy, oparty na kryteriach DSM-IV. Stwierdzono bardzo dobrą spójność wewnętrzną, a także trafność teoretyczną, diagnostyczną i różnicową. Określono normy kliniczne i punkty odcięcia o wysokiej czułości i swoistości. Kwestionariusz jest narzędziem odpowiednim do badań przesiewowych i pomiaru efektów terapii, ponieważ okazał się czuły na zmiany.

Bibliografia

Adams, H. E., Bernat, J. A. i Luscher, K. A. (2001). Borderline personality disorder: An overview. W: P. B. Sutker i H. E. Adams (red.), Comprehensive handbook of psychopathology (wyd. 3, s. 491-507). New York: Plenum.

Akaike, H. (1987). Factor analysis and AIC. Psychometrica, 52, 317-332.

American Psychological Association, APA (1994). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (wyd. 4). Washington, DC: American Psychiatric Association.

Andrews, G., Pollock, C. i Stewart, G. (1989). The determination of defense style by questionnaire. Archives of General Psychiatry, 46, 455-460.

Arntz, A. (1994). Treatment of borderline personality disorder: A challenge for cognitive--behavioral therapy. Behaviour Research and Therapy, 32, 419-430.

Arntz A. (1999). Do personality disorders exist? On the validity of the concept and its cognitive--behavioral formulation and treatment. Behaviour Research Therapy, 37, 97-134.

Arntz, A., Bernstein, D., Gielen, D., Nieuwenhuyzen van, M., Penders, K., Haslam, N. i Ruscio, J. (2009). Taxometric evidence for the dimensional structure of cluster-c, paranoid, and borderline personality disorders. Journal of Personality Disorders, 23(6), 606-628.

Arntz, A., Dietzel, R. i Dreessen, L. (1999). Assumptions in borderline personality disorder: Specificity, stability and relationship with etiological factors. Behaviour Research Therapy, 37, 545-557.

Arntz, A. i Dreessen, L. (1995). BPD Klachtenlijst. Dokument wewnętrzny, Maastricht University.

Arntz, A., Dreessen, L., Schouten, E. i Weertman, A. (2004). Beliefs in personality disorders: A test with the Personality Disorder Belief Questionnaire. Behaviour Research and Therapy, 42, 1215-1225.

Arntz, A. i Kerkhofs, M. L. M. (1999). Inventarisatie van de persoonlijkheidsstructuur (autoryzowane holenderskie tłumaczenie Inwentarza Organizacji Osobowości). Maastricht: Autor.

Arntz, A., van den Hoorn, M., Cornelis, J., Verheul, R., van den Bosch, W. i de Bie, A. (2003). Reliability and validity of the borderline personality disorder severity index. Journal of Personality Disorders, 17, 45-59.

Arrindell, W. A. i Ettema, J. H. M. (1986). Klachtenlijst (SCL-90). Lisse: Swets & Zeitlinger.

Beck, A. T., Freeman, A. i współpracownicy (1990). Cognitive therapy of personality disorders. New York, London: Guilford Press.

Berghuis, H., Kamphuis, J. H., Boedijn, G. i Verheul, R. (2009). Psychometric properties and validity of the Dutch Inventory of Personality Organization (IPO-NL). Bulletin of the Menninger Clinic, 73(1), 44.

Berry, K. L., Miskimins, R. W. i Wilson, L. T. (1972). The concept of self and psychiatric chronic-ity. Journal of Clinical Psychology, 28, 5-8.

Blascovich, J. i Tomaka, J. (1991). Measures of self-esteem. W: J. P. Robinson, P. R. Shaver i L. S. Wrightsman (red.), Measures in personality and social psychological attitudes (s. 115-160). New York: Academic Press.

Brophy, C. J., Norvell, N. K. i Kiluk, D. J. (1988). An examination of the factor structure and convergent and discriminant validity of the SCL-90R in an outpatient clinic population. Journal of Personality Assessment, 52, 334-340.

Brown, G. K., Newman, C. F., Charlesworth, S. E., Crits-Cristoph, P. i Beck, A. T. (2004). An open clinical trial of cognitive therapy for borderline personality disorder. Journal of Personality Disorders, 18, 257-271.

Clarkin, J. F., Hull, J. W. i Hurt, S. W. (1993). Factor structure of borderline personality disorder criteria. Journal of Personality Disorders, 7, 137-143.

Clarkin, J. F., Levy, K. N., Lenzenweger, M. F. i Kernberg, O. F. (2004). The Personality Disorders Institute/Borderline Personality Research Foundation randomized control trial for borderline personality disorder: Rationale, methods, and patient characteristics. Journal of Personality Disorders, 18, 52-72.

Clarkin, J. F., Yeomans, F. E. i Kernberg, O. F. (1999). Psychotherapy for borderline personality. New York: John Wiley & Sons.

Derogatis, L. R., Lipman, R. S. i Covi, L. (1973). SCL-90: An outpatient psychiatric rating scale –Preliminary report. Psychopharmacological Bulletin, 9, 13-28.

First, M. B., Gibbon, M., Spitzer, R. L., Williams, J. B. W. i Benjamin, L. S. (1997). User’s guide for the structured clinical interview for DSM-IV Axis II personality disorders (SCID-II). Washington, DC: American Psychiatric Press.

First, M. B., Gibbon, M., Spitzer, R. L., Williams, J. B. W., Benjamin, L. S. (2010). SCID II – Ustrukturalizowany Wywiad Kliniczny do Badania Zaburzeń Osobowości z Osi II DSM-IV. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP (redakcja naukowa: B. Zawadzki, A. Popiel, E. Pragłowska).

First, M. B., Spitzer, R. L., Gibbon, M. i Williams, J. B. W. (1996). Structured clinical interview for DSM-IV Axis I disorders – patient edition (SCID-I/P), version 2.0. New York: Biometrics Research Department, New York State Psychiatric Institute.

Fossati, A., Maffei, C., Bagnato, M., Donati, D., Namia, C. i Novella, L. (1999). Latent structure analysis of DSM-IV borderline personality disorder criteria. Comprehensive Psychiatry, 40, 72-79.

Giesen-Bloo, J., Arntz, A., van Dyck R., Spinhoven, Ph. i van Tilburg, W. (2002). Outpatient treatment of borderline personality disorder: Analytical psychotherapy versus cognitive behavior therapy. Referat wygłoszony na sympozjum „Psychoterapia skoncentrowana na przeniesieniu w leczeniu zaburzenia osobowości z pogranicza”, 16-17 listopada 2002, Nowy Jork.

Giesen-Bloo, J., Arntz, A., Opdenacker, J. i Spinhoven, Ph. (2005). The Defense Style Questionnaire-48: Factor structure in clinical and non-clinical samples. Dokument wewnętrzny, Maastricht University.

Giesen-Bloo, J., Dyck van, R., Spinhoven, P., Tilburg van, W., Dirksen, C., Asselt van, T., Kremers, I., Nadort, M. i Arntz, A. (2006). Outpatient psychotherapy for borderline personality disorder: A randomized controlled trial of schema-focused therapy versus transference focused psychotherapy. Archives of General Psychiatry, 63, 649-658.

Giesen-Bloo, J. H., Wachters, L. M., Schouten, E. i Arntz, A. (2010). The Borderline Personality Disorder Severity Index-IV: Psychometric evaluation and dimensional structure. Personality and Individual Differences, 49, 136-141.

Groenestijn, M. A. C., Akkerhuis, G. W., Kupka, R. W., Schneider, N. i Nolen, W. A. (1999). Gestructureerd klinisch interview voor de vaststelling van DSM-IV as I stoornissen. Lisse: Swets & Zeitlinger.

Hoglend, P. (1993). Personality disorders and long-term outcome after brief dynamic psychotherapy. Journal of Personality Disorders, 7, 168-181.

Hurt, S., Clarkin, J., Widiger, T., Fyer, M., Sullivan, T., Stone, M. i Frances, A. (1990). Evaluation of DSM-III decision rules for case detection using joint conditional probability structures. Journal of Personality Disorders, 4, 121-130.

Jacobson, N. S. i Truax, P. (1991). Clinical significance: A statistical approach to defining meaningful change in psychotherapy research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59, 12-19.

Kernberg, O. F. i Clarkin, J. F. (1995). The Inventory of Personality Organization. White Plains, NY: Personality Disorders Institute of Cornell University, Westchester Division.

Lenzenweger, M. F., Clarkin, J. F., Kernberg, O. F. i Foelsch, P. A. (2001). The Inventory of Personality Organization: Psychometric properties, factorial composition, and criterion relations with affect, aggressive dyscontrol, psychosis proneness, and self-domains in a nonclinical sample. Psychological Assessment, 13, 577-591.

Livesley, W. J. i Schröder, M. L. (1991). Dimensions of personality disorder: The DSM-III-R Cluster B diagnoses. Journal of Nervous and Mental Disease, 179, 320-328.

Miller, G. A. i Chapman, J. P. (2001). Misunderstanding analysis of covariance. Journal of Abnormal Psychology, 110, 40-48.

Miskimins, R. W. i Baker, B. R. (1973). Self-concept and the disadvantaged. Journal of Community Psychology, 1, 347-361.

Miskimins, R. W., Wilson, L. T., Braucht, G. N. i Berry, K. L. (1971). Self-concept and psychiatric symptomatology. Journal of Clinical Psychology, 27, 185-187.

Morey, L. C. (1991). Personality Assessment Inventory: Professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.

Nordahl, H. M. i Nysæter, T. E. (2005). Schema therapy for patients with borderline personality disorder: A single case series. Journal of Behaviour Therapy and Experimental Psychiatry, 36, 254-264.

Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. New York: McGraw-Hill.

Rijkeboer, M. M., van den Bergh, H. i van den Bout, J. (2005). Stability and discriminative power of the Young Schema Questionnaire in a Dutch clinical versus non-clinical population. Journal of Behaviour Therapy and Experimental Psychiatry, 36, 129-144.

Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton: Princeton University Press.

Rosenberg, M. (1979). Conceiving the self. New York: Basic Books.

Sanislow, C. A., Grilo, C. M., Morey, L. C., Bender, D. S., Skodol, A. E., Gunderson, J. G., Shea, M. T., Stout, R. L., Zanarini, M. C. i McGlashan, T. H. (2002). Confirmatory factor analysis of DSM-IV criteria for borderline personality disorder: Findings from the collaborative longitudinal personality disorders study. American Journal of Psychiatry, 159, 284-290.

Schmidt, N. B., Joiner, T. E., Young, J. E. i Telch, M. J. (1995). The schema questionnaire: Investigation of psychometric properties and the hierarchical structure of a measure of maladaptive schemas. Cognitive Therapy and Research, 19, 231-295.

Spinhoven, P., Gaalen, H. A. V. i Abraham, R. E. (1995). The defense style questionnaire: A psychometric examination. Journal of Personality Disorders, 9(2), 124-133

Stevenson, J. i Meares, R. (1992). An outcome study of psychotherapy for patients with borderline personality disorder. American Journal of Psychiatry, 149, 358-362.

Trijsburg, R. W., van ’t Spijker, A., Van, H. L., Hesselink, A. J. i Duivenvoorden, H. J. (2000). Measuring overall defensive functioning with the Defense Style Questionnaire. Journal of Nervous and Mental Disease, 188, 432-439.

Weertman, A., Arntz, A., Dreessen, L., van Velzen, C. i Vertommen, S. (2003). Short-interval test--retest interrater reliability of the Dutch version of the Structured Clinical Interview for DSM-IV personality disorders (SCID-II). Journal of Personality Disorders, 17, 562-567.

Weertman, A., Arntz, A. i Kerkhofs, M. L. M. (2000). Gestructureerd klinisch interview voor DSM-IV persoonlijkheidsstoornissen (SCID-II). Lisse: Swets & Zeitlinger.

Yeomans, F. E., Clarkin, J. F. i Kernberg, O. F. (2002). A primer for transference-focused psychotherapy for the borderline patient. Northvale, NJ: Jason Aronson.

Young, J. E. (1994). Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach. Revised edition. Sarasota: Professional Resource Press.

Young, J. E., Klosko, J. i Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide. New York: Guilford Press.

Zanarini, M., Gunderson, J., Frankenburg, F. R. i Chauncey, D. L. (1989). The revised diagnostic interview for borderlines: Discriminating BPD from other Axis II disorders. Journal of Personality Disorders, 3, 10-18.