Dialog z wyobrażonym rozmówcą jako forma wsparcia w radzeniu sobie w stresujących sytuacjach

Agata Cieślar

doi:10.18290/rpsych.2015.18.4-5pl

Agata Cieślar Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Wydział Psychologii

DOI: https://doi.org/10.18290/rpsych.2015.18.4-5pl

Słowa kluczowe: dialog wyobrażony; wsparcie; radzenie sobie

Abstrakt

Badanie opisane w artykule opiera się na założeniu, że wsparcie należy do funkcji dialogów wewnętrznych, ale nieznana jest ich rola w sytuacji stresowej. Przedmiotem badania są dialogi z wyobrażonymi rozmówcami i ich rola w radzeniu sobie w stresujących sytuacjach. Uczestnicy badania (N = 73) zostali poproszeni o wyobrażenie sobie trudnej sytuacji. Następnie grupa eksperymentalna (N = 36) przeprowadzała wyobrażony dialog z osobą z wcześniej stworzonej mapy wsparcia. Grupa kontrolna (N = 37) tworzyła listę możliwych rozwiązań trudnej sytuacji. Badana była jakość uzyskanego w wyniku dialogu bądź tworzenia listy rozwiązań spostrzeganego wsparcia. Wyniki badań pokazują, że dialog z wyobrażonym rozmówcą jest skuteczniejszą formą radzenia sobie ze stresującą sytuacją niż generowanie listy możliwych rozwiązań problemu.

Bibliografia

Baltes, P. i Staudinger, U. (1996). Interactive minds: A facilitative setting for wisdom related performance. Journal of Personality and Social Psychology, 71(4), 746-762.
Chmielnicka-Kuter, E. (2011). Wewnętrzna aktywność dialogowa osób nieśmiałych. W: E. Dryll i A. Cierpka (red.), Psychologia narracyjna. Tożsamość, dialogowość, pogranicza (s. 99-107). Warszawa: Eneteia. Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
Dzwonkowska, I., Lachowicz-Tabaczek, K. i Łaguna, M. (2008). Samoocena i jej pomiar. Skala samooceny SES M. Rosenberga. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Funke, F. i Reips, U. D. (2012). Why semantic differentials in Web-based research should be made from visual analogue scales and not from 5-point scales. Field Methods, 24(3), 310-327.
Hermans, H. J. M., Kempen, H. J. G. i Van Loon, R. J. P. (1992). The dialogical self: Beyond individualism and rationalism. American Psychologist, 47(1), 23-33.
Markus, H. R. i Nurius, P. (1986). Possible selves. American Psychologist, 41(9), 954-969.
Oleś, P. K. (red.) (2011). Dialog z samym sobą. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Oleś, P., Brygoła, E. i Sibińska, M. (2010). Temporal dialogues and their influence on affective states and the meaning of life. International Journal for Dialogical Science, 4(1), 23-43.
Oleś, P. i Puchalska-Wasyl, M. (2012). Dialogicality and personality traits. W: H. J. M. Hermans i T. Gieser (red.), Handbook of Dialogical Self Theory (s. 241-252). New York: Cambridge University Press.
Ostrowska A. (1997). Prozdrowotne style życia. Promocja Zdrowia, Nauki Społeczne i Medycyna, 10-11, 7-25.
Puchalska-Wasyl, M. (2006). Nasze wewnętrzne dialogi. O dialogowości jako sposobie funkcjonowania człowieka. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Puchalska-Wasyl, M. i Oleś, P. (2013). Doubtfulness – a dialogical perspective. Psychology of Language and Communication, 17(2), 101-113.
Prati, G. i Pietrantoni, L. (2010). The relation of perceived and received social support to mental health among first responders: A meta-analytic review. Journal of Community Psychology, 38(3), 403-417.
Rosenberg, M. (1965). Society and adolescent self-image. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Sęk, H. i Cieślak, R. (red.) (2011). Wsparcie społeczne, stres, zdrowie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Schwartz, R. C. (2008). Model systemu rodziny wewnętrznej. W: J. Rowan i M. Cooper (red.), Jekyll i Hyde. Wielorakie Ja we współczesnym świecie (s. 243-257). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Spielberger, C. D. (1975). The measurement of state and trait anxiety: Conceptual and methodological issues. W: L. Levi (red.), Emotions – their parameters and measurement (s. 713-725). New York: Razaen Press.
Turska, E. (2008). Rola wsparcia społecznego w sytuacji długotrwałego bezrobocia. W: Z. Ratajczak (red.), Przedsiębiorczość społeczna a walka z bezrobociem Problemy społeczne (s. 119-141). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Wills, T. A. (1991). Social support and interpersonal relationship. W: M. S. Clark (red.), Prosocial behavior. Review of personality and social psychology (vol. 12, s. 265-289). Newbury Park, CA: Sage Publications.
Wrześniewski, K. i Sosnowski, T. (1996). Inwentarz Stanu i Cechy Lęku (ISCL). Polska adaptacja STAI. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.