Narracje rodziców i ich dorosłych dzieci o wychowaniu
Słowa kluczowe:
wychowanie; relacja rodzic–dziecko; badania jakościowe; narracje
Abstrakt
Badanie jakościowe przeprowadzono równolegle dla dwóch grup osób zaangażowanych w proces wychowania: rodzica i jego dorosłego dziecka. Analizowane „parami” (n = 26) narracje stanowiły odpowiedzi na pytania: (1) Jak Pan/Pani wychowywał ( a) swoje dziecko?, (2) Jak byłaś /byłeś wychowywana /y? Analiza tych narracji przy użyciu narzędzi teorii literatury pozwoliła wyodrębnić elementy składające się na ukrytą historię (w ramach kompozycji szkatułkowej). Za takie uznano wypowiedzi zawierające informacje: implikowane i stematyzowane z wyższego poziomu komunikacji, określone w czasie, wypowiedziane językiem samorzutnym, w których dystans narratora jest najmniejszy oraz te, które można przypisać nadawcy. Przeprowadzenie tych analiz na parach monologów osób spokrewnionych pozwoliło porównać, jak dwa światy przedstawione (działania ludzkie, role przypisywane bohaterom, procesy, stany rzeczy, przeżycia, czas i miejsce) mają się do siebie – czy są tymi samymi i takimi samymi.
Bibliografia
Arkan, B., Üstün, B., & Güvenir, T. (2013). An analysis of two evidence-based parent training programmes and determination of the characteristics for a new programme model. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 20, 176-185.
Balcerzan, E. (1987). Interpretacja jako próba całości. In H. Markiewicz (Ed.), Problemy teorii literatury (p. 3). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Bartoszyński, K. (1987). Problem konstrukcji czasu w utworach epickich. In H. Markiewicz (Ed.), Problemy teorii literatury. Seria 2. Prace z lat 1965-1974 (pp. 211-265). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Brodzka, A. (1987). O pojęciu realizmu w powieści XIX i XX wieku. In H. Markiewicz (Ed.). Problemy teorii literatury. Seria 1. Prace z lat 1947-1964 (pp. 288-313). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Brzezińska, A. I., Appelt, K., & Ziółkowska, B. (2008). Style wychowania a kształtowanie się osobowości dziecka. In J. Strelau & T. Doliński (Eds.), Psychologia akademicka (vol. 2, pp. 211-214). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Bugental, D. B., & Happaney, K. (2000). Parent-child interaction as a power contest. Journal of Applied Developmental Psychology, 3(21), 267-282.
Cierpka, A. (2013). Tożsamość i narracje w relacjach rodzinnych. Warsaw: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
Culler, J. (2002). Teoria literatury. Warsaw: Prószyński i S-ka.
Dali, S. (2013). Moje sekretne życie. Poznań: Wydawnictwo Książnica.
Darling, N., & Steinberg, L. (1993). Parenting style as context: An integrative model. Psychological Bulletin, 113(3), 487-496.
de Graaf, I., Speetjens, P., Smit, F., de Wolff, M., & Tavecchio, L. (2008). Effectiveness of the Triple P Positive Parenting Program on parenting: A meta-analysis. Family Relations, 57, 553-566.
Dryll, E. (1989). Podmiotowość w doświadczeniach wychowawczych (ekspertyza). In A. Gurycka (Ed.), Podmiotowość w doświadczeniach wychowawczych dzieci i młodzieży (pp. 197-215). Warsaw: Wydawnictwa UW.
Dryll, E. (2001). Interakcja wychowawcza. Warsaw: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
Dryll, E. (2013). Wrastanie w kulturę. Transmisja narracji w wychowaniu rodzinnym. Warsaw: ENETEIAWydawnictwo Psychologii i Kultury.
Dyches, T., Smith, T. B., Korth, B. B., Roper, S. O., & Mandleco, B. (2012). Positive parenting of children with developmental disabilities: A meta-analysis. Research in Developmental Disabilities, 33, 2213-2220.
Eisner, M., Nagin, D., Ribeaud, D., & Malti, T. (2012). Effects of a universal parenting program for highly adherent parents: A propensity score matching approach. Prevention Science, 13, 252-266.
Grusec, J. & Davidov, M. (2010). Integrating different perspectives on socialization theory and resarch: A domain-specific approach. Child Development, 3(81), 687-709.
Hinnen, C., Sanderman, R., & Sprangers, M. A. G. (2009). Adult attachment as mediator between recollections of childhood and satisfaction with life. Clinical Psychology & Psychotherapy, 16(1), 10-21.
Jasińska, M. (1987). Narrator w powieści (Zarys problematyki badań). Perspektywa narracyjna a zagadnienie autorstwa. In H. Markiewicz (Ed.), Problemy teorii literatury. Seria 1. Prace z lat 1947-1964 (pp. 222-242). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Klemensiewicz, Z. (1987). Jak charakteryzować język osobniczy? In H. Markiewicz (Ed.), Problemy teorii literatury. Seria 1. Prace z lat 1947-1964 (pp. 355-365). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Kościelska, M. (2011). Odpowiedzialni rodzice z doświadczeń psychologa. Cracow: Impuls.
Kuncewicz, D., Sokołowska E., & Sobkowicz, J. (2014). Which literary theory tools can a psychologist use for interpreting language communication? Polish Journal of Applied Psychology, 12(4), 71-94.
Markiewicz, H. (1984). Wymiary dzieła literackiego. Cracow: Wydawnictwo Literackie.
Mikulincer, M., Shaver, P. R., & Avihou-Kanza, N. (2011). Individual differences in adult attachment are systematically related to dream narratives. Attachment & Human Development, 13(2), 105-123.
Mikulincer, M., Shaver, P. R., & Pereg, D. (2003). Attachment theory and affect regulation: The dynamics, development, and cognitive consequences of attachment-related strategies. Motivation and Emotion, 27(2), 77-102.
Okopień-Sławińska, A. (1987). Relacje osobowe w literackiej komunikacji. In H. Markiewicz (Ed.), Problemy teorii literatury. Seria 2. Prace z lat 1965-1974 (pp. 58-74). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Paluchowski, W. J. (2010). Spór metodologiczny czy spór koncepcji – próba podsumowania. Roczniki Psychologiczne, 13(1), 113-127.
Pisula, E. (2003). Autyzm i przywiązanie. Studia nad interakcjami dzieci z autyzmem i ich matek. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Roskam, I., & Meunier, J. Ch. (2009). How do parenting concepts vary within and between the families? European Journal of Psychology of Education, 24(1), 33-47.
Sameroff, A. (2010). A unified theory of development: A dialectic integration of nature and nurture. Child Development, 81(1), 6-22.
Sawicki, S. (1987). Uwagi o analizie utworu literackiego. In H. Markiewicz (Ed.), Problemy teorii literatury. Seria 1. Prace z lat 1947-1964 (pp. 366-384).Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Schaffer, R. H. (2006). Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Cracow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Sławiński, J. (2008). Kompozycja ramowa. In J. Sławiński (Ed.), Słownik terminów literackich (p. 255). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Spera, Ch. (2005). A Review of the Relationship Among Parenting Practices, Parenting Styles, and Adolescent School Achievement. Educational Psychology Review, 17(2), 125-146.
Stemplewska-Żakowicz, K. (2002). Koncepcje narracyjnej tożsamości. In J. Trzebiński (Ed.), Narracja jako sposób rozumienia świata (pp. 81-114). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Series: Postępy psychologii.
Straś-Romanowska, M. (2005). Zmiana pozycji narracyjnej podmiotu jako przejaw jego rozwoju. Analiza biograficzna wybranych postaci literackich. In E. Chmielnicka-Kuter & M. Puchalska-Wasyl (Eds.), Polifonia osobowości. Aktualne problemy narracji (pp. 89-108). Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Szumilak, A. (2008). Władza Formy w utworach Witolda Gombrowicza. Znaczenia. Kultura, komunikacja, społeczeństwo, 1. Retrived from http://www.e-znaczenia.pl/?p=283.
Washington, K. N. & Hans, J. D. (2013). Romantic attachment among young adults: The effects of parental divorce and residential instability. Journal of Divorce & Remarriage, 54(2), 95-111.
Weintraub, W. (1987). Wyznaczniki stylu realistycznego. In H. Markiewicz (Ed.), Problemy teorii literatury. Seria 1. Prace z lat 1947-1964 (pp. 274-287).Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Winnicott, D. W. (1953). Transitional objects and transitional phenomena. International Journal of Psychoanalysis, 34, 89-97.
Balcerzan, E. (1987). Interpretacja jako próba całości. In H. Markiewicz (Ed.), Problemy teorii literatury (p. 3). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Bartoszyński, K. (1987). Problem konstrukcji czasu w utworach epickich. In H. Markiewicz (Ed.), Problemy teorii literatury. Seria 2. Prace z lat 1965-1974 (pp. 211-265). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Brodzka, A. (1987). O pojęciu realizmu w powieści XIX i XX wieku. In H. Markiewicz (Ed.). Problemy teorii literatury. Seria 1. Prace z lat 1947-1964 (pp. 288-313). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Brzezińska, A. I., Appelt, K., & Ziółkowska, B. (2008). Style wychowania a kształtowanie się osobowości dziecka. In J. Strelau & T. Doliński (Eds.), Psychologia akademicka (vol. 2, pp. 211-214). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Bugental, D. B., & Happaney, K. (2000). Parent-child interaction as a power contest. Journal of Applied Developmental Psychology, 3(21), 267-282.
Cierpka, A. (2013). Tożsamość i narracje w relacjach rodzinnych. Warsaw: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
Culler, J. (2002). Teoria literatury. Warsaw: Prószyński i S-ka.
Dali, S. (2013). Moje sekretne życie. Poznań: Wydawnictwo Książnica.
Darling, N., & Steinberg, L. (1993). Parenting style as context: An integrative model. Psychological Bulletin, 113(3), 487-496.
de Graaf, I., Speetjens, P., Smit, F., de Wolff, M., & Tavecchio, L. (2008). Effectiveness of the Triple P Positive Parenting Program on parenting: A meta-analysis. Family Relations, 57, 553-566.
Dryll, E. (1989). Podmiotowość w doświadczeniach wychowawczych (ekspertyza). In A. Gurycka (Ed.), Podmiotowość w doświadczeniach wychowawczych dzieci i młodzieży (pp. 197-215). Warsaw: Wydawnictwa UW.
Dryll, E. (2001). Interakcja wychowawcza. Warsaw: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
Dryll, E. (2013). Wrastanie w kulturę. Transmisja narracji w wychowaniu rodzinnym. Warsaw: ENETEIAWydawnictwo Psychologii i Kultury.
Dyches, T., Smith, T. B., Korth, B. B., Roper, S. O., & Mandleco, B. (2012). Positive parenting of children with developmental disabilities: A meta-analysis. Research in Developmental Disabilities, 33, 2213-2220.
Eisner, M., Nagin, D., Ribeaud, D., & Malti, T. (2012). Effects of a universal parenting program for highly adherent parents: A propensity score matching approach. Prevention Science, 13, 252-266.
Grusec, J. & Davidov, M. (2010). Integrating different perspectives on socialization theory and resarch: A domain-specific approach. Child Development, 3(81), 687-709.
Hinnen, C., Sanderman, R., & Sprangers, M. A. G. (2009). Adult attachment as mediator between recollections of childhood and satisfaction with life. Clinical Psychology & Psychotherapy, 16(1), 10-21.
Jasińska, M. (1987). Narrator w powieści (Zarys problematyki badań). Perspektywa narracyjna a zagadnienie autorstwa. In H. Markiewicz (Ed.), Problemy teorii literatury. Seria 1. Prace z lat 1947-1964 (pp. 222-242). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Klemensiewicz, Z. (1987). Jak charakteryzować język osobniczy? In H. Markiewicz (Ed.), Problemy teorii literatury. Seria 1. Prace z lat 1947-1964 (pp. 355-365). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Kościelska, M. (2011). Odpowiedzialni rodzice z doświadczeń psychologa. Cracow: Impuls.
Kuncewicz, D., Sokołowska E., & Sobkowicz, J. (2014). Which literary theory tools can a psychologist use for interpreting language communication? Polish Journal of Applied Psychology, 12(4), 71-94.
Markiewicz, H. (1984). Wymiary dzieła literackiego. Cracow: Wydawnictwo Literackie.
Mikulincer, M., Shaver, P. R., & Avihou-Kanza, N. (2011). Individual differences in adult attachment are systematically related to dream narratives. Attachment & Human Development, 13(2), 105-123.
Mikulincer, M., Shaver, P. R., & Pereg, D. (2003). Attachment theory and affect regulation: The dynamics, development, and cognitive consequences of attachment-related strategies. Motivation and Emotion, 27(2), 77-102.
Okopień-Sławińska, A. (1987). Relacje osobowe w literackiej komunikacji. In H. Markiewicz (Ed.), Problemy teorii literatury. Seria 2. Prace z lat 1965-1974 (pp. 58-74). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Paluchowski, W. J. (2010). Spór metodologiczny czy spór koncepcji – próba podsumowania. Roczniki Psychologiczne, 13(1), 113-127.
Pisula, E. (2003). Autyzm i przywiązanie. Studia nad interakcjami dzieci z autyzmem i ich matek. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Roskam, I., & Meunier, J. Ch. (2009). How do parenting concepts vary within and between the families? European Journal of Psychology of Education, 24(1), 33-47.
Sameroff, A. (2010). A unified theory of development: A dialectic integration of nature and nurture. Child Development, 81(1), 6-22.
Sawicki, S. (1987). Uwagi o analizie utworu literackiego. In H. Markiewicz (Ed.), Problemy teorii literatury. Seria 1. Prace z lat 1947-1964 (pp. 366-384).Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Schaffer, R. H. (2006). Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Cracow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Sławiński, J. (2008). Kompozycja ramowa. In J. Sławiński (Ed.), Słownik terminów literackich (p. 255). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Spera, Ch. (2005). A Review of the Relationship Among Parenting Practices, Parenting Styles, and Adolescent School Achievement. Educational Psychology Review, 17(2), 125-146.
Stemplewska-Żakowicz, K. (2002). Koncepcje narracyjnej tożsamości. In J. Trzebiński (Ed.), Narracja jako sposób rozumienia świata (pp. 81-114). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Series: Postępy psychologii.
Straś-Romanowska, M. (2005). Zmiana pozycji narracyjnej podmiotu jako przejaw jego rozwoju. Analiza biograficzna wybranych postaci literackich. In E. Chmielnicka-Kuter & M. Puchalska-Wasyl (Eds.), Polifonia osobowości. Aktualne problemy narracji (pp. 89-108). Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Szumilak, A. (2008). Władza Formy w utworach Witolda Gombrowicza. Znaczenia. Kultura, komunikacja, społeczeństwo, 1. Retrived from http://www.e-znaczenia.pl/?p=283.
Washington, K. N. & Hans, J. D. (2013). Romantic attachment among young adults: The effects of parental divorce and residential instability. Journal of Divorce & Remarriage, 54(2), 95-111.
Weintraub, W. (1987). Wyznaczniki stylu realistycznego. In H. Markiewicz (Ed.), Problemy teorii literatury. Seria 1. Prace z lat 1947-1964 (pp. 274-287).Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
Winnicott, D. W. (1953). Transitional objects and transitional phenomena. International Journal of Psychoanalysis, 34, 89-97.
Opublikowane
2019-04-05
Numer
Dział
Artykuły
Copyright (c) 2014 Roczniki Psychologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
